Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1961, Qupperneq 32

og meðfram jökulröndinni á N-
þýzku mýrarsléttunum ferðast
mammútar, risahirtir og ullhærðir
nashyrningar.
1 EVRÓPU vitna klofningsverk-
færin um stóraukna tækni frá fyrri
alda sams konar verkfærum, þau
finnast einnig í miðjarðarhafslönd-
um og í meiri fjölbreytni, er bendir
til meiri þekkingar. Evrópisku, af-
ríkönsku og indversku verkfærin eru
nú til í mismunandi steintegundum,
en þó allsvipuð í formi.
Hinir þekktu mannkynsflokkar
svipar ennþá til hinna gömlu apa-
manna, nema hvað heilinn er stærri
og örfá önnur sérkenni. Þeir, sem
kunnugt er um af beinafundum, eru
ngandong-maðurinn á Jövu, og
Afríkukynflokkamir Nyasa (Tang-
anyika) Rhodesia (N-Rodhesiu) og
Saldanha (í S-Afríku). Rhodesíu-
maðurinn með hinar miklu boga-
dregnu augabrýr, er furðulega líkur
núlifandi górilluapa.
0.180.000 f. Kr.
ísbreiðurnar
eru að nýju
að hjaðna niður (3. miðístímabil).
Meðaltalshiti er hærri heldur en nú
á tímum, og í stað fenjanna, þrosk-
ast grasmýrar og skógarvöxtur. Frá
Afríku flykkjast fílar, nashyrning-
ar og ljón til Evrópu yfir „land-
brýrnar", sem yfir Sikiley og Gí-
braltar tengja heimsálfurnar saman.
£, V-EVRÓPU og MIÐJARÐAR-
HAFSLÖNDUNUM kemur ' í ljós
nýr verkfærastíll, heldur illa unn-
inn og að því er virðist ekki í nein-
um tengslum við það verkfæralag,
sem þekktist í öðrum landssvæðum.
Talsverðar framfarir annars staðar
í verkfærasmíði, einhvers konar
hrífulag, er virðist benda til þess,
að maðurinn sé farinn að nota dýra-
húðir.
Nýr og þrosk
0.160.000 f. Kr. /. “f*
aðn mann-
flokkur er kominn til EVRÓPU frá
AFRÍKU og hefur tekið bólfestu
um meginhluta álfunnar. Þeir eru
augsýnilega lágvaxnir og luralegir,
lotnir í göngulagi, höfuðið slútir, en
haldið uppi af sterkum hnakkavöðv-
um. í miðju andliti þeirra, sem lík-
ist apaandliti, er stórt, kjötmikið
nef undir lágu enni. Neanderdal-
maðurinn notar hægri hendi eins og
nútímamaðurinn og heilabú hans er
af svipaðri stærð. Þó eru greindar-
vef jur miklu ver þroskaðar; sjón og
heyrn er hins vegar miklu betri hjá
honum.
Fyrstu innflytjendurnir (Stein-
heim og , Gíbraltar-kynflokkarnir)
hafa, þó undarlegt virðist, ekki ver-
ið eins grófbyggðir eins og aðrir
evrópiskir neandertal-menn. Af ó-
skýranlegum ástæðum verða líkam-
legar breytingar á Evrópu-neander-
tal-mönnum; að vísu með jafnhliða
heilavexti.
Nú fer einnig að bera á breyting-
um í verkfæra- og vopnasmíði, sem
ekki hefur svipmót annarra fyrri
aðferða, en er meira staðbundinn.
1 Evrópu verður hans vart austur
á bóginn í Póllandi, Ungverjalandi
og Króatíu. í N-Afríku frá Marokkó
yfir til Egyptalands og Sýrlands.
En einnig víðar virðast hinir ný-
fiuttu neanderdals-menn að ein-
hverju leyti hafa flutt með sér nýja
steinsmíðagerð, einkum að vestan-
verðu í Rínardalnum.
Utan Evrópu verður einnig vart
nokkurra breytinga á hinni menn-
ingarlegu uppistöðu verkfærasmíði
í S-Afríku kemur fram alls konar
skreyting á verkfærum. Hin mikla
útbreiðsla neanderdals-mannsins
hindrar að sjálfsögðu ekki mögu-
leikann á þvi, að lægra og hærra
þroskaðir mannflokkar hafi verið
búsettir annars staðar á jörðunni.
í fyrsta sinn koma fram ótvíræð-
ar sannanir um trú á dauðann og
tilveru eftir dauðann. Neanderdals-
mennirnir grafa sína dauðu í svefn-
stillingar, alloft með stein undir
höfði og kjötbein og handvopn sem
grafargjöf. Ástæðuna fyrir þessu
verður maður að álykta sér um, af
þekkingu um slíka hætti meðal nú-
lifandi frumstæðra kynflokka. Hinn
frumstæði maður telur drauma sína
þátt af veruleikanum, og telur sig
hafa sál, sem yfirgefi líkamann í
svefni. Hann telur dauðann vera
nokkurs konar svefn, og sálir hinna
dauðu haldi áfram tilverunni með
sömu þörfum og illgirnislegu til-
hneygingum eins og í lifandi lífi.
Þessi sálartrú er frum-undirstaða
allra trúarbragða, og þar sem mað-
urinn á lægsta frumstigi hefur ekki
fundið til neinnar sérstöðu sinnar í
náttúrunni, finnst honum það eðli-
legt að tré, dýr, steinar, vatnsföll
o. fl. hafi sál eins og hann sjálfur
(animisme) og þessi hugmynd kem-
ur einnig fram í ýmsum síðari tíma
trúarbrögðum.
Smátt og
0.125.000 f. Kr. smátt kóinar
upp að nýju, ný ísöld er í aðsigi.
Ef til vill byrjar neanderdals-
maðurinn um þetta leyti að sveipa
sig í dýrahúðir og leita skjóls gegn
hinum kalda norðanvindi í kletta-
holum. Áhöld þeirra bera vitni um
sívaxandi smíðatækni. Tilviljunin
ræður ekki lengur útliti hlutanna.
Beinhnútur og gegnumboraðar refa-
tennur eru notuð sem skreyting.
Spjótsoddur úr beini er fyrsta vopn-
ið úr öðru efni en steini. Þó hefur
mannveran sennilega frá eldri tíð
notað bæði tré og bein, en lífræn
efni hafa ekki haldið sér eins vel
og steinninn til vorra daga.
Við rætur Karmelfjalls í Pales-
tínu lifir kynflokkur, sem ber með
sér sérkennileg tilvik í útliti milli
neanderdals-manns og nútíma-
inanna. Ástæðan getur verið kyn-
blöndun, en einnig sú, að neander-
dals-maðurinn sé hér á þessum slóð-
um að þroskast í átt til nútíma-
mannsins. — í lok 3. miðísaldar
breiðist alveg nýtt verkfærahand-
bragð (Pre-Aurignac) út frá Pales-
tínu til Balkanlanda og Mið-Þýzka-
lands; talið er að það eigi rót sína
að rekja til einstakra frumflokka
núverandi mannkynsflokka.
VÍKINGUR
32