Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1969, Blaðsíða 25

SEXTUGUR:
Janus Halldórsson, fra m reiðslu meista ri
Hvað ætlarðu að verða? Þessi
spurning var oft höfð uppi, svona
um það bil þegar verið var að
taka mann í kristinna manna
tölu, og spurningin er enn í há-
vegum höfð og verður á meðan
heimurinn heldur áfram að
hringsnúast. Það hefur verið erf-
itt að svara því, svo nokkuð væri
liægt að reiða sig á, þegar Janus
Halldórsson var að segja skilið
við stuttbuxnaaldurinn í þá daga.
Hins vegar fyllti hann sjötta ára-
tuginn 10. júní s.l.
Hvort hann ætlaði sér að verða
þjónn, eins og þeir voru þá kall-
aðir, sem að framreiðslu störfuðu,
skal ég ekki fullyrða, en á
bernskuárum Janusar var hvert
tækifæri gripið, sem gat gert von-
ina að veruleika og komast í læri
hjá einhverjum, sem réttindi
liafði til að útskrifa nýja fag-
menn, hverju nafni sem það kall-
aðist, því það hafði þó meira at-
vinnuöryggi í för með sér, að
hafa sérkunnáttu upp á vasann.
Takmarkinu er náð, og um ára-
bii er Janus, eins og starfinu
fylgir, sí og æ að snarsnúast í
kringum þá farþega, sem ferð-
ast með þeim gömlu skötuhjúum
Esju og e.s. Brúarfossi, en ræður
sig svo meðal hinna fyrstu fram-
reiðslumanna, sem Hótel Borg
þarf á að halda þegar hún rís af
grunni í miðri höfuðborginni, en
með þeirri byggingu má segja að
sé brotið í blað í sögu hótelrekst-
urs á Islandi, og það kallar um
leið á þá beztu starfskrafta, sem
hægt er að fá til að sinna þeim
viðskiptavinum, sem þar eru inn-
anhúss.
Á Hótel Borg starfaði Janus
um tveggja ára skeið, en ræður
sig svo á Hótel Tsland og þar
dvelst hann um áratug við fram-
reiðslustörf. Síðar ræður hann sig
aftur á Hótel Borg, en upp úr
seinni heimsstyrjöldinni fjölgar
hótelum og veitingahúsum ört, og
VÍKINGUR
þeim fylgja að sjálfsögðu nýj-
ungar, sem hann vill gjarnan fá
að kynnast, og skiptir því um
vinnustað og má þar til viðbótar
nefna Sjálfstæðishúsið og Klúbb-
inn, en nú síðustu árin hefur
hann starfað á Hótel Sögu.
Það bar næstum upp á afmæl-
isdag Janusar árið 1922, sem
fyrstu kynni okkar urðu. Eg varð
fyrir því að missa móður mína
nokkru eftir að ég leit dagsins
ljós, og mér var komið í fóstur til
foreldra hans af hreinustu tilvilj-
un. Janus er þá á fermingaraldri,
næstyngstur fimm systkina, en ég
er tekinn sem jafnskyldur þeim
og fram við mig komið af ein-
stakri alúð og umhyggju, sökum
þess að þau hjónin, Þrúður Gísla-
dóttir og Halldór Halldórsson,
voru eins og allir vita sem til
þeirra þekktu, alveg á sér sviði,
hvað góðmennsku snertir, og
hefði ég farið á mis við mikið,
hefði ég aldrei kynnzt þeim. Ég
dvaldist þar í nokkur ár, en flutt-
ist svo inn á nýstofnað heimili
föður míns. Umskiptin urðu síður
en svo til þess að ég gleymdi
þakklætisskuldinni, sem ég stóð í
við alla á æskuheimili Janusar, og
ætíð síðan átti ég því láni að
fagna meðan móðir hans lifði, að
njóta umhyggju hennar heima
hjá mér og mínum.
Það gefur auga leið, að maður
sem er gæddur hæfileikum til að
berjast fyrir batnandi kjörum
stéttar siftnar og leiða hana fram
til sigurs, hlýtur að gista alla
jafnan hásæti hennar, en það var
fyrst árið 1937, og frá þeim tíma
hefur hann af og til verið í fé-
lagsstjórn Matsveina- og veit-
ingaþ.jónafélagsins og síðar Fé-
lags framreiðslumanna. I stjórn
Sambands matreiðslu- og fram-
reiðslumanna átti hann sæti og
formaður þess árið 1952. í full-
trúaráði Sjómannadagsins var
hann kosinn fulltrúi MVFÍ fyrstu
ár þess. Hann var einn þeirra
manna, sem mótuðu þau sam-
tök, sem leitt hafa í ljós hversu
megnug þau eru og orðið sjó-
mannastéttinni til ávinnings. —
Hann hefur í tvo áratugi verið í
prófnefnd í framreiðsluiðn, og þá
lengst af sem formaður hennar.
Því kom það ekki á óvart, þegar
hann var gerður að heiðursfélaga
í Félagi framreiðslumanna árið
1967 á merkum tímamótum þess.
Árið 1933 gekk Janus að eiga
Karen Antonsen, og hafa þau
eignazt fjögur börn. Ber öllum
saman um, sem til þeirra þekkja,
að þau séu einstaklega samvalin
hjón hvað tillitssemi og kærleika
snertir á báða bóga, ekki sízt þeg-
ar veikindi hafa steðjað að, en
því miður hefir húsmóðurin átt
við vanheilsu að stríða seinni ár-
in, en þá hefir einmitt komið bezt
í Ijós hvaða mannhúsbóndinnhef-
ir að geyma, þó sjálfur hafi hann
þurft að eiga í sjúkdómserfiðleik-
um, en látið sig það minna skipta.
Að lokum vil ég biðja afmælis-
barnið að taka viljann fyrir verlc-
ið, og óska heimili hans og hon-
um allra heilla og langlífis. Veit
ég að undir þá ósk mína taka ekki
einungis skyldmenni hans og vin-
ir, heldur líka fjöldi fólks, sem
hann í framreiðslustörfum sínum
hefur umgengizt með smekkvísi
og kunnáttu, — þar hefur verkið
lofað meistarann.
Kristinn Magnússon.
208