Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1984, Side 26

ÞRÆLAHALD
Það versta er aö
fólk sem vill vinna,
veröur aö borga
svokallaðan
hundaskatt, gjald
fyrirað halda
vinnunni.
26 Víkingur
Áskipumástarinnar
Skemmtiferöaskipin eru oft kölluö skip ástarinnar. Engu síöur mætti kalla þau gal-
eiöur. Á meðan farþegarnir njóta lífsins í iúxus og óhófi, má áhöfnin erfiða eins og
þrælar í iórum skipanna, án frumstæöustu réttinda. Ástandið er ekki jafn vonlaust á
öllum skemmtiferöaskipum, en í mörgum þeirra veröur vinnunni helst líkt viö þaö
sem verst gerist á skipum, sem sigla undir þægindaflaggi.
I Miami í Bandaríkjunum var
haldin ráöstefna i janúar i ár,
þar sem rætt var um vinnuskil-
yröi um borö i stærri skemmti-
siglingaskipunum, sem sigla
um Karabiska hafið. Þaö var
stofnun um réttindi sæfara,
sem stóö aö ráöstefnunni i
náinni samvinnu viö sjó-
mannakirkjuna. Þátttakendur
voru bæöi starfsfólk skemmti-
feröaskipanna og útgeröar-
menn. Svo margir og alvarlegir
brestir i starfsaöstööu áhafn-
anna voru afhjúpaðir á ráö-
stefnunni, að þeir gætu jafnvel
haft svo alvarlegar afleiöingar
aö þessi þlómlegi atvinnuveg-
ur, sem útgerö skemmtisigl-
ingaskipa á þessum slóöum
er, lognist útaf. Öfl innan kirkj-
unnar í Bandarikjunum hafa
velt fyrir sér í fullri alvöru aö
gripa til róttækra aögerða
gegn þvi misrétti sem þarna
viögengst.
Án allra réttinda
Litum á misbrestina. Meöal-
laun eru sem nemur um
1.500,00 krónum á viku, sem
er óskiljanlega lágt. Vinnu-
dagurinn getur oröiö allt aö
fjórtán timum. Um helgarfri
eða sumarfri er ekki aö ræöa,
því aö samningur er gerður til
eins árs og á þvi ári er ekki
gert ráö fyrir einum einasta
fridegi. Til þess aö veröa ráö-
inn á skip, verður sjómaðurinn
aö leggja inn farseöil heim til
sin aftur hjá útgeröinni og
verður auövitaö aö borga
hann sjálfur.
Um borö er ekkert, sem
hægt er aö kalla trúnaðar-
mannakerfi. Ef einhver kvartar
undan aöbúnaöi eöa misgerö-
um af einhverju tagi, jafngildir
þaö uppsögn. Þjónustufólkið
hefur kauptryggingu. Á ráö-
stefnunni þekktu menn aöeins
til tveggja tilfella, þar sem
launþeginn haföi krafist þess
aö fá kauptrygginguna
greidda, þar sem þjórfé og
þjónustugjöld komust hvergi
nálægt lofaðri tryggingu. Báöir
launþegarnir voru umsvifa-
laust reknir.
Á þaö er litiö sem sjálfsagt,
aö launþegi láti ekki sjá sig á
farþegarýminu. Starfsfólkiö,
sem sumt þjónar farþegunum
á þessum bannsvæðum og
framreiöir yfirþyrmandi lúxus,
verður sjálft aö láta sér nægja
þragðvondan mat og frá
heilsufarslegu sjónarmiöi
engum bjóöandi.
Allt starfsfólk á þessum
skipum býr viö afleita aöstöðu,
en verst sett er þó þvotta- og
ræstingafólkiö, og það er
margt. í flestum tilfellum eru
störf þess boðin út til undir-
verktaka, og siðan reyna bæði
útgeröin og verktakinn aö
koma allri ábyrgð af sér og yfir
á hinn. En þaö allra versta er
aö fólk sem vill vinna, veröur
aö borga svokallaðan hunda-
skatt, gjald fyrir aö halda vinn-
unni.
Áhugaverö viðskipti
Útgerð skemmtiferöaskip-
anna er ábatasöm. Erfiöleikar
og samdrattur i almennri
skipaútgerö síöari ára, hefur á
engan hátt snert rekstur
þeirra, þau hafa alltaf skilaö
gróöa. Engar nákvæmar tölur
um fjölda starfsmanna um
borö í þessum skipum eru til.
En þaö segir nokkra sögu um
hversu lifleg þessi viöskipti
eru, aö frá Miamihöfn einni
leggja 125 skip frá landi á
hverjum mánuöi. Meöalfar-
þegafjöldi þeirra er 650, svo
þaö fer ekki milli mála aö fjöldi
starfsmanna er mikill.
Englendingar eiga stærsta
skemmtiferðaskipaflota
heimsins, en næstir koma
Norömenn. í flota þessara
tveggja þjóöa er rúm fyrir um
12.000 farþega. Svo undar-
lega sem þaö kannski hljómar,
eru ’ltalir i þriðja sæti, en mjög
nærri þeim koma Rússar.
Undir rauöa flagginu sigla
skemmtiferðaskip bæöi á
Miöjaröarhafinu og eystri
hluta Atlantshafsins, ásamt
Karabiska hafinu. Því er ekki
aö leyna aö einkum Englend-
ingar hafa nokkrar áhyggjur af
verðsamkeppni Sovétmanná.
Næst koma Grikkir, Vestur-
Þjóðverjar, Frakkar og Pól-
verjar. Fyrir utan skip frá
þessum þjóöum sigla flest
skip á Karabiska hafinu undir
fána Bahama, Panama og
Liberiu. Þaö er nokkuð erfitt
aö átta sig á frá hvaöa þjóöum
þau skip eru, í raun og veru,
þar sem flest þeirra sigla undir
svokölluðu þægindaflaggi.