Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1996, Page 35

haldið áfram í viku, til 11. júlí, og mælt frá
Gjögurvita, Meyjarmúla, Randafjalli (norð-
an Reykjarfjarðar nyrðra), síðan frá Dranga-
hálsi, Þaralátursnesi og Straumnesi milli Bol-
ungarvíkur og Barðsvíkur.
Eftir þessa viku fór að strjálast um mæling-
ar af fjallatindum, enda krefjast þær óhefts
skyggnis til allra átta. Næst er mælt 18. júlí af
Smiðjuvíkrbjargi norðan samnefndrar víkur
og varla nema 6 til 7 km suðaustan Horn-
bjargsvita. I Smiðjuvík bjuggu um þessar
mundir í lágreistum torfbæ hjón og ein dótt-
ir þeirra um tvítugt, ljómandi lagleg stúlka,
en svolítið heimóttarleg enda sjálfsagt óvön
gestakomum á svo afskekktum stað. Nokkur
orðaskipti átti Friðirk við bónda, sem spurði
hvort nokkur leið mundi að fá keypta nokkra
kolamola. Fjaran var alþakin rekavið, og því
ólíklegt að þarna væri skortur eldiviðar, og
bónda bent á það. Kvað hann það að vísu
rétt, en hann væri svo hitalítill og fljótur að
fuðra upp. Niðurstaðan varð sú að í næstu
ferð í land var bónda færður kolapoki, sem
varla hefur enst þeim hjónum lengi. Vel
mætti þó hugsa sér að kolin hafi verið notuð
til að smíða við skeifur eða annað smálegt,
því að langt var í kaupstað eftir því sem til
búsins þurfti.
Þegar skyggni leyfði ekki mælingar af
fjallatindum voru gerðar dýptarmælingar
víðsvegar meðfram ströndinni, af skipinu
sjálfu þar sem dýpi var nóg, annars af árabát-
um. Þegar mælt var af skipinu var viðhöfð sú
aðferð sem lýst er að ofan; skipinu var siglt á
hægri ferð, maður stóð með handlóð framar-
lega við borðstokkinn og varpaði því með
reglulegu millibili og las dýpið af merkja-
hnútum á línunni þegar lóðið var komið í
botn og línan stóð lóðrétt niður, en þeir
Friðrik og Madsen sátu við borð á miðju þil-
fari og færðu niðurstöðurnar jafnóðum á
kort. Skiptust hásetar á um lóðningarnar,
stuttar lotur í senn, enda þreytandi verk að
kasta lóðinu í sífellu svo langt fram að það
næði botni áður en það kæmi í lóðrétta
stöðu, einkum þar sem dýpra var. En þar sem
of grunnt var fyrir „móðurskipið" var róið á
árabáti fram og aftur, lóði kastað úr barka en
mælingamenn sátu í afturrúmi og merktu á
kortið.
Þessir sumarmánuðir 1930 eru í endur-
minningunni miklu fremur sumarfrí en
sumarvinna. Tíðarfar var lengst af með ein-
dæmum gott, stillur og sólskin, einkum
framan af. Þegar líða tók á ágúst varð tíðin
nokkru stirðari og erfiðara að fást við mæl-
ingarnar, uns þeim var hætt. Síðustu verkefn-
in á Húnaflóa voru dýpismælingar á Kolla-
Fremst Stefán Ó. Björnsson stýrimaður, þá höfundur og Finnbogi Guðmundsson (undir árum), Friðrik j
Ólafsson (snýr baki að myndavél) kapteinlautinant Madsen og loks Sigurd Mikkelsen við stýrisárina.
firði og Steingrímsfirði, meðan fært var, síð-
an haldið suður á Breiðafjörð og mælt þar
nokkra fyrstu daga septembermánaðar.
Skipshöfnin var glaðvær og skemmtileg,
enda allt ungir menn, og yfirmennirnir án
alls yfirlætis og lausir við þann valdhroka sem
stundum hefur verið talinn loða við á sjó, og
oft eignaður þeim sem menntaðir voru í
Danmörku, svo sem Friðrik var, og vitanlega
hinn danski kapteinlautinant. Þó má segja að
greinileg stéttaskipting hafi verið um borð og
einkum þeir Friðrik og Madsen hafi notið
óskiptrar virðingar allra annarra, þótt ekki
minnist ég þess að neins drembilætis hafi
gætt af þeirra hálfu gagnvart okkur hinum
óbreyttu. Til marks um það skal þess getið að
þeir áttu erindi við Eirík bónda á Dröngum,
og vitanlega voru tveir hásetar undir árum á
skipsbátnum sem skaut þeim á land. Vorum
við boðnir til stofu ásamt Friðriki og
Madsen, settir til borðs með þeim og borið
kaffi og koníak eins og þeim. Hygg ég að slík-
ur jöfnuður hafi ekki verið algengur í hinum
íslenska „sjóher“ á þessum tímum, hvað þá
þeim danska. I annað skipti, þegar verið var
að mæla upp Kollafjörð, voru sunnudag einn
fengnir lánaðir hestar, líklega á
Kollafjarðarnesi, riðið til Hólmavíkur og
læknirinn heimsóttur, en hann mun hafa
verið fornvinur Friðriks, og naut þar hesta-
sveinninn sama beina og hinir tignari gestir.
Þegar ekki var unnt að anna mælingum
vegna veðurs eða skyggnis var lítið við að vera
um borð. Þó var stundum tekið lagið, og er
mér minnisstæður Guðmundur háseti fyrir
sína ágætu tenórrödd. Kvaðst hann áður hafa
verið með Hreini Pálssyni á Andeynni, og
hefðu þeir þá stundum tekið dúetta saman.
Þá var hinn norski meðeigandi Hafarnarins,
Sigurd Mikkelsen háseti, óspar á að segja
okkur sögur frá Noregi, m.a. af því er hann
sumar eitt gerði sér ferð upp á hálendið, gekk
á milli selja þar sem hann gisti og naut jafn-
framt annars konar beina hjá selstúlkunum
sem gættu þar búsmala og urðu gestkomu
fegnar í einverunni. Helst kvað hann harðlífi
hafa bagað sig af öllum mjólkurmatnum sem
þær gæddu honum á.
Ennþá ber við að ég fái vatn í munninn er
ég minnist þeirra ágætu krása sem öðlingur-
inn Jón Bjarnason kokkur ól okkur á. Fór y
það saman, að hann var snillingur í mat-
reiðslu og einstaklega skemmtilegur félagi. Á
þessu skipi var ævinlega nýmeti á borðum,
hvort sem var kjöt eða fiskur, enda hæg
heimatökin að nálgast hvort sem var úr landi.
Ekki man ég til þess að fiskað hafi verið í soð-
ið á þessari fleytu.
Eftir að skipshöfnin hafði verið afskráð í V
Reykjavík bauð Jón matsveinn mér með sér í v'y.
ferðalag á Triumph-mótorhjóli sínu austur
að Gullfossi og Geysi. Ókum við sem leið
liggur um Þingvöll, Lyngdalsheiði og Laug-
arvatn. Gistum við á bæ innar í Laugardaln-
um, fengum þar hesta leigða daginn eftir og
riðum fyrst í Haukadal og skoðuðum hvera-
svæðið, héldum síðan austur að Gullfossi, og
var þetta í fyrsta skipti sem við sáum þessi
náttúruundur. Að þeirri skoðun lokinni var
aftur tekin gisting, en morguninn eftir haldið
áleiðis til Reykjavíkur, en nú var farið um
Biskupstungur, Ölfus og Hellisheiði. Var
það vissulega eftirminnilegur endir á góðu
FS
SjÓMANNABLAÐIÐ VÍKINGUR
35