Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1997, Blaðsíða 41

Víkingur gluggar í nýja endurminningabók
Magnúsar Óskarssonar jar

Fyrsta sumarið sitt á síld var Magnús á Jóni Þorlákssyni frá Reykjavík. Hann hét í höfuðið á Jóni Þorlákssyni forsætis-
RÁÐHERRA, SEM STÓÐ FYRIR SMÍÐI HANS OG FLEIRI BÁTA. ÞAÐ VORU 16 UM BORÐ. MAGNÚS VAR í KOJU MEÐ FÆREYINGI OG Á VAKT MEÐ
Dáná.
Þegar Magnús Óskarsson, fyrr-
um borgarlögmaður stingur
niður penna er jafnan grunnt
á gamanseminni. Nú er komin út
endurminngabókin Með bros í
bland, þar sem hann rifjar upp kynni
sín af skemmtilegu fólki og fjörugum
uppákomum. En meðal þeirra sem
Magnús fjallar um eru Guðmundur
Jaki, Ólafur Thors, Gunnar Thorodd-
sen, Ólafur Jóhannesson, Tómas
Guðmundsson, Steinn Steinarr, Jón
Kadet og Lási kokkur, svo einhverjir
séu nefndir. Það telst til nokkurra tíð-
inda þegar Magnús sendir frá sér bók
þar sem fyrri bækur hans tvær, Alís-
lensk fyndni og Ný alíslensk fyndni
slógu í gegn hjá þjóðinni, urðu mets-
tölubækur og hafa verið ófáanlegar
um árabil. Við grípum hér niður í
kafla úr bókinni þar sem Magnús rifj-
ar upp kynni sín af síldinni.
Duttlungar síldarinnar stjórna heldur
betur lífi þeirra sem eltast við hana um
borð í litlum síldarbát. Ég kynntist því
fyrst sumarið 1947, þegar ég var sautján
ára og fékk fyrir kunningsskap pláss ájóni
Þorlákssyni, sextíu tonna bát úr Reykja-
vík. Ekki veiddum við rnikla síld þetta
sumar frekar en aðrir, en eltingaleikurinn
við hana var ótrúlegur.
„Ég raka mig ekki fyrr en við erum bún-
ir að kjaftfylla gonnuna“, sagði stýrimað-
urinn á stími vestur á Strandagrunn. Hann
eyddi ekki miklu í rakblöð það sumarið.
Aldrei kom síldin á Strandagrunn eða í
Húnaflóann, sem hún virtist liafa kvatt
endanlega síldarsumarið 1944. En alltaf
voru að berast fréttir um síld hér og þar,
frá Homi austur á Bakkaflóa eða Vopna-
fjörð. Þá hélt allur flotinn þangað. Stóð
oftast heima er á staðinn kom, að síldin
var horfin og komin frétt um veiði annars
staðar. Hófst |tá nýtt stím á fiillri ferð.
Þetta upplifði ég surnar eftir sumar.
Ég er viss um að þaulhugsuð áætlun
hefði ekki náð lengra í að draga sjómenn á
asnaeyrunum, en sjálfsagt verður að trúa
því að þetta hafi allt saman verið tilviljun,
rneðan ójíekkt er samspil sálarlífs síldar
og manns.
Þrátt fyrir sveiflur síldaráranna rnilli
vonar og vonbrigða, vildi ég síst af öllu
hafa farið á ntis við sumrin á sjónurn.
Alltaf veiddist einhver síld og gróðinn þá
fljóttekinn. Ég náði í skottið á því erflði að
róa nótabátum og snurpa á höndum. Eftir
slíkt átak var ekki ónýtt að sjá síld sprikla í
nótinni og háfa hana um borð, ekki síst í
glampandi sólskini. Þá skilst hvað silfur
hafsins er.
Auðvitað var það ekki rnikil sjó-
mennska að vera á sííd að sumri til, en
gagnlegt uppeldi. Það sem á vantaði að ég
kynni að hlýða, og var víst töluvert, lærði
ég til dæmis fljótt um borð í Jóni Þorláks-
Sjómannablaðið Víkingur
41