Náttúrufræðingurinn - 1960, Blaðsíða 34

26
N ÁT T ÚRUFR Æ ÐINGURINN
Grön rekur þvínæst tilvitnanirnar um berserksganginn úr forn-
sögunum, til þess að sýna, að þær gefi enga bendingu um sveppa-
eitrun. Vitnar hann í rit eftir A. Treicliel frá 1894, sem telur það
ein hin veigamestu gagnrök móti berserkjasveppskenningunni, að
flugusveppurinn finnist ekki á íslandi. 18)
Komi nú í ljós, að sveppurinn sé útbreiddur hér á landi og hafi
vaxið hér um síðustu aldamót, eru þessi gagnrök ómerk. Má þá vel
vera, að liann hafi verið þekktur hér sem reiðikúla eða bleikju-
kúla. Hafi hann verið notaður sem nautnalyf, liefur sá háttur lagzt
niður með kristnitöku, enda var þá bannað í íslenzkum lögum að
ganga berserksgang, sem bendir og til þess að mönnum hafi verið
sú kunnátta sjálfráð. 3)
HEIMILDARIT - REFEliENCES
1) Bugge, A. 1910. Norges Historie I2 bls. 113, Kria.
2) Christiansen, M. P. 1941. Studies in tlie larger fungi of Iceland. Botany of
Iceland Vol. III part II 225 bls.
3) Grágds. 1883. Staðarhólsbók. Kristinna laga þáttur, kap. 6, bls. 73.
4) Grön, F. 1929. Berserksgangens Vesen og Ársakslorhold Det Kgl. Norske
Vid. Selsk. Skrift. Nr. 4, bls. 68 Trondhjem.
5) Hjaltalin, O. J. 1830. íslenzk grasalræði 379 bls. Kbh.
6) Halldúrsson, Björn. 1783. Grásnytjar, bls. 26, Kbh.
7) Halldórsson, Björn. 1814. Lexicon, Havniæ.
8) Larsen, P. 1932. Fungi of Iceland. Botany of Iceland Vol. II Part III 607 bls.
9) Mohr, Niels. 1786. Forsóg til en Islandsk Naturhistorie bls. 251, Kbli.
10) Oddsson, Gísli. 1916. De Mirabilibus Islandiæ, latnesk þýðing eftir Ketil
Jörundsson, Islandica Vol. IX bls. 67.
Undur íslands, 1942. Endurþýðing cftir Jónas Rafnar, bls. 110-111, Akureyri.
11) Ólafsson, Eggert og Pálsson, Bjarni. 1943. Ferðabók I og II, Reykjavík.
12) Óskarsson, Ingimar. 1954. Sveppir. Lesbók Morgunblaðsins. 29. árg., 27. tbl.
13) Rostrup, E. 1903. Islands Svainpe Bot. Tidskr. 25 bls. 281-335.
14) Schúbeler, F. C. 1885. Viridarium Norvegicum I bls. 224, Kria.
15) Schiibeler, F. C. 1875. Die Pflansenwelt Norwegens bls. 98-101, Kría.
16) Stefánsson, Stefán. 1913. Plönturnar I. útg. Kbh.
1920. II. útg., mynd.
17) Sturluson, Snorri, Ynglingasaga. Heimskringla 6. kap.
18) Treichel, A. 1894. Pilz — Destillatc als Rauschmittel, Bericht des l’reuss.
Bot. Vereins, bls. 51.