Náttúrufræðingurinn - 1960, Page 48

40
NATTÚRU FRÆÐIN G U R I N N
Skarðstirði 1958. Ekki hef ég heyrt getið um fleiri fundarstaði,
en trúlegt þætti mér að sandskelin lifi í fleiri ósurn hér á suður-
ströndinni, þar sem hún hefur mjög mikla aðlögunarhæfileika
hvað seltu vatnsins áhrærir. Talið er, að hún geti lifað í mjög
lítið söltn vatni.
Ingimar Óskarsson telur, að sandskelin hafi ekki fundizt hér á
landi í fornum skeljalögum, hvorki frá lögum fyrir né eftir jökul-
tímann. Sjálfur hef ég undanfarin ár unnið nokkuð að rannsókn-
um á fornskeljalögunum í Mýrdal og aldrei orðið hennar var í
þeim. Benda þó tegundir þeirrar fánu á það, að sandskelin hefði
getað lifað í Jrví samfélagi ltvað hitann áhrærir. En á Jjví eða þeim
tímabilum, sem sú fána helur lifað, hefur sjávarhiti hér örugg-
lega verið mikill eða meiri en hann er nú við suðurströndina. Qg
eftir því sem séð verður, ætti dýpið ekki að hafa hamlað Jjví, að
sandskelin gæti þrifizt J:>ar, Jtví að grunnsjávartegundir, eins og
t. d. kræklingur, eru ekki sjaldséðar í Jreirri fánu.
Spurningin stóra er nú: hvernig og hvenær hefur J^essi grunn-
sævistegund horizt hingað að suðurströndinni. Þeirri spurningu
læt ég ósvarað, en trúlega hefur Jjað skeð síðasta áratuginn.
Sitt af hverju
Um farclaga grágcesanna.
I bók sinni um íslenzka lugla getur dr. Bjarni Sæmundsson Jtess,
að stóra grágæs fari héðan úr landi seint í september eða snemma
í október (Fuglarnir, bls. 604). Og Magnús Björnsson segir, að
gæsirnir liverfi brott héðan undir haustið. (Náttúrufr., 1932, bls.
152). Þannig er það um meginhluta þessara fugla. Hins vegar mun
ösjaldan koma fyrir, að einstakir grágæsahópar verði síðbúnari en
þetta til brottfarar, eins og atvik það, sem nú skal greina, sýnir
ljóslega.
Hinn 2. nóvember s. 1. var ég staddur hér heima við bæinn (Helga-
staði í Biskupstungum). Sá ég þá hvar allstór hópur grágæsa kom
fljúgandi úr norð-vestri. Munu gæsir þessar liafa verið um 50 að
tölu. Þær jDreyttu oddaflug og héldu til suð-austurs, þó meira til