Náttúrufræðingurinn - 1962, Page 27

NÁTT Ú R U F RÆÐ1N G U RI N N
73
1. mynd. Malarásinn Tolvajárvenliarju í Finnlandi. — The esker Tolvajdrven-
harju in Finland. — Úr Ramsay 1931.
ingu á myndun þessara asa. Er þar einkum að nefna ritgerð de
Geers, Orn rullstensksarnas bildningssatt, senr kom út 1897.
Dæmigerðir malarásar, þeirrar gerðar, sem de Geer lýsti, mynd-
ast aðeins þar, sem tiltölulega flatir jöklar ganga frarn í sjó eða
stöðuvatn. Þeir eru framburður vatnsfalla, sem renna í göngum,
aðallega með botni jökulsins, og bera með sér möl og sand. Er
vatnsþrýstingur mikill í göngum þessum, en er út í munnann kem-
ur, og hann er undir vatnsborði að öllu eða nrestu, fellur rennslis-
hraðinn næstum strax niður í núll, og framburðurinn sezt því í
gangamunnann eða rétt framan við hann. Þar myndast malarhóll