Náttúrufræðingurinn - 1962, Side 30

NATTÚRU FRÆÐI N c; U RIN N
76
4. myncl. Malarás norðan við Brúarjökul, á svæði því sem jökullinn liefur
liopað af síðan 1890. — liccent eslter in front of Brúarjökull. — Úr Wold-
steck 1939.
Á öld steinsteypu hafa malarásar fengið mjög mikla liagnýta
þýðingu, því set þeirra er hið ákjósanlegasta steypuefni. Það má
því teljast óhapp, að hér á landi eru malarásar sjaldgæfara fyrir-
bæri en ætla mætti um land, sem hefur verið að mestu jökli hulið.
Til þessa geta ýmsar orsakir legið. Á móbergssvæðinu geta elds-
umbrot undir jökli hafa átt einhvern þátt í því, að torvelda mynd-
un reglulegra ása. Á strandfleti Suðurlands og víðar hafa jökulár
flæmzt yfir og rofið burt ása eða fært þá í kaf í framburði sínum.
Brim og annar sjávargangur gætu hafa eytt einhverjum ásum.
Einnig mætti liugsa sér þann möguleika, að jökull liafi hopað af
strandfletinum áður en sjór tók að hækka verulega af völdum
almennrar jöklabráðnunar.
En þegar því er lialdið fram, að lítið sé um malarása á íslandi
svo vitað sé, verður einnig að taka tillit til þeirrar sorglegu stað-
reyndar, að land vort er ennþá mjög lítið rannsakað frá kvarter-
jarðfræðilegu sjónarmiði. Ætlan mín er, að víða leynist hér ása-