Náttúrufræðingurinn - 1996, Qupperneq 37

virðing. Úr verður bæði saga íslenskrar
náttúru og íslensk menningarsaga. Frá
sjónarmiði náttúruverndar eru bækumar
gífurlega mikils virði. Lögð er áhersla á
hreinan lög, láð og loft og hér eru skila-
boðin skýr. Þannig hafa verkin uppeldis-
legt gildi.“
„Víða er leitað fanga í Ströndinni. Það er
næsta ótrúlegt að einn maður geti staðið að
baki slfku verki. Lesandinn verður auð-
mjúkur gagnvart stórvirkinu sem birtist í
höndum hans þegar bókin er skoðuð,
einkum þegar á það er litið að Guðmundur
er eiginlega einyrki. Svona verk heldur
maður að geti einungis orðið til í tengslum
við stofnun sem ber kostnað af verkefninu
og styður það með fjölda aðstoðarfólks."
A viðurkenningarskjalið er skráð að
viðurkenning Hagþenkis 1995 sé veitt
fyrir að birta með fágætum hætti fróðleik
um náttúru Islands og sýna fegurð þess og
gildi.
Guðmundur Páll Ólafsson er fæddur
1941. Hann lauk B.Sc.-prófi í dýrafræði
frá Ohio State University í Bandaríkjunum
1966. Hann las haflíffræði við háskólann í
Stokkhólmi á árunum 1971-1974 og
stundaði einnig nám í ljósmyndun á þeim
árum. Einnig hefur Guðmundur numið
myndlist í Bandaríkjunum og þjálfað
köfun þar og Svíþjóð. Hann hefur starfað
nm skeið sem kennari og skólastjóri. Auk
áðurnefndra verka hefur Guðmundur Páll
samið námsefni í líffræði fyrir grunnskóla,
tekið saman barnabækur um fugla, húsdýr
og fjörulífverur og teiknað myndir í fræði-
■'it. Flestar myndanna í stórverkunum um
náttúru íslands eru teknar af höfundinum.
Viðurkenningarráð Hagþenkis skipa
• ndriði Gíslason málfræðingur, Jón Gauti
Jónsson landfræðingur, Kristín Bragadótt-
■r bókmenntafræðingur, Margrét Eggerts-
dóttir bókmenntafræðingur og Þorsteinn
Vilhjálmsson eðlisfræðingur.
Hjalti Hugason formaður Hagþenkis
afhenti viðurkenninguna við athöfn sem
fram fór í Listasafni Sigurjóns Ólafssonar
12. janúar 1996.
Hörður Bergmann
Fengu Japanar YFIR SIG ÚRAN
FRÁ ÞjÓÐVERJUM?
Einn stærsti kafbátur Þjóðverja, U 234, var
í maí 1945 á leið til Japans með farm til
hjálpar asískum bandamönnum Þriðja
ríkisins þegar endalok stríðsins í Evrópu
virtust ráðin. Aður en kafbáturinn komst á
leiðarenda gáfust Þjóðverjar upp og hinn
10. maí barst skipherranum á U 234,
Johann Fehler, loftskeyti frá Dönitz flota-
foringja, þar sem honum var skipað að
gefast upp fyrir Bandamönnum. Og 19.
maí sigldi bandaríski tundurspillirinn
„Sutton“ í höfn í Portsmouth í New Hamp-
shire með kafbátinn í togi.
Auk mikilla birgða af frönsku koníaki
voru í kafbátnum 240 lestir af hernaðar-
lega mikilvægum búnaði, þar á meðal ein-
tak í pörtum af fyrstu orrustuþotu heims,
Messerschmitt Me 262, teikningar af eld-
flaugum og 560 kíló af úranoxíði, hráelni í
kjarnorkusprengju.
Engar skráðar heimildir liggja fyrir um
það hvað orðið hafi af úranoxíðinu. En
John Lansdale, sem nú er 84 ára og starf-
aði þá hjá bandarísku leyniþjónustunni við
„Manhattan Project", kjarnorkusprengju-
áætlun stjórnvalda, ségir að úranoxíðið
hafi verið flutt til Oak Ridge, þar sem
unnið var að gerð sprengjunnar. Vilma
Hunt, bandarískur sagnfræðingur með sér-
þekkingu á kjarnorku, telur mjög sennilegt
að efnið hafi verið notað við gerð
einhverrar af fyrstu þremur kjarnorku-
sprengjunum, enda hafi Bandaríkjamenn
þá ráðið yfir mjög takmörkuðum birgðum
af úrani.
Der Spiegel, 2/8.1.96
Örnólfur Thorlacius tók saman.
35