Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1964, Blaðsíða 46

Náttúrufræðingurinn - 1964, Blaðsíða 46
92 NÁT T Ú R U F R/l'.f) I N G U RI N N eru þær sameindir, sein mynda l jöleindir hinna lífrænu efna. Efna- fræðingar telja, að gufuhvolfið hafi í upphafi verið gert úr stækju (ammóníak), kolvetninu metan, vatnsgufu og vatnsefni. Og fyrir áratug tókst ameríska efnafræðingnum Miller fyrstum manna að búa til nokkrar amínósýrur úr blöndu þessara efna með því að láta rafstraum skjótast gegnum blönduna æ ofan í æ í heila viku, en amínósýrurnar eru grundvöllur lífsins. Seinna hafa fleiri amínó- sýrur verið búnar til úr blöndu lofttegunda með raflosti, útfjólu- bláum geislum og liita, og eins hefur tekizt að búa til einföld kol- vetni á svipaðan hátt. Þessar sameindir og aðrar, sem síðar urðu til, mynduðust því sennilega í loftinu, en svo leystust þær upp í vatninu, þar sem þær hristust saman og þróuðust i æ flóknari sambönd eða fjöleindir lífrænna el'na. Flestar þessar fjöleindir virðast hafa orðið til úr samböndum kolefnis og súrefnis eða kol- efnis og köfnunarefnis um leið og vatnssameind losnaði úr læðingi. Það er flókið mál, sem við skulum ekki fara frekar út í að sinni, þótt rannsóknir á þróun hinna lífrænu efnasambanda sé saga, sem gaman væri að reyna að segja í allri sinni lengd. í sambandi við það, senr sagt var um gufuhvolfið, má ef til vill gera lítinn útúrdúr. Þegar rætt er um möguleika á líli á öðrum hnöttum, hafa stjörnufræðingar og aðrir nefnt sem eina nauðsvn þess, að lifandi verur geti lifað þar, að þar verði að vera gufuhvolf með súrefni. Þetta er ekki rétt. Lifandi verur höfðu verið á jörð- unni í hundruð milljónir ára áður en laust súrefni varð til í gufu- hvollinu og áður en öndun leysti venjulega gerjun af hólmi, og j)að voru í raun og veru jurtirnar, sem losuðu súrefni andrúmslofts- ins og gerðu um leið kleifa þróun dýra, sem þurfa á lausu súrefni að halda til öndunar. En áður en þetta varð, var loft gufuhvolfsins baneitrað verum, sem við myndum kalla dýr, og eins þeim grænu jurtum, sem prýða jörðina á okkar dögum. Þróun Iiinna lífrænu fjöleinda var einn liður í þróun efnisins, en hún myndaði líka grundvöllinn að þróun lífsins. Ekkert líf get- ur orðið til án hinna lífrænu efna, en þau eru samt ekki lifandi. Það er álit sérlræðinga, að þróun jressata flóknu elnasambanda hafi tekið langan tíma, ef til viil meira en 2000 milljónir ára. En áður en þeirri þróunarkeðju lauk, hafði hið frumstæðásta líf orðið til. Allt líf er samsett af eggjahvítuefnum. Þau eru flókin efnasam-

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.