Náttúrufræðingurinn - 1949, Side 48

140
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
ófundinn, ef Karels hefði ekki notið við. Þeir fáu menn, sem til
skamms tíma liafa vitað um þenna helli, hafa jafnan kallað liann
Karelshelli. Ekki er unnt að tilgreina neinn höfun.d þess örnefnis.
Það varð til sjálfkrafa og hlýtur að festast við hellinn.
Loks 9. júní s.l. réðumst við Ófeigur Ófeigsson í Næfurholti í að
kanna Karelsheili. Okkur gekk vel að finna liann eftir tilvísun Kar-
els, og við vorum vel búnir að reipum til að síga niður. Ekki leizt
okkur hellisþakið traustiegt næst gatinu á því og þótti ráðlegra að
brjóta n’ður lítið eitt ai: því. Það tókst með því að kasta grjóti út á
það. Við það stækkaði opið, barmar Jiess urðu traustari, og meiri
dagsbirta komst nú niður í hellinn.
Eíellirinn er löng og mjó göng, sem liggja í stefnu h. u. 1). frá
austri tii vesturs, þ. e. í sömu átt og hrauninu hallar og flestir síð-
ustu hraunkvikuálarnir streymdu. Lengd hellisins mældist okkur
(með málbandi) 133 m, og er opið nálægt miðju, 63 m frá austur-
enda. Hæð .undir loft er 4,30 m lijá opinu, en mun víðast nokkru
minni, 2—4 m, og innst inni í vesturendanum er ekki manngengt.
Breidd niðri við gólf er víða um 3 m.
Hvergi kenrst nein skíma niður í hellinn nema um opið, Jrar sem
við komurn niður, og er því alls staðar myrkur í honum nema þar
á stuttum kafla. Við Ófeigur h.öfðum aðeins fáein kerti til að lýsa
okkur. Ljós þeirra bar daufa birtu og aðeins um stuttan kafla hellis-
ganganna í einu, en samt fannst okkur til um fegurð Jress, sem fyrir
augun bar.
Veggirnir eru víðast lóðréttir um mannhæð upp frá gólfi, en taka
þá að ganga að sér og verða að allkrappri, en óbrotinni og reglulegri
livelfingu, sem myndar þakið. Hvelfingin er alsett sléttum og gljá-
andi dropsteinum úr hraunglerjungi á stærð við manns fingur. Vegg-
irnir eru einnig þaktir kleprum úr sama efni, sem Jtar hefur runnið
niður líkt og vaxtaumar á kerti. Gólfið er yfirleitt flatt, lárétt þvert
yfir um, en hallar til vesturs eftir endilöngum hellinum á sama hátt
og þaki hans. Það er storknuð hrauná, víðast Jrakin fremur smágrýttri
urð úr hraunskrofi, en á kafla í austurálmunni er það Jió föst hraun-
klöpp með digrum rennslisgárum, hraunreipum, um Jrvert, boga-
dregnum niður á við.
í urðarholum á gólfinu glytti í hvítt efni, og kögglar af Jrví, allt
að hnefastórir, lágu einnig sums staðar ofari á urðinni. Þetta líktist
fullkomlega snjó á að líta. En þegar nánar var að gætt, reyndist það
vera einhvers konar salt, sem rennur auðveldlega í vatni. Við höfð-