Náttúrufræðingurinn - 1950, Blaðsíða 36

Ingimar Óskarsson:
Ný trjátegund fundin í Kína
Flestir Iiafa heyrt getið unr amerísku risafururnar, sem geta orðið
yfir 100 m háar. Nú á tímum eru það einkurn 2 tegundir, sem mest
koma við trjásögu jarðar, en þær eru Sequoia.gigantea og S. semper-
virens.
Risafuruættkvíslin, eða Sequoia, er mjög gömul jarðsögulega séð.
Á mókolatímanunr myndaði hún víðáttumikla skóga í Evrópu (þar
á meðal á íslandi), og í jarðlögum frá þeinr tínra finnast margvíslegir
steingervingar af henni. Er jafnvel hægt að rekja þróunarferil henn-
ar til skyldra ættkvísla unr 100 milljónir ára aftur í tínrann. Ein
þessara ættkvísla er Metasequoia.
Metasequoia-ættkvíslin telst til rjsafuruættarinnar (Taxodiaceae).
Ættkvísl þessari lýsti fyrstur manna japanskur grasafræðingur, S.
Miki, árið 1941. Var sú lýsing eingöngu byggð á steingerðum trjám
— 10 tegundum — er fundust í ævafornum jarðlögunr, og sem franr
að þeinr tínra höfðu verið talin til ættkvíslarinnar Sequoia. Fyrir 5
árum konr engum grasafræðingi annað til hugar en að Metasequoia-
ættkvíslin lrefði liðið undir lok fyrir tugunr nrilljóna ára.
Blómatínri Metasequoia var miðöldin eða nrezozoiska tímabilið
svonefnda. Ættkvísl þessi var þá útbreidd víða á norðurhveli jarðar.
T. d. hefur M. lreerii lundizt í N-Anreríku, M. chinensis í Mánsjúríu
og M. japonica og M. disticha í Japan.
Það varð því uppi l'ótur og fit, er það barst út, að ljóslifandi Meta-
sequoia-tré hefðu fundizt. Árið 1945 rakst. kínverskur skógarvörður,
að nafni Wang-chan, á þrjú 35 m há ókennileg tré hjá Wan-shien í
kínverska fylkinu Sze-chuan, við landamæri Flu-peh lylkisins.
Sýnishorn voru þegar send til kínverskra vísindastolnana, og voru
Jreir dr. Hu í Peiping og prófessor Wan-Chun Cheng í Nanking
sendir á staðinn til að athuga þennan nýja fund; en báðir þessir