Náttúrufræðingurinn - 1972, Blaðsíða 54

128
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
eru aurarnir suðaustan til í dalnum býsna vel grónir og orðnir að
hálfgerðum valllendisbölum, þar sem einna rnest ber á grastegund-
um eins og língresi, vinglum og sveifgrösum, ásamt liærum og
þursaskeggi (Kobresia myosuroides), en tvíkímblöðungar eins og gul-
maðra, hvítmaðra (Galium normanii), vegarfi, skarifífill (Leontodon
autumnalis), marxuvöndur (Gentianella campestris), gullvöndur
(Gentianella aurea), flagahnoðri (Sedum villosum), mýrfjóla (Viola
palustris), kornsúra og einstaka birkiplanta vaxa innan um einkím-
blöðungana. Þar sem gróðurinn er skemmra á veg kominn eru teg-
undirnar margar þær sömu og á Skeiðarársairdi við rætur skógar-
brekknanna neðan Skaftafellsbæjanna. En til viðbótar ber hér nokk-
uð á gullsteiirbrjóti, gullbrá (Saxifraga hirculus), helluhnoðra (Sed-
um acre) og holurt (Silene maritima). Sums staðar meðfram lækjar-
sprænum á aurunum eru fallegir grænir gróðurkragar, þar sem mik-
ið ber á bjúgstör, en vinglar og dúnurtir (Epilobium) vaxa þar einn-
ig, auk ýmissa mosa.
Fremst í neðanverðri vesturhlíð Morsárdals er Bæjarstaðarskógur.
Hann er ekki stór um sig og illa farinn sums staðar, því vatn hefur
grafið sér leið niður í gegnum skógartorfuna á nokkrum stöðum og
skolað þar burtu öllum jarðvegi svo rofbörðin beggja vegna far-
veganna ná þriggja til fjögra metra hæð, þar sem þau eru hæst.
Þá hefur líka eyðst af torfunni ofantil í hlíðinni. En þessi eyðing
vixðist að mestu stöðnuð og þar sem hin gömlu og grónu bii'kitré
í skóginum bera að jafnaði fjölda fræja, þá er alls staðar að vaxa
upp ungbirki umhverfis gömlu skógartorfurnar, jafnvel í rofgeil-
unurn, svo skógurinn endurnýjast hér sjálfkrafa. Aftur á móti er
lítið um ungbirki í sjálfum skóginum og held ég það stafi af jxví,
að skógurinn muni hafa verið grisjaður fyrir allmörgum árum,
og vegna aukins rúms og aukinnar birtu liefur svarðgróðurinn smám
saman orðið svo þéttur, að birkifræ hefur átt í erfiðleikum með að
spíra og festa þar rætur. Meira að segja þar, sem gömul birkitré
hafa fallið og rjóður myndazt, hafa fræplöntur af birki ekki náð
að vaxa úr grasi, en í slíkum rjóðrum vex aftur á móti töluvert af
fallegum gulvíði. Þessi jxétti svarðgróður í Bæjarstaðarskógi er að
nokkru leyti áþekkur þeim í Skaftafellsbrekkunum, en hér ber þó
miklu meii'a á grastegundum: Bugðupuntur (Deschampsia jiexuosa),
hálíngresi og ilmreyr eru hér hvarvetna aðaltegundirnar og all-
mikið ber á vallhæru, blágresi, hrútaberjalyngi, vallelftingu og