Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1974, Side 62

Náttúrufræðingurinn - 1974, Side 62
56 N ÁT T Ú R U F RÆÐINGURINN Vestan gljúfranna þarna kemnr nýja hraunið fram, en mjög brot- ið, t. d. er smástapi úr því á barminum og djúpur gijúfurbotnlangi á bak við, og svo er vesturveggur farvegsins unr Kvíar á parti út þessu hrauni. En það er forn, breiður farvegur út í Ásbyrgi (sbr. Sigurður Þórarinsson, 1959). Þarna austan gljúfra er Lambafell, ílöng hálsbunga, eins og þröskuldur á vegi árinnar og hlykkjast gljúfrin norðaustur fyrir fellið, en í framhaldi af fellsendanum er lágur klapparhryggur út heiðina. Fellsendinn og þessi hryggur hafa tilhneigingu til að hrinda vatnsrennsli út í Ásbyrgi. Lítið klettaþrep úr unga hrauninu er í vesturhlíð Lambafells, en sunnar eru Skógarbjörg, glæsilegt hamral^elti úr kubbabergi, upp í tveggja km langt. Yfirborðið er lítillega fáð helluhraun undir þunnum móajarðvegi, en ofan á austurpartinum er þykkur malar- hjalli (Gráimór) í framhaldi af hjöllum sunnar með ánni. Rauðhólar, Hljóðaklettar og Forvaðakjaftsgígar Þarna andspænis hefjast Rauðhólar í Jökulsárgljúfrum og liggja í suðurátt. Nyrsta gíghólinn nefna sumir Dagmálahlíð og liggur þunnt, hallandi hraunlag frá miðju hólsins, sem er mikið rofinn, til norðurs í nýja hi'aunið. Til SSV liggja Rauðliólar, samvaxnar gjallkeilur, og hefur áin rofið austurhlið hólanna næstum inn að miðju að endilöngu. Koma þar fram sérkennilegar gosmyndanir, svo sem 40—50 m há eldrás, trektlaga efst, hlaðin upp úr tvöfaldri röð liggjandi stuðla. Hljóðaklettar eru framhald Rauðhóla, skolaðir kubbabergskjarn- ar, ef til vill úr gíghálsum, frægar náttúrusmíðar. Þeir liggja austur yfir ána og hverfa undir stórgerðan malarhjalla. I framhaldi af Klettunum skaga svo hraunbríkur og gjallstabbar rit úr gljúfra- veggnum undan hnullungamelnum drjúgan spöl upp eftir og hálf- kaffærð gígstrýta, Náttmálaklettur, stendur upp úr melnum. Sunn- ar tekur við hraun. Austur af eyðibænum Svínadal þrýtur hraunlagið og við tekur 900—1000 m löng bergstandaröð, sem liggur yfir gljúfrið og svo suður eftir Forvaðakjaftsundirlendi. (Eyrar og lágir hjallar á botni gljúfranna kallast undirlendi.) Þetta eru nafnlausir standar í heild, gerðir úr kubbabergi og sveipstuðluðu hrauni, í engu frábrugðnir
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.