Fréttablaðið - 04.07.2009, Blaðsíða 26

26 4. júlí 2009 LAUGARDAGUR
L
íklega deila fáir kennarar
innan verkfræðideilda
Háskóla Íslands bak-
grunni með Hauki Inga
en hann er guðfræðingur
og sálgreinir. Helgi Þór
hefur hefðbundnari bakgrunn en hann
er vélaverkfræðingur með doktors-
próf í tæknilegri vélaverkfræði. Þeir
koma því úr gjörólíkum áttum, sem
þeir álíta einmitt stærsta kost síns
samstarfs. Þeir hafa á undanförnum
árum byggt upp meistaranám í verk-
efnastjórnun við Háskóla Íslands.
Uppbyggilegur ágreiningur
Samstarf þeirra Hauks Inga og Helga
nær út fyrir veggi Háskólans en þeir
hafa unnið saman frá árinu 2001 og
reka meðal annars saman ráðgjafar-
fyrirtæki. Leiðir þeirra lágu fyrst
saman í Menntaskólanum við Sund,
þar sem þeir kljáðust í fyrsta sinn.
„Ég var í hagfræðideildinni og bauð
mig fram sem ritari skólafélagsins.
Helgi var í eðlisfræðibekknum og
mótframbjóðandinn var í bekknum
hjá þeim svo þeir voru alveg á móti
mér,“ rifjar Haukur Ingi upp.
Ólík viðhorf og bakgrunnur geta
verið kostur, ef rétt er haldið á spöð-
unum. Það, fullyrða þeir, er afl sem
þeir hafa náð að beisla í sinni sam-
vinnu. „Þegar við Haukur Ingi göng-
um til einhvers verks erum við oft
ósammála. En við erum opnir fyrir
því að úr vinnunni geti komið eitthvað
nýtt og spennandi, sem það gerir oftar
en ekki,“ segir Helgi og bætir við: „Við
erum öll fulltrúar okkar viðhorfa og
bakgrunns. Við getum lent í því að
komast ekki út úr því hlutverki. En ef
við náum að sjá möguleikana í því að
vera ekki sammála getur ágreiningur
verið uppbyggilegur.“
Burðarþol einstaklingsins
Það er einmitt eitt af leiðarljósum
meistaranámsins að leiða ólíka ein-
staklinga saman og stilla þeim upp
andspænis vandamálum sem þeir
verða að takast á við sem einstakl-
ingar og í hópum. Nemendur koma úr
öllum áttum. Flestir úr viðskiptafræði
og upplýsingatækni, verk- og tækni-
fræði, en einnig úr heilbrigðisgeiran-
um, kennslu og listgreinum. Námið
tekur tvö ár og er gert ráð fyrir að
nemendur geti verið í vinnu meðfram
því.
Að þróa með sér færni til að koma
inn í ólík verkefnateymi, í alls kyns
aðstæðum, og vera fljótir að stilla alla
strengi og skipuleggja vinnu hóps-
ins og leiða hann út úr vandanum er
það sem nemendurnir standa frammi
fyrir. Til þess læra þeir tæknilegar
aðferðir en ekki síður aðferðir úr sið-
fræði, heimspeki og öðrum fræði-
greinum hugans. „Þeir sem leiða hópa
þurfa að þekkja sína eigin eiginleika,
því verkfærið er maður sjálfur. Til
að skapa vinnufrið þarf að koma inn
sköpun hjá þeim sem er ekki skapandi
og koma inn kröfu um fagmennsku
og skipulag hjá þeim sem er of skap-
andi,“ segir Haukur Ingi og bætir við
með brosi á vör: „En það skiptir máli
hvernig þetta er gert. Það gengur til
dæmis ekki að segja við suma verk-
fræðinga „nú ætla ég að tala við þig
um sálfræði, siðfræði og ljóðagerð“.
Maður verður að segja: „Í dag ætla
ég að tala við þig um burðarþol ein-
staklingsins, aflfræði hópa og hag-
kerfi hugans“. Þá skilur hann alveg
um hvað þú ert að tala.“
Hugvit og tæknivit í eina sæng
Blanda hugvitsins og tæknivitsins er
einmitt það sem hefur kveikt áhuga
„Þetta redd-
ast“-viðhorf-
ið gerir það
að verkum
að við höf-
um tamið
okkur að
setjast að
samninga-
borðinu illa
undirbúin.
Þess vegna
höfum við
samið af
okkur aftur
og aftur.
Verkfærið er maður sjálfur
Haukur Ingi Jónasson og Helgi Þór Ingason koma hvor úr sinni áttinni en sameinast í trúnni á að lausn framtíðinnar felist í
því að brúa bilið á milli þess skapandi og þess tæknilega. Þeir eru mennirnir á bak við meistaranám í Háskóla Íslands sem snýst
um að leysa vandamál. Hólmfríður Helga Sigurðardóttir hitti þá og komst að því að erlendir háskólar vilja ólmir í samstarf.
ÓLÍKIR EN SAMSTILLTIR Ólík viðhorf og bakgrunnur geta verið kostur, ef rétt er haldið á spöðunum. Þetta segja þeir Helgi Þór Ingason og Haukur Ingi Jónasson, sem í sameiningu hafa byggt upp nýstárlegt meistaranám
í verkefnastjórnun við Háskóla Íslands. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
erlendra háskóla á samstarfi við
Háskóla Íslands á þessu sviði. Þar er
um að ræða háskóla í Bandaríkjun-
um, Evrópu, Asíu og Afríku. Í nám-
inu kenna nokkrir virtir fræðimenn
á sviði verkefnastjórnunar. Þeirra á
meðal eru Darren Dalcher, prófessor
við Middlesex University í London,
sem fyrir skemmstu var valinn vís-
indamaður ársins í Bretlandi; Steven
Eppinger, lykilprófessor og -stjórnandi
Sloan-viðskiptadeildar MIT í Boston
og Mark Morgan frá Stanford-háskól-
anum. „Samstarfsaðilar okkar trúa á
þá leið sem við erum að fara og vilja
að við tökum þetta lengra. Við höfum
verið að skrifa greinar í virt tímarit
á þessu sviði og erum með bækur í
smíðum,“ segir Helgi og Haukur Ingi
bætir við: „Við erum í fylkingarbrjósti
í þeirri sveiflu að opna það tæknilega
og taka inn húmanískar áherslur. Það
verður nýtt og dýnamískt jafnvægi til
við að opna þarna á milli.“
Stefnumótun þjóðar
Stefnumótun þjóðar virðist á ein-
hvern hátt óyfirstíganlegt verkefni.
En þeir Haukur Ingi og Helgi segja
einmitt lausnina á því ástandi sem nú
ríkir í samfélaginu að líta á það sem
eitt stórt verkefni og skipuleggja það
frá a til ö. Láta verði af aðferðum sem
margir lýstu opinberlega yfir að væru
helstu kostir Íslendinga.
„Það er skelfilegt hvernig ákvarð-
anir hafa verið teknar hérna á undan-
förnum árum, bæði í atvinnulífinu,
í stjórnum fyrirtækja og á þinginu.
„Þetta reddast“-viðhorfið gerir það
að verkum að við höfum tamið okkur
að setjast að samningaborðinu illa
undirbúin,“ segir Haukur Ingi. „Þess
vegna höfum við samið af okkur,
aftur og aftur, í nafni einhvers konar
klárheita. Í aðdraganda hrunsins var
mönnum að berast mikið á og keyptu
til að mynda fyrirtæki á háu verði. Á
móti þeim voru þrautþjálfaðir menn
sem voru búnir að hugsa forsendur
samninganna í þaula. Þetta varð oft og
tíðum ójöfn barátta þar sem íslenskir
víkingar báru skarðan hlut frá borði,
þegar upp var staðið.“
Hann telur hóphugsun, afneitun og
vanmetakennd grunninn að vanda
Íslendinga nú. „Við vildum að allir
héldu að við værum stór og gætum, til
dæmis, kennt öðrum þjóðum hvernig
á að reka banka. En það er ekki alveg
þannig sem heimurinn sér okkur og
var aldrei þannig. Menn sáu sér leik á
borði í þessari einfeldni okkar.“
Hefði mátt lágmarka skaðann
Þeir Helgi og Haukur eru sammála
um að stjórnvöld hafi ekki staðið sig
nægilega vel í kjölfar hrunsins, sem
þeir skrifa á skipulagsleysi. Haukur
Ingi, sem hefur gaman af því að segja
sögur, lýkur spjallinu með dæmisögu:
„Stjórnvöld hefðu þurft að staldra við
og átta sig miklu betur á því hvern-
ig ætti að vinna vinnuna sem fram
undan var. Það var hins vegar byrjað
á að redda hlutunum. Þessu má líkja
við mann sem ætlaði að setja upp
nýja eldhúsinnréttingu hjá sér. Fyrst
keypti hann kranann, réði sér raf-
virkja, færi svo að mæla upp og færi
loks í að ráða smiðinn. Íbúðin væri í
tvö ár í rúst.
Ef hann hefði skipulagt verkið tæki
það mun skemmri tíma. Það sama
gildir með þær aðstæður sem við stóð-
um frammi fyrir í haust – og kannski
alla tíð. Með markvissari skipulagn-
ingu og meira næmi fyrir mannlegum
þörfum hefði mátt lágmarka skaðann
og nýta ný sóknarfæri.“