Samvinnan - 01.02.1947, Side 9

ÞAÐ ER helgidagur og heiður himinn. Þar
sem gilið breikkar niður að Volgu, bærist
sefgresið á bökkum lækjarins, sem streymir
hljóðlega um sendið láglendið í áttina til
íljótsins.
Gilbarmurinn er öðrum megin vaxinn
dökkleitu kjarri, og þar eru nokkrir fúnir
stofnar og gamlar trjárætur, sem gægjast upp
úr moldinni til minningar urn horfinn skóg.
Hinum megin gilsins liggur þorpið, og litlu
húsin blasa við augurn þeirra, sem um fljótið
sigla.
Nokkrir unglingar og smákrakkar eru sam-
an komnir á gilbrúninni hjá trjástofnunum;
þar eru strákarnir vanir að sitja og bíða eft-
ir stelpunum. Harmonikuleikarinn Mitja
Sazjin þenur „saratovkuna" sína, en það er
einföld harmonika með bjöllum á. Allir eru
hljóðir og hlusta. Elz.tu strákarnir leika sér að
því að safna fræjum úr sólberjunum, sem eru
löngu þroskuð, en litlu börnin horfa hug-
fangin á bjöllurnar, sem glóa í sólskininu.
Tónaflóðið streymir niður gilið, og það berg-
málar frá brekkunni hinum megin; jiað er
cins og leikið sé á margar „saratovkur".
Ekkert bólar á stelpunum, og elz.tu strák-
arttir ákveða að fara eina veiðiför í gegnum
þorpið. Mitja Sazjin stendur fyrstur á fætur,
lætur ólina renna fram af öxlinni og leggur
harntonikuna á einn stofninn.
Við ættum að ná í einhverja blómarós, ef
þær eru þá ekki allar búnar að gifta sig! En
þið eruð alltaf við hendina, greyin litlu, segir
hann hlæjandi við smástelpurnar.
hegar Mitja er horfinn bak við kofann
hans Anikons í útjaðri þorpsins, nálgast
litlu strákarnir harmonikuna. Hinn föli og
rangeygði Aljosja styður fingrunum varlega á
einn takkann bassamegin.
Ekkert hljóð.
Styddu á þennan hérna, segir einn strákur-
inn.
Taktu spennurnar af, segir annar.
Hún þarf að fá loft, segir sá þriðji.
Aljosja fálmar höndunum og rnargir hjálpa
til.
Þeir ná annarri spennunni og af geta dreg-
ið belginn nokkuð út að ofan, og nu fer
Aljosja að styðja á fleiri takka, og bjöllurriar
taka að klingja. Börnin eru öll komin í þétt-
an hóp utan um harmonikuna, og einn hug-
rakkur strákur losar hina spennuna fyrir
Aljosja, og nú dregur hann belginn sundttr
etns og armarnir ná.
Þetta undarlega leikfang gefur frá sér hin
margvíslegustu liljóð, og íkornarnir gægjast
forvitnislega fram úr kjarrinu hinum megin.
Bjöllurnar hringja samhengislaust, og það er
«utt á takkana af ákafa. Það dunar í gilinu,
°g ámáttleg og fölsk lagleysan fer eins og
flóðbylgja um loftið.
Allt í einu rekur Aljosja upp sársaukaóp.
^fitja Sazjin er kominn og þrífur í hnakka-
drambið á honum, sviftir lionum burt frá
harmonikunni og rekur honum rokna löðr-
ung, svo að hann kútveltist niður brekkuna.
Hörnin tvistrast sem fjaðrafok í allar áttir.
Mitja Sazjin segir af grimmd mikilli:
í næsta skipti sný eg þig úr hálsliðnum,
rangeygða kvikindið þittl
SMÁSAGA EFfTIR KONSTANTIN FEDIN
Hann grípur harmonikuna og spennir
hana saman.
Anikon gantli kemur þar að og sér aumur
á Aljosja. Hann klappar honum á öxlina og
segir:
Taktu þetta ekki nærri þér, karlinn þetta
grær áður en þú giftir þig. En við Mitja
Sazjin segir hann: Þú áttir ekki að berja litla
greyið; hann var bara að leika sér. Þú heldur
víst, að þú eigir hvergi þinn líka, bara af því
................................
| KONSTAN TIN FEDIN |
I er rússneskt skáld, fæddur 1892, =
| og er talinn meðal fremstu rit- [
I höfunda Sovétríkjanna. Af skáld- |
i sögum hans má nefn'a: „Borgim- \
| ar og árin“, „Transvaal" og [
I „Bræðurnir“. — Smásagan „Har- [
\ monika“ kom 'fyrst út í rússnesku [
tímariti í lok ársins 1945.
að þú getur spilað dálítið á harmoniku. En
hvers konar harmonikuleikari ertu, karl
minn? Jú, þú átt harmoniku og Jrrumar allt-
ar sama lagið. Og dettur þér í hug, að þín
harmonika sé eins og harmonikur eiga að
vera? Nei, þú hefur ekki einu sinni heyrt
hljóðin í góðri harmoniku.
Hana! Þá held eg, að komi nú gantla lof-
gjörðarrollan um Sígaunana, segir Mitja
Sazjin með fyrirlitningu.
Nei. Eg segi bara það sem eg veit.
Harmonikuleikarinn tekur „saratovkuna“
sína undir arminn og heldur af stað til þorps-
ins, en litlu krakkarnir hópast utan um
gamla manninn.
Anikon er smávaxinn bóndi, og það, sem
hann veit, ltefur hann lært í skóla lífsins.
Hann hefur farið víða, bæði til þess að reyna
að bjarga sér, og svo hefur verið eitthvað
eirðarleysi í blóðinu. Þrátt fyrir mikinn
dugnað hefur hann alltaf kornið tómhentur
til baka úr ferðum sínum, en hann hefur þó
hvorki misst móðinn né gefist upp, heldur
tekið til á ný með kartöfluræktina, gert
hreint í kofanum sínum og lagfært allt, sem
farið hefur forgörðum, á meðan liann var að
heiman. Eitt sinn hafði hann komið með heil-
mikið af blómafræi norðan úr landi og sömu-
leiðis undarlegt fiskinet, og hafði aldrei sézt
við Volgu annað eins veiðitæki. Blómin
komu aldrei upp, og Jrað fékkst ekki kvikindi
í netið, og gerðu þorpsbúar nrikið gy'S að öllu
saman.
Hvað veizt þú um Sígaunana, Anikon
frændi? spyr Aljosja og þurrkar siðustu tárin
af kinnum sér.
Eg veit, hvernig þeir geta spilað á harmon-
iku, segir Anikori. . ' : ‘ '
Viltu ekki segja, okkpr Jfrá :þyí?
9