Samvinnan - 01.08.1950, Blaðsíða 9

„Höfuðáherzlan hefur verið lögð á
að kynna kennisetningar samvinn-
unnar jafnframt því að veita liagnýta
menntun í einstökum framkvæmda-
atriðum hennar. Við kennum sam-
vinnufræði, samvinnusögu, hagfræði
«. fl. kennisetningarlegar greinar. En
á sama tíma kennum við skiltagerð,
afgreiðslu í búð, vöruþekkingu, búða-
skipulag o. fl. hagnýtar námsgreinar,
sem snerta einstök atriði framkvæmd-
ar samvinnuhugsjónarinnar."
„Annað atriði, sem vert er að benda
á í þessu sambandi," bætti rektor
Elldin við, „er það, að kennslan í
hverri grein fer fram í stuttum nám-
skeiðum á einni til limm viknm.
Þannig getur hver nemandi fengið þá
menntun, sem hann hefur sérstaklega
hug á að afla sér, í samþjöppuðu
formi, á stuttum tíma. Kaupfélags-
stjóri, sem stjórnað hefur kaupfélagi
um nokkurra ára skeið gerir sér t. d.
grein fyrir því, að hann hefur ekki
tíma til að setjast á skólabekk og lesa
hitt eða þetta um langan tíma; liann
vill læra haldgóða útstillingatækni á
stuttum tíma. Við reynum að miða
námskeið okkar við að fullnægja
slíkri eftirspurn. — Annan kaupfélags-
stjóra langar e. t. v. að lesa einhverja
sérstaka grein hagfræðinnar eða sam-
vinnufræðinnar á stuttum tíma. Við
reynum einnig að uppfvlla ósk þessa
manns.“
„Er þetta skipulag viðhaft á öllum
námsgreinum í Vár Gárd?“
„Já, yfirleitt má segja, að allar
kennslugreinar í Vár Gárd séu
kenndar í stuttum, sjálfstæðum nám-
skeiðum og öll áherzla sé lögð á að
þjappa kjarna námsgreinanna í sem
einfaldast, auðskiljanlegast og liagnýt-
ast form. Það er m. a. þess vegna, að
við leggjum ekkert upp úr prófum og
nemendur fá engin sérstök réttindi eft-
ir að hafa stundað nám í Vár Gárd.
Reynslan hefur hins vegar kennt, að
nemendur hafa öðlast hagnýta þekk-
ingu í þeim greinum, sem þeir hafa
numið í skólanum."
Kostnaður skólans.
„Hvernig er fjáhagshafkoma Vár
Gárd?“
„K. F. á skólann, en rektor hans og
félags- og fræðsludeild K. F. hafa yf-
irumsjón með stjórn hans. Starfræksla
skólans kosta rösklega eitt þúsund kr.
á dag, ef miðað er við heildarkostnað
ársins 1949, sem var kr. 370 þúsund.
„Og hver greiðir þetta fé?“
„Yfirleitt liefur K. F. greitt það.
Tekjustofninn er þó þrenns konar
nú orðið. Nokkur hluti er framlag K.
F„ nokkur hluti gjöld nemenda og
nokkur hluti framlög áhugamanna.
Framlag K. F. er auðvitað langmest, og
það var ekki fyrr en á síðustu árum, að
nemendur greiddu námsgjöld."
„Eins og er á skólinn fjórar milljón-
ir króna í sjóði,“ bætti Harald Elldin
við. „Þetta er eins konar varasjóður
fyrir okkur. Við þurfum að auka við
húsnæði skólans á næstunni. Ff K. F.
getur þá ekki af einhverjum ástæðum
veitt okkur fé til bygginganna, þá get-
um við gripið til þessa varasjóðs og
byggt fyrir andvirði hans.“
„Skólabyggingarnar eru í Saltsjö-
baden?“
„Já, við eigurn nú fjögur landsetur
í Saltsjöbaden. Eitt er Sjöudden, sem
K. F. keypti árið 1924; annað er Skár-
tofta, sem keypt varf 1929; þriðja Vái
Holrne, sem keypt var 1932 og fjórða
Reservante, sem keypt var árið 1946.“
Hagnýtur árangur.
„Hvað er að segja um þann hagnýta
árangur, sem orðið liefur af starf-
rækslu skólans?"
„Vár Gárd hefur átt sinn þátt í að
bæta þjónustu og efla starfsemi kaup-
félaganna í Svíþjóð. Skólann hafa sótt
nær eingöngu kaupfélagsstjórar, af-
greiðslumenn og stjórnarmeðlimir
sænsku samvinnufélaganna. Þetta fólk
hefur útfært skólalærdóminn í kaup-
félögunum, þegar það fór aftur frá
skólanum.“
„Eru stjórnarmeðlimir kaupfélag-
anna og starfsmenn þeirra í sömu
deildum?“
„Já, sömu aldursflokkarnir eru í
sömu deildum, hvort sem þeir eru af-
greiðslumenn, kaupfélagsstjórar eða
stjórnarmeðlimir. Þetta hefur reynst
mjög vel. Skilningurinn á milli stjórn-
armeðlima og starfsmanna hefur orðið
meiri og samstarfið betra eftir að þeir
liafa setið á einum og sama skóla-
bekknum. Hver þeirra um sig sækir
ákveðna, hagnýta þekkingu í skólann,
og fyrst og fremst þá þekkingu, sem
þeir telja að verði sér og kaupfélagi
sínu að sem mestu liði.“
„Skólinn hefur verið í mjög nánum
tengslum við kaupfélögin?"
„Já, kennarar skólans ferðast t. d.
eins mikið og mögulegt er á milli
kaupfélagsbúðanna í landinu og gefa
leiðbeiningar. Hverjum einasta að-
stoðarkennara er gert að skyldu að
vinna minnst 6—8 vikur á ári í kaup-
félagsbúðum og leiðbeina og læra.
Reynslan af þessu hefur kennt okkur,
að kennarar geta margt lært í kaup-
félagsbúðunum á sama hátt og starfs-
menn kaupfélaganna geta margt lært
í samvinnuskólanum og af kennurum,
þegar þeir starfa í búðunum.“
„Enn eitt gott, sem lilotist hefur af
þessu nána sambandi skólans og kaup-
félaganna," bætti Harald Elldin við,
„er það, að nemendurnir, sem flestir
eru reyndir samvinnumenn, koma
með ýmis vandamál með sér í skólann
úr starfinu; þessi vandamál leggja þeir
gjarnan fyrir kennarana. Þau eru
rædd í heyranda hljóði og flestum
viðstöddum miðlast eitthvað af.
„Oft er það líka svo, að nemend-
urnir bera fram fyrirspurnir, sem
hafa sérstaka þýðingu fyrir kaupfélög-
in eða rekstur K. F. Þessar spurningar
eru fyrst og fremst ræddar í skólanum
af nemendunum og kennurum, síðan
af skólastjórninni og kennurum, og
ef hagnýt lausn finnst, er skýrsla um
málið, ásamt með tillögum til úrbóta,
send félags- og fræðsludeildinni og
jafnvel beint til framkvæmdaráðs K.
F„ sem tekur tillög;urnar til athugun-
ar og afgreiðslu."
Aðsókn mikil.
„Hefur skólinn alltaf fullnægt eftir-
spurninni eftir skólavist?"
„Við gerum það sem við getum í
þessu efni, en oft höfum við orðið að
vísa mörgum nemendum frá. Þetta hef-
ur ekki að öllu leyti haft neikvæð
áhrif. Það hefur m. a. orðið til þess að
skapa samkeppni um að komast inn í
skólann, svo að nemendurnir koma
betur undir námið búnir en ella.“
„Er ekki fólk á ýmsum aldri í skól-
anum?“
„Jú, allt frá grænum nýliðum innan
kaupfélaganna og upp í roskna kaup-
félagsstjóra. Þetta hefur orðið til þess,
að við höfum tekið það ráð að halda
hvert námsskeið í ýmsum aldursflokk-
um. Við höfum 20 ára aldursflokk, 25
(Framh. á bls. 26)
9