Samvinnan - 01.08.1950, Blaðsíða 10

Þjóðin sem byggir Þúsundvatnalandið
GLEÐIN og kálínan voru í öndvegi
meðal okkar, þegar við sátum
saman í garði vinar míns fyrir utan
Helsingfors á fögrum eftirmiðdegi í
júni. Garðurinn var fagurgrænn, og
úr lionum mátit sjá silfurtært vatn
umlykt þétturn greniskógi. Við nut-
um fegurðarinnar allt í kring og nær-
veru hvers annars, töluðum, itlógum,
sögðum kímnisögur, rétt eins og log-
andi hatur og ógnir heimsins væru
langt, langt í burtu.
En brátt tókum við að lieyra óm-
inn af þunglyndislegum söngvum.
Söngurinn barst með vindinum frá
rússnesku herbúðunum við Porkala.
— Heimurinn var ekki allur angandi
blómagarður.
í stríðslokin tóku Rússar stórt land-
flæmi nærri Helsingfors. Þeir kröfð-
ust þess, að hver einasti íbúi svæðisins
flytti í burtu. Síðan kornu Rússar sér
fyrir á Porkala með vígbúnað sinn.
A pappírnum er hernám Rússa á
þessu finnska landssvæði leigutaka.
Leigumáli þessi er samt æði kyndug-
ur. Rússar borga Finnum 5 milljón
mörk á ári fyrir landið. Á hinn bóg-
inn verða Finnar að greiða Rússum 25
milljón mörk á ári fyrir það eitt, að
finnskar járnbrautir fái að ganga eftir
sporum sínum í gegnum hernáms-
svæðið, svo að þær komist til annarra
liluta landsins. Þannig eru það raun-
verulega Finnar, sem greiða Rússum
20 milljón mörk, en ekki Rússar, sem
greiða Finnum 5 milljón mörk fyrir
hernámssvæðið.
Ekki leppríki innan jórntjaldsins.
Finnland er ekki innan járntjalds-
ins. Útlendingar geta auðveldlega
ferðast um Finnland án þess að verða
fyrir óþægindum njósnara og lög-
reglumanna. T. d. er gert ráð fyrir
því, að þúsundir manna víðs vegar að
úr heiminum muni heimsækja Hels-
ingfors, þegar Olympíuleikarnir verða
haldnir þar árið 1952.
Finnland er ekki heldur rússneskt
leppríki, eins og flest löndin innan
járntjaldsins. Fólkið kýs sína eigin
stjórnendur, og því hefur tekizt að
varðveita frelsi sitt að mestu leyti.
Enginn kommúnisti er í stjórninni,
Þessi írósögn af hetjuhug, dugn-
aði og erfiðleikum finnsku þjóðar
innar, sem elskar, starfar og
þrælar í skotfæri frá byssuhólk-
um Rússa í Porkala, sýnir á
einfaldan en áhrifaríkan hátt,
að með finnsku þjóðinni býr enn
sú karlmennska og sá manndóm-
ur, sem ávann henni virðingu og
aðdáun alls hins vestræna heims.
— Greinarhöfundurinn, DAVID L.
COHN, er frægur bandarískur rit-
höfundur, sem ferðaðist víða um
Finnland í fyrra. Hann hefur skrif-
að nokkrar bækur, sem vakið hafa
töluverða athygli. Á meðal þeirra
eru „Where I was Born and Rai-
sed", en það er bók um suðurríki
Bandaríkjanna, og „This is the
Story", sem er frásögn af ferðum
hans um vígstöðvarnar í síðustu
heimsstyrjöld. Grein þessi birtist
í bandaríska tímaritinu „Atlantic
Monthly" og er nokkuð stytt í
þýðingunni
...—..——..—„—„—.,—..—„„—„—„—„—
þegar þetta er ritað, enda þótt
kommúnistar hafi 19% þingsæta þjóð-
arinnar.
Finnar liafa fært ægilegar fórnir
fyrir það frelsi, sem þeir nú njóta.
Tuttugasta og fimmta lxvert barn i
Finnlandi missti föður sinn í striðinu,
sautjánda hver kona missti mann sinn,
sextándi lwér maður er bæklaður
vegna striðsins, níundi hver ibúi
landsins hefur orðið að flytja búferl-
um úr einum landshluta í annan
vegna striðsins og eftirkasta pess.
Rússland tók einn sjötta hlutann af
bezta gróðurlandi Finnlands og einu
íslausu höfn þess upp í stríðsskaða-
bætur. Þetta varð m. a. til þess, að
400.00 Finnar urðu að flytja búferl-
um og fá sér ný heimili í öðrum
byggðarlögum. Þá kröfðust Rússar
þess, að Finnar létu þá hafa fram-
leiðsluvörur fyrir um 300 milljón
dollara í stríðsskaðabætur. Á meðal
þessara vara áttu að vera skip og alls
konar vélar, og lögðu Rússar miklar
sektir við, ef smáþjóðin fullnægð ekki
afgreiðsluskilmálunum, sem voru
mjög strangir. — Finnar vona, að
þeir muni ljúka greiðsluunum að
fullu árið 1952.
Sigur hjartans.
Gestgjafar mínir gátu þess, að þau
ætluðu að smíða viðbyggingu við hús-
ið sitt. Eg spurði, hvort það væri rétt
að rá0ast í slíka framkvæmd á meðan
þau væru í skotfæri Rússa; sætu raun-
verulega undir byssukjöftum þeirra
og vissu aldrei, livenær skotið riði af.
,,Já, að okkar dómi er það rétt,“
sagði frúin, grönn, dökkhærð, mið-
aldra kona, sem hafði unnið sér lieið-
ursmerki fyrir þjónustu sína í Lottu-
sveitum á stríðsárunum. (Lotta er
kvenþjónustusveit finnska hersins).
„Hugsum okkur, að við mundum ekki
byggja af ótta við Rússa. Mundu þeir
þá ekki vera að vinna sigra í okkar
eigin hjörtum? Ósigur míns eigin
hjarta, ósigur lijarta nágranna míns,
gæti leitt til ósigurs allrar þjóðarinn-
ar. Allt veltur á hjartanu: allt er í
hjartanu, allt kemur frá hjartanu.
Þess vegna byggjum við viðbygging-
una óhrædd. Við sýnum að við erum
óhrædd, ósigruð. — Og ef Rússarnir
korna, munum við finnskar konur
fara fram á vígvellina með mönnum
okkar. Við höfum alltaf gert það, við
munum halda áfram að gera það. Ef
við livorki kveinum né kvörtum, þá
mun framkoma okkar gefa mönnum
okkar aukinn styrk á vígvellinum.“
Við gengum út undir hernámssvæði
Rússa. Fyrir innan víggirðingarnar
sáum við rússneska hermenn við slátt.
Þeir voru berir ofan að mitti 02: virt-
ust njóta þess að vinna heyvinnu.
Okkar megin við víggirðingarnar
var finnsk fjölskylda að tína jarðar-
ber. Fólk þetta hafði orðið að flytja
af búi sínu, þegar Rússar settu upp
víggirðingar sínar.
Við heilsuðum fólkinu og tókum
tal saman. Fjölskyldan fékk öðru
hverju að fara inn á auða svæðið á
milli víggirðinganna og liins frjálsa
Finnlands. Var þeim þá leyft að taka
saman grasið, sem rússnesku hermenn-
irnir slógu sér til afþreyingar. Það var
þó alltaf sterkur hervörður með þeim,
Jregar þau tóku saman heyið, og eng-
10