Samvinnan - 01.10.1950, Blaðsíða 5

Maðurinn, sem lagði nafn
guðs við hégóma
Smásaga eftir JOSEPH HARRINGTON
JÓI HELGI smeygði sér út um dyrn-
ar, sem brotnar liöfðu verið upp af
leikni kunnáttumannsins. Hann hall-
aði hurðinni að stöfum bak við sig og
leit örskjótum augum upp og niður
eftir götunni. Gatan var auð. Það var
svo sem eðlilegt klukkan fjögur að
nóttu. Jói helgi dustaði af knjám sér
rykið, er sezt hafði á liann af gólfinu
framan við peningaskápinn. Með
skjóðuna sína svörtu í annarri hendi
rölti hann norður eftir.
Þegar hann hafði farið fram hjá
einni húslengju til norðurs og annarri
austur á við, rakst hann á fyrsta lög-
regluþjóninn. Þessi jötunefldi bjáni
bar höndina lotningarfyllst upp að
húfuskyggninu. „Gó’ daginn,“ sagði
hann auðmjúkri röddu og leit á skjóð-
una hans Jóa helga, en hún var ná-
kvæmlega eins og skjóður þær, sem
kaþólskir prestar geyma í helga gripi,
sem notaðir eru við þjónustan þeirra,
er doka í dauðans hliði.
„Góðan daginn, sonur sæll,“ mælti
Jói helgi föðurlega. Hann kinkaði vin-
gjarnlega kolli og hélt leiðar sinnar.
Þegar húm lítt lýstrar götunnar svalg
breitt bak lögregluþjónsins í skugg-
ann, átti Jói fullt í fangi með að bæla
niður ásækna tilhneigingu óstöðvandi
skellihláturs. Fáráðlingur! Sýndu þeim
hálslín kaþólskra, svarta skyrtu og
svört föt, og J^eir bókstaflega krjúpa
fyrir þér biðjandi um blessun þína.
í gamla daga var þessu allt öðru-vísi
farið. Þá hafði hann orðið að laumast
fáförnustu hliðarstíga, annað hvort
berandi grunsamlega tösku, eða að
vera með vasana troðna af tólum þeim,
sem innbrotsiðjan krefst. Þá drifu Jreir
að honum á harða hlaupum, steyptu
sér yfir hann eins og gammar, ertandi
hann með óþægilegum spurningum
um allt mögulegt, eins og t. d. livað
hann væri að gera Jjarna á götunni um
óttuskeið og hvað væri í J^essum pinkli.
Það þurfti tvö vistarskeið í Sing-
Sing-fangelsinu og talsverðar barsmíð-
ar til þess að kenna honum að færa
sér í nyt þá skynsemd, sem lionum
hafði þó gefizt. En nú gerði hann Jjað.
í stað þess að laumast og læðast um
næturmyrk strætin, gekk hann þau
nú greiðum og djörfum skrefum með
innbrotstólin í svartri skjóðu, prestalín
um hálsinn, klæddur svartri skyrtu og
svörtum fötum. Lögreglupeyarnir
ráku þá lúkurnar lotningarfyllst upp
að húfuskyggninu og horfðu á hann
bænaraugum í von um örfá vingjarn-
leg ávarpsorð. í gersamlega mannlaus-
um verzlunarhverfum, Jjar sem enginn
prestur á minnsta erindi, aðeins hús-
brjótar og hirzlurofar, skriðu þeir fyr-
ir honum. Aldrei datt þeim í hug að
spyrja einnar einustu spurningar. Það
hvarflaði ekki að þeim, að íhuga, hvað
prestur væri að gera í sjúkravitjun á
svona staði. Astæðan er auðvitað grið-
konuklökkvi lögregluþjónshjartans.
Næstum stundarfjórðung hafði
hann heyrt skerandi ýlfur slökkviliðs-
bílanna, en stórborgarvanar hlustir
hans skeyttu því engu. Á Manhattan
vælqju slökkviliðsbílar í sífellu. Það
skiptir engu.
Eldurinn var í næstu húslengju fyr-
ir austan hann. Gömul risbygging stóð
þar í björtu báli. Gnæfandi dælustig-
arnir sendu hvissandi vatnsbogana inn
í efri hæðir hússins. Leitarljósin
brugðu skjannahvítri birtu á framhlið
byggingarinnar, léku á gluggagáttum,
er spúðu eldi, eimi og svartri svælu.
Jói helgi þræddi leið sína milli
slöngutækjanna og hóf för þvert yfir
strætið.
Þá hljóp til hans lögregluþjónn, að
því er virtist beint frá hinu brennandi
húsi. Andlit mannsins var hitarautt
og svitastorkið.
,,Ó, faðir,“ sagði hann, — „fyrirgefið
mér, faðir, — mér datt ekki í hug, að
þér kæmuð svona fljótt. Komið með
mér.“
Jói helgi varð dálítið skelkaður, en
tók sig skjótt saman í andlitinu. „Eg
er hræddur um, að þú villist á mönn-
um, son minn,“ mælti hann með sinni
kirkjulegustu rödd og fasi. „Hvern
heldur þú mig vera?“
„Eruð þér ekki frá kirkju Heilagrar
Agnesar?“ spurði löggæzlumaðurinn.
„Eg símaði þangað.“
„Ekki er egþaðan," svaraði Jói helgi
með sannfæringu. „Eg er á leið minni
til þess að vitja um vin minn, sem ligg-
ur helsjúkur í Drottningarbænum. Eg
væri þér þakklátur, sonur sæll, ef þii
slepptir handlegg mínum.“
„En þá er eins og þér séuð sendur af
sjálfri forsjóninni,“ kallaði lögreglu-
þjónninn. „Sendur af sjálfum himnin-
um! Þarna inni er slökkviliðsmaður,
sem grátbiður um prest. Við náum
honum ekki út. Björgunarsveitin
sveitist blóðinu til þess að ná honum,
en fyrirgefið mér, faðir — þeir ná hon-
um aldrei. Svo að það er eins og for-
sjónin hafi sent yður, faðir. Komið nú
með mér og þjónustið vesalings mann-
inn.“
TÓA HELGA voru fyllilega ljósai
ótal ástæður þess, hvers vegna hann
ætti hvergi að fara. í fyrsta lagi leizt
honum síður en svo á þetta eldhaf. í
öðru lagi var hann alls ekki prestur.
í þriðja lagi gat hann orðið mannaum-
ingjanum að engu liði.
„Eg held það sé betra, að eg haldi
áfram til vinar míns í Drottningar-
bænum," sagði hann dálítið hikandi.
„Faðir!“ mælti lögregluþjónninn.
„Og maðurinn hérna deyjandi!“ Var
þetta grunsemd, sem brá fyrir í andlit-
inu á verði laganna? Jói helgi hugsaði
sig um eilítið betur og sagði síðan:
„Jæja, fylgdu mér til lians, sonur
sæll.“
„Fylgið mér, faðir,“ mælti lögreglu-
þjónninn.
Hann gekk með Jóa inn í þokumyrkt
sjóðheitt víti, þrungið svælu af svört-
mn reyk og vellandi gufu. Heitt vatn
lak og streymdi einlivers staðar að of-
an, brennandi viðir brökuðu og brustu
upp yfir, og einhvers staðar í nándinni
æddi ósýnilegt eldhaf í öskrandi Jjyt.
Jói helgi nam tvisvar staðar í ótta og
efa, en lögreglujjjónninn togaði í
handlegg hans og kallaði: „Bara beint
áfram, faðir.“
Loks var honum ýtt inn í dauft skin-
ið af einhverri ónáttúrlegri birtu.
Slökkviliðsmaðurinn lá þarna endi-
langur, fastur, með annan fótinn mol-
(Framhald á bls. 21.)
5