Samvinnan - 01.10.1950, Blaðsíða 29

• •••• ••»

GÆSASTEL PAN
Eftir
Eric Linklater
Höfundur pessarar sögu, Eric Linklater, er einn
kunnasti rithöfundur Breta, þeirra, er nú lifa. Hefur
hann ritað skdldsögur, leikrit og greinasöfn, sem
mikla athygli hafa vakið, og margt bóka hans hefur
verið pýtt á erlendar tungur. Linklater er Orkney-
ingur, og bera sögur hans keim af pví, p. á. m. pessi
saga, sem tekin er úr smásagnasafninu „Sealskin
Trousers", sem út kom á síðastliðnu ári.
Þegar eg vaknaði inn á milli ripsberjarunnanna, sá eg
hana korna út um kofadyrnar og spenna greipar um háls
á á gæsasteggnum. Eg heyrði líka til þeirra, því að hún
æpti upp yfir sig, en steggurinn barði dyratrén og lamdi
nakin læri stúlkunnar með gríðarstórum og brakandi
vængjum sínum. Líkt og dynur vindmyllunnar í fjarska.
eða skellir af svörtum sundfitjum álftanna, er þær hefja
sig til flugs af sléttu vatni, — eða smellir líndúkanna og
fatanna á þvottasnúrunni, þegar stinnur þeyvindurinn ým-
ist herðir á þeim tökin, eða slakar á þeim aftur, — þannig
olli gæsasteggurinn engu minni hávaða en stúlkan sjálf,
og æpti hún þó af öllum mætti. Það var engin hrynjandi
í rödd hennar þennan morguninn. Engu var líkara en
loftið, sem fyllti lungu hennar, brytist út gegnum barka
hennar og kverkar eins og gufa úr kappkynntum katli, og
orðbragð hennar var heldur ekki stórum fágaðra en ger-
ist og gengur um orðalag hvers óvalins kyndara. En sjón
mín var betur vakandi en heyrnin þessa stundina. Eg hafði
lieyrt siíkt orðbragð áður, en aldrei fyrr hafði eg séð konu-
líkama á borð við hennar — svo tápmikinn og limalangan.
Stæltur var hann og fjaðurmagnaður eins og nýsprottið
reyrgresi, ávalur eins og fidlþroskað epli, hvítur eins og
ljómandi perla. Borið saman við vængi steggjans, sem
voru kaldhvítir eins og snjór, var fölvi liennar heitur og
glóandi. Ekki geislandi bjartur, heldur falin glóð undir
þunnri eisu. Hún var nakin eins og himininn, og liimin-
inn var, árla að óttuskeiði, heiðríkur, nema hvað eilítil
maríutása var lágt á lofti í vesturátt.
Nú spennti hún háls steggjans með báðum liöndum, og
jafnvel hendur hennar voru ekki rauðar eins og annarra
sveitastúlkna, heldur grannar og hvítar. En þó voru þær
sterkar, og eg gat glögglega séð, hversu þróttmiklir og
vöðvastæltir framhandleggir hennar voru, svo grannir sem
þeir þó voru. Hún hélt fuglinum föstum með kyrkitök-
um, og hann glennti upp gogginn svo mjög, að það stríkk-
aði á gulri ginhúðinni, og efri skolturinn myndaði rétt
horn við þann neðri. Augu hans fólust í úfnu og smáu
hálsfiðrinu. Stúlkan dró fuglinn lit úr dyrunum, tók mikla
sveiflu og varpaði honum af hendi í tröllasúrurunna, sem
sprottinn var úr sér, svo að liátt lét í feysknum njólastokk-
unum, þegar þeir brotnuðu niður undan þunganum.
Daggarúði dundi af blöðunum og sindraði í morgunskím-
unni. Andartak stóð hún álút og starði á eftir fuglinum,
armar hennar ofurlítið íbognir og hár liennar í óreiðu,
munnurinn opinn, og barmur hennar hófst og féll í of-
væni. Svo sneri hún sér skyndilega á hæli, hvarf aftur til
kofans og skellti hurðinni aftur á eftir sér. Eg man, að eg
hlustaði eftir því, livort ekki heyrðist lykli snúið, eða
slá skotið í gróp sitt. En í þessum landshluta iæsa menn
aldrei dyrum sínum. Gömul hefð, en ekki skortur geðs-
muna né stríðra tilfinninga, kom þannig í veg fyrir það,
að hún undirstrikaði að síðustu bræði sína með því að
liarðlæsa hverri liurð að baki sér.
Gæsasteggurinn hristi sig, hvæsti hátt og braut enn fleiri
tröllasúrunjóla, þegar hann brauzt út úr runnanum og
komst á þrönga slóð, sem stráð var sjávarmöl. Eg hafði
séð hann nokkrum sinnum áður með stúlkunni og ávallt
dáðst að stærð hans. En nú, þegar eg sá hann úr bæli mínu
meðal ripsberjarunnanna, sýndist mér liann enn stærri en
áður, og úfið fiðrið reis á hausnum eins og kóróna. Háls
hans var stífur og gildur, og liann skók hausinn til beggja
handa, glennti upp goppinn og livæsti reiðilega. Litlu,
svörtu augun voru þrútin, en þó furðulega skær, og breið-
ar sundfitjarnar skullu á mölinni, svo að fótatakið minnti
á hælaspörk þýskrar fótgönguliðssveitar á hergöngu. Fugl-
inn nam staðar, þegar hann sá mig, dokaði við um stund
og hvæsti eins og sprunginn hjólbarði; en ekki bar liann
sig til eins og venjulegur gæsasteggur, sem teygir hálsinn
fram á við og í átt til jarðar og sperrir nefið beint fram-
undan sér. Hann stóð keikur og kerti hnakkann, eins og
hann vildi líta sem lengst niður á mig. Og þegar hann
hafði starað svo lengi á mig sem lionum þóknaðist, snérist
iiann á lueli og spígsporaði gegnurn raðir af káiplöntum,
sem urðu á vegi hans, að skarði nokkru í girðinguna, þar
sem rothnausarnir í gömlu undirstöðunni höfðu bilað, og
29