Samvinnan - 01.08.1958, Blaðsíða 3

/*■
Sannleikurinn um stóreignaskattinn
Miklar umræður hafa verið um stóreignaskattinn, síð-
an birtar voru tölur varðandi álagningu hans. Hefur Morg-
unblaðið haft forustu um þau skrif og beint þeim eingöngu
inn á hina venjulegu braut sína: árásir á sum samvinnu-
félög landsins.
Arásarefnið er í stuttu máli, að Samband íslenzkra sam-
vinnufélaga greiði mjög lítinn stóreignaskatt og kaupfé-
lögin sáralítinn einnig. Hins vegar sé skatturinn óréttlát
byrði á einkarekstur í landinu, refsing á einkaframtakið.
Morgunblaðið gerir mikinn mannamun í þessum skrif-
um sínum. Það nefnir ekki einu nafni, að stórfyrirtæki eins
og Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna, Sölusamband ísienzkra
fiskframleiðenda og Innkaupasamband heildsalanna greiða
ekki eyri í stóreignaskatt fyrir neinn, þótt urmull af miilj-
ónamæringum séu ráðandi menn í þessum samtökum.
Morgunblaðið hefur heldur ekki séð neina ástæðu til að
nefna einu orði hið volduga samvinnufélag „Sláturfélag
Suðurlands“, eða kaupfélög eins og „Þór“ á Hellu. Þetta
víðlesna blað er svo ósvífið að velja úr nokkur félagssam-
tök, sem því er illa við, og telja hinum mikla lesendahóp
sínum trú um, að þau félög ein njóti einhverra sérréttinda.
Að sjálfsögðu skrifar Morgunblaðið gegn betri vitund
og gegn afstöðu þingflokks Sjálfstæðisflokksins, sem stóð
að því óskiptur í sína tíð, að setja fyrri lögin um stóreigna-
skatt með nákvæmlega sömu reglum um álagningu skatts-
ins og nú hafa aftur verið settar.
Kjarni málsins er sá, að stóreignaskattur er ekki lagður
á félög. Hann er lagður á einstaklinga, sem eiga eina millj-
ón króna eða meira í skuldlausri eign, aðra ekki. Síðan
mega þessir milljónamæringar ráða því, hvort þeir greiða
skatt þennan af stóreignum sínum, eða velta honum yfir
á atvinnufyrirtæki, sem þeir eiga \. Þeir munu nálega allir
hafa valið þann kost, að velta skattinum yfir á fyrirtækin,
og svo kvartar Morgunblaðið sáran yfir því, að verið sé
að leggja skatt á framleiðsluna. Það er ekki íslenzka ríkið,
sem stendur að þeirri skattlagningu. Milljónamæringar
landsins hafa sjálfir valið þann kost að velta skattinum
yfir á framleiðsluna. Þeir ætla að halda sínum persónulegu
milljónaeignum óskertum, en láta fyrirtæki sín bera skatt-
inn.
Félagsmenn kaupfélaganna innan Sambandsins eru um
30.000. Af þessum hópi landsmanna munu vera innan við
eitt hundrað, sem eiga skuldlausa milljón. Kaupfélögin og
Sambandið greiða hluta af stóreignaskatti þeirra, en auð-
vitað ekkert fyrir alla hina, sem ekki eiga milljón. Sömu
sögu er auðvitað að segja um Sláturfélag Suðurlands.
Bændurnir, sem að því félagi standa, eru yfirleitt ekki
milljónamæringar. Þess vegna greiðir það félag lítið af
skattinum.
Hins vegar eru milljónamæringar landsins eigendur í
hinum stóru hlutafélögum, sem Morgunblaðinu er svo
annt um. Þeir eru þar tugum og hundruðum saman. Stór-
eignaskattunnn er lagður á þá, sem stóreignir eiga, og þeir
velta skattinum yfir á fyrirtækin. Þessir aðilar komast
ekki hjá því að greiða skattinn.
Eitt dæmi sýnir, hvers vegna enginn stjórnmálaflokkur
hefur treyst sér til að leggja fyrir alþingi tillögur þess efn-
is, að félög en ekki einstaklingar greiði stóreignaskatt. Ef
svo væri, mundu peningamenn skipta starfsemi sinni í
mörg smáfélög, svo að ekkert þeirra lendi í slíkum skatti.
Einn heildsali gæti átt fimm félög, sem hvert um sig á
eignir rétt innan við milljón. Ekkert þeirra mundi fá skatt-
inn, og heildsalinn sleppa skattlaus með t.d. 4.5 milljóna
eign. I öðru félagi gætu verið 100 smáeigendur, en eignir
félagsins 1.1 milljón. Það fengi skatt og mennirnir, sem
eiga 11.000 hver, yrðu að greiða stóreignaskatt. Þetta sýn-
ir, að eina réttláta leiðin er sú, sem valin hefur verið, að
leggja skattinn á þá einstaklinga, sem stóreignir eiga.
Það hefur nú kornið í ljós, að langflestir stóreignamenn
landsins eru einmitt eftirlætisgoð Morgunblaðsins og eiga
þau fyrirtæki, sem það blað ávallt heldur verndarhendi
yfir. Hins vegar er það sannað fyrir alþjóð, að sárafáir
milljónamæringar eru félagsmenn samvinnufélaga. Þetta
er athyglisverð staðreynd, sem raunar ætti ekki að koma
mönnum á óvart. Þetta er ástæðan til þess, að Morgun-
blaðið hundeltir og svívirðir þau samvinnufélög, sem eru
því ekki að skapi. En málstaðurinn er slæmur. Málflutn-
ingurinn byggist á blekkingum, sem þjóðin mun sjá í gegn-
um.
SAMVINNAN 3