Samvinnan - 01.08.1960, Blaðsíða 19

Skrifarinn ákvað að gera reiknings-
yfirlit fyiir fyrirtækið.
„Nú getur þú sagt söguna," sagði
hann við piltinn.
„Hvaða sögu?“ spurði pilturinn.
„Alla söguna,“ svaraði Elisliama.
„Þegar þú segir frá því sem fyrir þig
kom, hvað þú sást og gerðir í gær-
kvöldi og í nótt, þá segir þú alla sög-
una. Þú ert eini sjómaðurinn í allri
veröldinni, sem getur sagt hana frá
upphafi til enda, með öllu tilheyr-
andi, samkvæmt eigin reynslu.“
Pilturinn horfði lengi á Elishama.
„Hvað fyrir mig hefur komið?“ sagði
hann að lokum. „Hvað ég hef séð og
gert í gærkvöldi og nótt? Hví kallar
þú þetta sögu?“
„Vegna þess að þú hefur sjálfur heyrt
hana sagða,“ sagði Elishama. „Hún
fjallar um sjómann, sem gekk á land
í stórri borg. Og sem hann er á göngu
í götu nálægt höfninni, nemur vagn
staðar við hlið hans og gamall herra-
maður stígur út og segir við hann:
„Þú ert hraustlegur sjómaður. Viltu
vinna fyrr fimm gíneum í nótt?“
Pilturinn stóð hreyfingarlaus. En
hann hafði sérstaka hæfileika til þess
að safna kröftum sínum, án nokkurr-
ar hreyfingar eða ofstopa, gegn þeim
manni er liann ræddi við, og gnæfði
þá yfir hann með voldugum, ógnandi
þunga, sem nægði til þess að við-
ræðumaður hans taldi líf sitt í voða.
Þannig hafði hann komið mr. Glay
á óvart er þeir mættust fyrst á göt-
unni, og í annað sinn um kvöldið.
Jafnvel Elishama, sem ekki kunni að
hræðast, kipptist ósjálfrátt við. Hann
hörfaði lítið eitt undan hinni risa-
vöxnu veru, er stóð fyrir framan
hann og virti hana fyrir sér — ekki
í hræðslu, heldur með þeirri sömu
dulúðugu, lítið eitt sársaukafullu
samúð, sem liann hafði haft með fugl-
um og kvenfólki alla sína ævi.
En hin stórvaxna vera fyrr framan
liann var friðsöm. Hann horfði einn-
ig á Elishama, áhugasamur en róleg-
ur.
„Þessi saga,“ sagði hann, „er allt ann-
ars eðlis en það, sem fyrir mig kom.“
„Segja frá því, sem fyrir mig bar —“
sagði hann ennfremur. „Hverjum
skyldi ég segja frá því? Hver inundi
trúa mér?“
Hin friðsamlega orka hans virtist öll
sameinast í síðustu setningunni: „Ég
mun ekki segja frá því,“ mælti hann,
„jafnvel ekki fyrir hundrað sinnum
fimm gíneur!"
Elishama lauk upp dyrunum fyrir
næturgestinum. Trén og blómin í
garði mr. Clays voru vot af dögginni,
og í morgunglætunni virtust þau eins
ný og fersk og þau hefðu nýlega ver-
ið sköpuð. Himininn var heiður og
rósrauður að lit. Einn af páfuglum
mr. Clays skrækti yfir á flötinni og
myndaði dökka rák í silfurlitt grasið
með hinu langa stéli sínu. Lengra í
burtu heyrðust veikari liljóð frá
hinni vaknandi borg.
Sjómanninum varð litið á böggul
sinn, er hann kvöldið áður hafði lagt
frá sér á borð á svölunum. Hann lyfti
honum upp til að taka hann með
sér, en datt þá eitthvað í hug, lét
liann niður aftur og leysti liann upp.
„Viltu gera mér greiða?" spurði hann
Elishama.
„Jú, gjarnan,“ svaraði Elishama.
„Einu sinni fyrir löngu síðan,“ sagði
pilturinn, „dvaldi ég á ey, þar sem
úði og grúði af krákuskeljum og kuð-
ungum. Sumir þeirra voru fellegir út-
lits, ef til vill sjaldgæfir, kannske að-
eins til á þessari ey. Ég týndi nokkra
á hverjum degi. Nokkra þeirra, þá
fallegustu, tók ég með mér. Ég hugð-
ist flytja þá með mér heim til Dan-
merkur. Þetta er hið eina, er ég hef
meðferðis heim.“
Hann breiddi úr þessu safni sínu á
borðinu og horfði íhugull á það. Að
lokum valdi hann úr stóran, ljóm-
andi kuðung og rétti hann Elishama.
„Ég gef henni þá ekki alla,“ sagði
hann. „Hún á svo margt góðra gripa,
að hún liefur ekkert að gera við slík-
an sæg af kuðungum. En ég hygg, að
þessi sé af sjaldgæfri tegund. Ef til
vill á hann hvergi sinn líka.“
Hann strauk hægt yfir kuðunginn
með fingrunum. „Hann er mjúkur
viðkomu eins og liné,“ sagði hann.
„Og sé honum haldið upp að eyranu,
heyrist ómur af söng. Viltu færa
henni hann frá mér? Og segja henni,
að bregða honum upp að eyranu?“
Hann bar hann upp að sínu eigin
eyra, og í sömu mund breiddist ein-
kennilegur, fiiðvænlegur ljómi yfir
ásjónu hans. Elishama hugsaði, að
þrátt fyrir allt hefði hann séð það
réttilega kvöldið áður, að pilturinn
var barnungur.
„Já,“ sagði hann, „ég skal áreiðan-
lega muna eftir að færa lienni hann.“
„Og viltu muna að segja henni ,að
bregða honum upp að eyranu?“ bað
pilturinn.
„Já,“ sagði Elishama.
„Þökk fyrir. Og vertu sæll,“ sagði sjó-
maðurinn og rétti Elishama hina
stóru stóru krumlu sína.
Hann gekk niður tröppurnar, og út
að hliðinu og hvarf.
Elishama stóð og horfði á eftir hon-
um. Þegar liinn risavaxni, ungi lík-
ami var ekki lengur sjáanlegur, bar
hann kuðunginn upp að eyranu.
Hann heyrði hægan, djúpan nið, sem
líktist mest brimnið í fjarska. Elis-
liama varð fyrir nákvæmlega sömu
áhrifum og pilturinn fyrir lítilli
stundu. Hann varð gagntekinn af
undarlegri, mildri tilfinningu og
varð djúpt snortinn af að heyra nýja
rödd í húsinu, í sögunni. „Ég hef
heyrt hana áður,“ hugsaði hann, „fyr-
ir löngu. En hvar?“
Hann lét höndina síga.
S ö g u 1 o k .
í mínu ‘ungdæmi voru heimskingjar teknir upp
á eyrunum, drengur minn.
Borgið þér fyrir bæði?
SAMVINNAN 19