Samvinnan - 01.08.1960, Page 23

dýraplágur, en lækningaað-
ferðir og bótameðul eru ein-
skær hindurvitni. Það þykir
eðlilegur hlutur og óumflýj-
anlegur að meiri hluti barna
deyi strax við fæðingu.
Sé eitthvað ræktað verða
menn að halda vörð um
gróðurinn, eigi síður en
skepnurnar. Ein plágan er
vefarafuglinn. -— Við sáum
lireiður hans lianga á grein-
um akasíutrjánna á kristni-
boðsstöðinn í Konsó, líkt og
gula ávexti. — í Suður-Súd-
an steypa þessir smáfuglar sér
í milljónatali yfir kornakr-
ana, setjast á hvert strá og
éta hvert einasta korn úr ax-
inu. Og vera má að stærri
skepnur laumist inn á akr-
ana í náttmyrkrinu og séu
allir á bak og burt þegar
birtir af degi. En verksum-
merki sýna að fílar hafa á
einni nóttu breitt ökrunum
í moldarflag.
Súdan er á því svæði Mið-
og Austur-Afríku þar sem
mest er um villidýr, smá og
stór, svo sem fíla, gíraffa,
sebrahesta, ljón, pardusdýr,
ferlega hvíta nashyrninga,
antílópur og gazellur, svo
nokkur hinna stærri dýra séu
nefnd. Vatnahestar og krókó-
dílar allt að því 6 metra lang-
ir, fyrirfinnast einkum í Suð-
ur-Súdan. Er þá fátt eitt tal-
ið af þeim urmul villidýra,
er reika um auðnir landsins,
leynast í skógarþykni og
kjami hitabeltisins, halda sig
á sléttum gresjum, eða uppi
á hálendi Vestur-Súdans.
A oddanum, þar sem Bláa-
og Hvíta-Níl renna saman í
einn farveg, stendur höfuð-
borg Súdans, — Khartúm.
Nafnið merkir fílsrani, en
svo hét oddinn löngu áður en
borgin bygðist þar fyrir ein-
um 130 árum.
Við komum til Khartúm
seint á degi. Gistiliúsið, sem
okkur var vísað til — Grand
Hotel — er á bökkum Bláu-
Nílar. Það var fullt þótt stórt
sé, en hafði útibú um borð
í gufuskipi, er lá við fljóts-
SAMVINNAN 23
bakkann. Var okkur fenginn
þar svefnklefi síður en svo
okkur á móti skapi.
Ferðafélagi minn, Petersen
verkfræðingur, liafði komið
til Khartúm áður og átti
strax eftir koinuna erindi í
síma. Ég saknaði þess fyrir
mitt leyti, að hafa engin sam-
bönd í þeirri ókunnu og ný-
stárlegu borg.
Verkfræðingurinn kom
aftur að vörmu spori og sagði
þau tíðindi, að hann hefði
rekist á íslenzkt nafn í síma
skránni, — J. Thorkelsson.
Ég dró það í efa, að nokkur
íslendingur væri í Khartúm
og taldi líklegt að hér væri
um sænskan mann að ræða.
— Nei, svaraði Pedersen.
Svíar heita ekki Thorkelsson.
Nafnið er íslenzkt.
Þannig atvikaðist það, að
ég var ekki fyrri kominn til
Súdans en ég komst í kynni
við Jón Þorkelsson, sem er
mér vitanlega eini íslending-
urinn í öllu landinu.
Jón er ættaður frá Stokks-
eyri og er af hinni kunnu
Bergsætt. Ungur missti hann
föður sinn og fluttist nokkru
síðar, ásamt móður sinni til
Hafnarfjarðar, og er hún enn
á lífi. — Flutti ég henni
kveðjur frá hennar ágæta
syni. Mér reyndist hann eins
og væri hann bróðir minn.
Hann tók sér frí frá störfum
Súdanbúar nota enn í dag frumstæö tæki til flestra daglegra þarfa. Hér
getur að líta gamaldags vatnsdælu.
lieilan dag, til þess að geta
verið með mér, ekið mér urn
borgina og sýnt mér það, sem
liann taldi markverðast.
Jón er flugvirki, starfar lijá
brezku flugfélagi og er
kvæntur enskri konu.
Ég spurði hann hvernig
honum félli veran í Khart-
úm. Hann minntist, að hætti
sannra íslendinga, umfram
allt á veðurfarið. — Hitar eru
þar nálega óþolandi fyrir
Norðurlandamenn, að
minnsta kosti hálft árið.
Vinnutími er frá hálf sex að
morgni til kl. tvö síðdegis.
Ollum verzlunum og skrif-
stofum er lokað, heitasta
tíma dagsins, frá kl. tvö til
fimm e. h. Þessar reglur gilda
þó aðeins í Khartúm. Aðrir
bæir í Súdan eru víst bless-
unarlega lausir við lögreglu-
samþykktir.
Khartúm reistu Bretar
1898, eða öllu heldur endur-
reistu — og spöruðu ekkert
til. Sagði Jón mér, að fyrir
þeim hefði vakað að auka
enn á hróður sinn, byggja ný-
tízku borg, sem landsmönn-
um fyndist mikið til um og
þeir dáðust að.
— Mér er ekki kunnugt
hvort Súdanir kunnu að meta
verk þeirra eða ekki. Það er
ekki ævinlega að aðrir líti
sömu augum á frammistöðu
okkar og sjálfir við.
En livað um það, þá ber
Khartúm enn í dag langt af
Súdanbúi viS áveitustörf.