Andvari - 01.10.1965, Blaðsíða 74

164
ARNÓR SIGURJÓNSSON
ANDVARI
hól þannig, að ekki fyndist. En er vetr-
aði og Sveinn konungur tók að krefja
bændur urn „vinartoddana", tóku menn
að segja helgi- og jarteinasögur um Ólaf
konung. Menn minntust þess, aS sól
hafði sortnaS í þann mund er hann féll
á StiklarstöSum, á sama hátt og sólin
hafSi myrkvazt, er Kristur dó á krossin-
um, blindur maSur hafSi fengiS sýn af
því aS hafa villzt inn í afhýsi, þar sem
lík konungs var faliS um stundarsakir á
StiklarstöSum, sárum mönnum og sjúk-
um hafSi reynzt þaS heilsubót að heita
á konung. Um Þóri hund, sem þó var
helzt talinn banamaSur konungs, kom
upp sú saga, aS hann hefði í orustulok
á StiklarstöSum gengið þangaS, er lík
konungs var, veitt því umbúnaS og þvegiS
blóS af andlitinu og síðan sagt svo frá,
„aS andlit konungs hefði veriS svo fagurt,
aS roði var í kinnurn, sem þá að hann
svæfi, en miklu bjartara en áður var,
meðan hann lifði. Þá kom hlóS kon-
ungsins á hönd Þóri, og rann upp í
greipina, þar sem hann hafði áður sár
fengið, og þurfti það sár eigi umband".
Um sumarið eftir var svo komið, að Sig-
urður biskup, er harðast hafði eggjaS
Norðmenn til andstöðu og ófriðar viS
Ólaf konung og kallað fylgismenn hans
víkinga og illræSismenn, sá sér þann
kost vænstan að hverfa úr Þrándheimi
vestur til Englands í vernd Knúts kon-
ungs, en Þrændur kölluðu til sín Grím-
kel virktarvin og biskup Ólafs konungs.
Grímkell leitaði þcgar á fund Einars
þambarskelfis, er engan hlut hafði átt í
Stiklarstaðaorustu vegna fjarvistar sinn-
ar, og með hans ráði var leitað til Þor-
gils hónda á Stiklarstöðum og að hans
leiðsögu var lík Ólafs konungs upp grafið
úr sandhólnum. Þeir Einar og biskup
fengu leyfi Sveins konungs til að jarSa
lík Ólafs að Klemenskirkju í NiSarósi.
En hrátt þótti ekki nóg að gert. „Og er
liðið var frá andláti Ólafs konungs tólf
mánuðir og fimm nætur, þá var upp
tekinn heilagur dómur hans“, segir
Snorri. „Var þá kistan kornin upp mjög
úr jörðu, og var þá kistan Ólafs konungs
spánósa, svo sem nýskafin væri. Grím-
kell biskup gekk þá til, þar sem upp var
lokin kistan Ólafs konungs. Var þar
dýrlegur ilmur. Þá beraði biskup andlit
konungs, og var engan veg brugðið
ásjónu hans, og roði í kinnunum, sem
þá rnundi, er hann var nýsofnaður. A
því fundu menn mikinn mun, þeir er
séS höfSu Ólaf konung, þá er hann féll,
að síðan hafði vaxið hár og negl, því
næst sem þá myndi, ef hann hefði lífs
verið hér í heimi alla þá stund, síðan
er hann féll. Þá gekk til aS sjá líkama
Ólafs Sveinn konungur og allir höfðingj-
ar þeir, er þar voru. Þá mælti Alfífa:
„FurSu seint fúna menn í sandinum.
Ekki mundi svo vera, ef hann hefði í
moldu legið.“ Þá skar biskup hár kon-
ungs og af kömpunum og sýndi konungi
og Alfífu. „Þá mælti enn Alfífa: Þá þykir
mér hár það heilagur dómur, ef það
brennur eigi í eldi.“ Þá lagði biskup
reykelsi og hárið á vígðan eld í glóðar
keri, og brann reykelsið en eigi hárið.
Þá hað Alfífa leggja hárið 1 óvígðan eld.
..Þá svarar Einar þambarskelfir, bað
hana þegja og valdi henni mörg hörð
orð. Var þaS þá biskups atkvæði og kon-
ungs samþvkki og dómur alls herjar, að
Ólafur konungur væri sannheilagur. Var
þá líkami konungs borinn inn í Klem-
enskirkju og veittur umbúnaður yfir há-
altari."
„Þórarinn loftunga var þá með Sveini
konungi og sá og heyrði þessi stórmerki
heilagleiks Ólafs konungs", segir Snorri.
Gera verður ráð fyrir, að hann hafi ort
og flutt GlælognskviSu þegar eftir þaS,