Andvari - 01.10.1965, Blaðsíða 73

ANDVARI
GLÆLOGNSKVIÐA ÞÓRARINS LOFTUNGU
163
hvarí Hákonar jarls, hugðist hann vinna
ríki sitt í Noregi að nýju. Er hann kom
til Svíaríkis, fékk hann þar nokkurn liðs-
kost a'f Onundi mági sínum, en auk
þess safnaðist honum allmikill her, bæði
fornra vina og ættingja frá Noregi og
ævintýramanna sænskra og auk þess
markamanna. En svo mikill var fjand-
skapurinn gegn honum í Noregi, að er
höfðingjar og bændur fengu fréttir af
því, að hans mundi brátt von austan,
höfðu þeir uppi liðsafnað, bæði í Suður-
og Norður-Noregi, til að verja honum
land. Hann valdi hina nyrðri leið frá
Svíþjóð yfir Kjöl til Þrándheims. Þar
sigruðu Þrændur og Háleygir hann i
orustu og felldu að Stiklarstöðum 31.
ágúst 1030.
Sömu dagana og Norðmenn felldu
Ólaf konung á Stiklarstöðum, bar að landi
suður í Víkinni Svein Knútsson með
mikla sveit danskra hermanna. Sveinn
var barn að aldri, og hafði því forystu
fyrir liði hans Haraldur jarl Þorkelsson,
hermaður mikill og höfðingi. Sveinn var
til konungs tekinn um allan Noreg, og
virðast menn í fvrstu hafa vænzt góðs
eins af honum. Er honum heldur hvergi
lxirin illa saga sjálfum, og getið er bernsku
hans stundum honum til afsökunar. En
með honum voru fylgjur þær, er hrátt
þóttu óþolandi í Noregi.
Fyrst er þar að nefna móður hans.
Það er til vitnis um virðingu þá, er
Norðmenn lögðu á Svein konung, að
þeir kenndu hann ekki við föður sinn,
Knút hinn ríka, heldur kölluðu hann
Alfífuson. Það mátti réttlæta með því,
að móðir hans, en eigi faðir, fylgdi hon-
um til Noregs, en annars mun annað
hafa búið undir nafngiftinni, það fyrst,
að Norðmönnum þótti hann lúta um of
valdi móður sinnar, það annað, að þeim
þótti móðernið slíkt að vefengja mætti,
að hann væri borinn til konungdóms.
Móðir hans, sem reyndar hét Ælfgifa,
var „öldurmanns“-dóttir frá Englandi, og
hafði verið fylgikona Knúts konungs,
þar til hann gerði Englum það til hæfis
að velja sér drottningu af fornri konungs-
ætt þeirra. Annars er Alfífu lýst sem vel
viti borinni konu, en drottnunargjarnri,
enda má virða henni það til vorkunnar,
að hún vildi fá í Noregi uppreisn fyrir
það, að henni hafði verið ýtt til hliðar
í Englandi.
Þó þótti Norðmönnum önnur fylgja
Sveins konungs enn verri. Það var hin
danska sveit, er honum var til halds og
trausts. „Það fylgdi og“, segir Snorri, „að
þá skyldu danskir menn hafa svo mik-
inn metnað í Noregi, að eins þeirra
vitni skyldi hrinda tíu Norðmanna vitn-
um". Jafnframt voru á landslýðinn lagðar
margar nýjar álögur. „Að jólurn skyldi
hver bóndi fá konungi mæli malts af
arni hverjum og lær af uxa þrevetrum,
— það var kallaður vinartoddi, — og
spann smjörs, en húsfreyja hver rykkjar-
tó“. -— Mæltu þá þeir, er eigi höfðu verið
í mótferðum við Ólaf konung: „Takið
þér nú laun af Knýtlingum þess, er þér
börðust við Ólaf konung og fellduð hann
frá landi. Yður var heitið friði og réttar-
bót, en nú hafið þér ánauð og þrælkun
og þar með stórglæpi og níðingsskap. —
Þá náðist sannmæli af mörgum til Ólafs
konungs."
En svo kom að því að Ólafur konung-
ur var beinlínis upp vakinn. Meðan
mótherjar Ólafs á Stiklarstöðum ráku
flótta manna hans þaðan, hafði bóndinn
á staðnum, Þorgils Hálmuson, skotið
líki konungs undan. Hann bjó því kistu
og vandaði mjög, flutti það síðan á laun
til Niðaróss, líklega til að koma því þar
í vígða mold. En er hann fann, að engir
þeir, er hann hugði konungs vini, vildu
við líkinu taka, fór hann með það upp
með ánni Nið og gróf það þar í sand-