Andvari - 01.01.1932, Page 50

46
Athyglin.
AndMri
markmiðið, ástæðuna til að halda athyglinni við bókina.
Maðurinn getur jafnvel ásett sér í senn að vera ekki
að hugsa um prófið (því að það dragi frá athyglinni)
og að halda athyglinni við bókina. Ásetningurinn að ná
prófi leiðir af sér ásetninginn að halda athyglinni við bók-
ina, og í því felst meðal annars að hugsa ekki um prófið,
né sönginn né annað slíkt. Með öðrum orðum: Ásetning-
urinn um að halda athyglinni við bókina er einn þáttur í
aðalásetningnum, að ná prófi, og fær styrk sinn þaðan,
þó að markmiðið, sem ásetningnum veldur, hverfi úr
meðvitundinni um skeið.
Það er með athyglina eins og hvert annað ástand:
vér getum sett oss í það með því að setja oss í sér-
stakar stellingar, og þegar vér einu sinni erum komnir
í það, getur það varað um stund. Það er líkt og þegar
vér tökum stökk: síðasta spyrnan ræður ferðinni næsta
augnablikið, því betra sem tilhlaupið er, því lengra fleytir
það oss áfram. Sé viðfangsefnið oss sérstaklega óljúft,
þá verðum vér í fyrstu að taka nýtt og nýtt tilhlaup,
með nokkru millibili, en ef vér látum ekki undan, fáum
vér óðar en varir sigurlaunin í þeirri mynd, að efnið
fer sjálft að draga oss að sér. Þegar kemur upp fyrir
örðugasta hjallann, opnast oss einhver útsýn yfir efnið,
sem dregur að sér hugann, og undir eins og einhver
þáttur efnisins verður þannig partur af sjálfum oss,
greiðir hann hinu veg. »Sá, sem hefir, honum skal gefið
verða<.
Ein hin mikilvægasta spurning uppeldisfræðinnar er
sú, hvort hægt sé að æfa og styrkja hæfileikann til
sjálfráðrar athygli. Fæstir mundu efast um það, að
hægt sé að æfa athyglina við sérstakt efni, svo að
manni veitist léttara og léttara að festa athyglina við
það; t. d., að sá, sem í fyrstu hefir óbeit á reikningi