Andvari - 01.01.1875, Blaðsíða 23

Fjárhagur og reikníngar Islands. 19
í |iví i'rumvarpi var einn jiáttur um laland, sem áœtlun
fyrir sama tímabil. En eptir aö stöfeulögin, sem fyr
voru ncfnd, voru komin út 2. Januar 1871, og IiöfBu
ákveöiÖ, aö þau störf, sem ríkisþíngiö híngaö til heföi
liaft á hendi um fyrirkomulag á hinum sörstaklegu tekjum
og títgjöldum Islands, skyldi vera á enda frá 1.April 1871,
|)á ták dámsmálaráögjafinn aö sér aö hafa fjárforræÖi
Islands á hendi. Menn skyldi |)á hafa vænt |>ess, af
frjálslyndri stjárn, aÖ lnín lieföi sœtt hinu fyrsta tækifæri
til aö afhenda fjárforræöi landsins, sem ríkisþíng Dana og
stjárn þeirra lmföi heimildarlaust og réttindalaust tekiö sér
vald yiir og haldiö í rúm 20 ár, og fá þaÖ í hendur al-
þíngi, hvort sem þaö haföi löggjafarvald eÖa ekki, og þetta
viröist hafa veriö tilætlun ríkisþfngsins. En dámsmála-ráö-
gjafinn t<5k þaö iiÖruvísi; hann ták ráÖin undir sig sjálfan,
og kallaöi þau vera nú á konúngs valdi; var þaÖ augljðst,
aö meö þessu móti vildi lianu sjálfur halda fjárráöununt
og hafa þau til aö bjóÖa alþíngi í samnfngunum um
stjórnarmáliÖ, og þraungva þar meö kosti þess. MeÖ þessu
fyrirkomulagi var svo ltagaö til, aÖ kafiinn um lsland,
sem hafÖi veriö í fjárhagslögum Dana, var tekinn úr þeim,
breyttur nokkuö í tilhiigun og oröaöur iiöruvísi og síöan
í staðinn l'yrir 1871, og er prentvilla. Á íslenzku er þessi áætl-
un prentuð í Tiðinduin frá alþíngi 1871, bls. 415—420, i Tið-
indum um stjórnarmálefni lslnnds III, 147 — 153 og meö athuga-
greinuin í Skýrslum um landshagi V, 210—232. — Reikníngs-
yfirlitið er prentað á islenzku og Dönsku eptir leyli konúngs
með bröfl til dómsmálaráðherrans (C. S. Kleins) 4.Januar 1873;
athugasemdir og skýríngar eru þar á Dönsku einúngis. — Yllr-
litið með skýríngum er prentað á íslenzku í Skýrsluin um lands-
hagi V, 527—549, og án skýrfnga í Tíðiudum um stjórnarmálefni
íslands III, 560—559. 1 þjóðólfl XXV, J03 er upphaf á ritgjörð
um reikníngs-yflrlitið (8. Mai 1873), en vantar endirinn, þvi sú
ritgjiirð heflr aldrei orðið fuligjör.
2'