Fálkinn


Fálkinn - 15.12.1928, Blaðsíða 17

Fálkinn - 15.12.1928, Blaðsíða 17
F Á L K I N N 17 Jeg get ímyndað mjer, að yngri kynslóð þessa bæjar, sem fædd er nokkru fyrir aldamótin spyrji, hvaða gamla pósthús sje horfið? Því hún þekkir ekki nema eitt pósthús, það sem er, og hefir verið pósthús frá 1898, en allir eldri Reykvikingar vita, að hjer er átt við litla húsið í Pósthússtræti, sem myndin er af, og er alveg nýrifið. Þegar latínuskólinn var flutt- ur hingað l'rá Bessastöðum 1846, fylgdu kenncndur skólans með, og urðu að sjá sjer fyrir hús- næði. Þcir urðu annað tveggja að kaup'a hús eða byggja. Yfir- kennari, dr. phil. IIall(/rímur ScheOing kaus síðari kostinn, enda var þá ekki völ á mörgum húsum; hann fjekk því bvgging- arnefndina til að mæla sjer út lóð undir íbúðarhús; ákvað hún á f.undi 1. mai 1847, að hann skyldi fá byggingarlóð undir hús á Austurvelli, . „á svonefndu Thomsenstúni", 45 álnir frá norðri til suðurs milli lóða Chr. Möllers, (síðar biskups P. Pjet- urssonar og Nathan & Olsen), og lóðar Símonar Hansens (litla hússins, sem enn stendur í kvos- inni fyrir austan kirkjuna), en 50 ál. frá vestri til austurs. Bæði byggingarnefnd, og stiptamtmað- ur, sem áttu að samþykkja all- ar útmælingar, höfðu áður marg- lýst yfir því, að ekki skyldi byggja frekar á Austurvelli en orðið var; það er því vaíalaust af virðingu fyrir beiðandanum, að honum var leyft að byggja á þessum ágæta stað. Húsalóðir voru þá útmældar ókci/pis, en það var ekki með framtíðargróða fyrir augum, að hann fjekk að byggja á þessum stað, því lóðir voru þá i engu verði, jafnvel ekki i miðbænum. Dr. Scheving bygði hús á lóð- inni sama ár (1847); var það upphaflega fremur Htið, 15% al. á lengd og 103/6 al. á breidd, eft- ir því sem byggingarnefndarbók hermir, en eftir mynd af bæn- um frá þeim tímum, virðist það varla hafa verið svo langt. Hús- ið var á lóðaskrá bæjarins nefnt „Austurvöllur nr. 1“, og hjelt því nafni lengi síðan. Dr. Sclieving bjó í húsi þessu meðan hann lifði (d. 1861), og eftir það erf- ingjar hans til 1865. Þá flutti í húsið Ole Pcter Finsen stúdent og verslunarstjóri; hafði þá keypt það fyrir 1700 rdl. 1870 ljet Finsen af verslunarstjóra- starfa, og stofnaði bókasölu í húsinu. Með tilskipun 26. febr. 1872 var póstmálum landsins skipað i fast form, og var Finsen þá skipaður póstmeistari. Hann var þá afgreiðslumaður póstslcipsins, og hafði skrifstofu í Kolasundi í húsi því, er Tr. Gunnarsson bjó síðast í; þar var fyrsta póststofa íslands, en var bráðlega flutt í ibúðarhúsið við Austurvöll, og mun Finsen þá hafa stækkað hús- ið til norðurs, og síðar ljet hann byggja kvisti á það; nyrsti skúrinn er bygður fyrir nokkr- Um árum. Var gengið inn í póst- stofuna um norðurdyr á húsinu út að götunni; var þar úti fyrir oft mannmargt eftir komu pósta og skipa. Þá var ekki farið að bera út brjefin, held- ur varð hver og einn að sækja sín brjef. Var það því venja, ef margir voru komnir, að póslmeistari, eða fulltrúi hans, (Jón Gunnarsson samábyrgðar- stjóri var lengi fulltrúi póst- meistara), lásu upp viðtakendur brjefa eftir stafrófsröð, og voru þau svo afhent þeim, eða öðrum fyrir þeirra hönd. Póstafgreiðsl- an og bóksalan voru í einni stofu, állstórri; nyrst í henni venju- legt búðarborð, og þar fyrir utan rúm handa á að giska 20 manns, en oft var þar svo fult, að eng- inn gat hreyft sig, gangurinn fyrir framan troðfullur og alt út á götu.. O. P. Finsen andaðist 2. mars 1897, en þó hjelt póstafgreiðsl- an áfram þar til næsta vors. Þá var hún flutt þangað sem hún cr nú; var það hús áður barna- skóli. Ekkja Finsens bjó siðan nokkur ár í gamla pósthúsinu, sem nú var nefnt nr. 11 í Póst- hússtræti. Arið 1903 flutti þang- að Thor Jensen kaupmaður, er liafði keypt gamla biskupshúsið, og rak þar verslun undir nafn- inu „Godthaab“. Síðustu árin bjó þar consul Carl Olsen. í skúrun- um nyrst hafa verið ýmsar at- vinnustofur, rakarabúð, prent- smiðja, glingursbúð, hárgreiðslu- stofa m. m. — Nú er í ráði að byggja á þessari lóð gríðarstórt gistihús, og mun tæplega verða bent á heppilegri stað undir slíkt hús, en einmitt þar. Minningartafla Jónasar Hallgrímssonar. Nokkrir danskir aðdáendur „listaskáldsins góða“, í Kaup- mannahöfn, hafa heiðrað minn- ingu hans með því, að setja upp minningartöflu úr marm- ara á hús það, St. Pederstræde 22 i Höfn, sem hann bjó siðast í. —■ Var taflan sett upp á fæð- ingardegi Jónas- ar, 16. nóvem- ber og letrað á, það sem hjer fer á eflir í ísl. þýðingu: „fslenska skáld- ið J 6 N A S II A L L - G R í M S S 0 N, fædd- ur á Hrauni í Oxnadal 16. nóv- embcr 1807, dáinn i Kaupmannahöfn 26. maí 18Í5, átti hjer siðasta heim- ili sitt“. Á samkomu þeirri sem hald- in var við af- hjúpunina flutti Vilhelm Ander- sen próf. aðal- ræðuna. — Var fjöldi fólks við- staddur. JOLIN OKKAR. Nú birtisl heiniinum heilög sól. Nú heitsa börnunum dýröleg jól. — Nú glaönar hið innra og ytra, því alslaöar Ijósin glitra. Og hundruö þúsunda lijörtu slá í hljóöustu bœn, í æÖstu þrá, og alheimsins taugar litra. Á helginnar væng jeg vitja þín og vef þig i faöminn, elskan minl Jeg hægri hönd þína snerti, — þú heldur á jólakerti. Svo hvorfi jeg lengi á Ijósiö þitt og læt þaö skína inn í hjarta mitt, — aö sál mina ei húmiö sverti. Jeg vitja þin eins og voriö sje. — Þú veist það best, hvilik undur ske, er sálirnar saman renna og sólirnar fögru brenna. — Svo sgng jeg þjer jólasönginn minn. Jeg syng þjer um gleöiboöskapinn, sem Jesús kom til aö kenna. Jeg halla mjer blítt að hjarta þjer. — Þú horfir fagnandi i augu mjer. — Svo sgngjum viö bœöi sálma, um sólskin og græna pálma. Og biðjum englana aö bjarga þeim, sem blóöugir þrá að komast heim og fgrir sjer eru aö fálma. Viö dveljum saman hjá Kristi í kvöld. — Ilann kemur ennþá meö Ijósafjöld, sem barniö meö bros á vörum, og bœlir úr þungum kjörum. Viö fórnum tárum viö fótskör hans og finnum skgldleika guös og manni i sælunnar hálfu svörum. Hann markið eilifa minnir á. — Og móti öllum, sem IjósiÖ þrá, hann bróöurfaðminn sinn breiöir, og börnin viö hönd sjer leiöir. Ilann blcssar alla, sem biöja af ást, — hann blessar alla, sem lifa og þjást, og smœlingjans götu greiöir. llann bendir okkur til hœða liátt. Hjá honum finnum við nýjan mátt. — Hann Ijómar í Ijósi sínu á litla kcrtinu þinu. Þar allan sannleikann sjáum viö, og sækjum þangaö hinn djúpa friö, sem legnist í IjóÖi minu. J helginnar væng jeg vitja þin. Þú veist hvaö jeg hugsa, elskan mint Þó svipur minn sýnist fjærri, mín sál er þjer altaf nærri. — Þó mikiö og stórt sje heimsins húm, viö hefjumst nú gfir tima og rúm, i ást — sem er ennþá stærri. Jóhannes úr Kötlum.

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.