Fálkinn - 19.12.1941, Blaðsíða 28

Bley öaim -
haim HtM
POLDI
5aga eííir Ellen Durloa.
Ú ert bleyðal sagði Paolo, argentínski dansar-
inn, við Poldi — litla Poldi, sem katlaður var.
Poldi rjetti úr sjer, — hendurnar á honuni
skulfu ennjiá og svitadroparnir runnu niður mjótt
og fölt ennið. Hann leit á Paolo, sem var tuttugu
ára, og strauk sjer um hárið, sem var að þynnast
í hvirflinum, með grannri titrandi hendinni.
Paolo hló hæðnislega, yfirlætið skein úr augunum
og það gljáði í skjannahvitar tennurnar.
— Hálfgamall maður —- hálfgamall, hlægileg-
ur maður! hugsaði hann.
En Poldi, trúðleikarinn, sagði aðeins:
— Hvað veist þú um það, drengur. Þú skilur
ekki neitt.
Grusinskaja, söngmærin með djúpu alt-röddina
og gljáandi steinkolaaugun, kom til lians. Ljóm-
andi falleg kona, um fertugt, en Paolo leit hæði-
lega til liennar Hka og glotti. Hann fyrirleit fólk,
sem orðið er yfir hálfþrítugt. Aðeins æskan átti
rjett á sjer — ellin var heimsk og hlægileg og
engum að gagni, jafnvel ekki meiri elli en söng-
konunnar og og litla Poldi -— 40 og 38 ár.
— Poldi, sagði Grusinskaja með mjúkri, rússn-
eskri áherslu. — Poldi, reynið þjer að vera ró-
legur, reynið þjer það!
Hann brosti veikt og fálmaði með fingrunum
um hvíta silkiskyrtuna sína eins og hann væri að
leita að sígarettu, en það var enginn brjóstvasi ó
skyrtunni og engar sígarettur heldur. Hann átti að
sýna sig á World Circus og stóð að tjaldbaki og
slökkviliðsmaður bak við hann og beinl yfir
honum var spjald á veggnum, sem á var letrað
„iteykingar bannaðar“ — ó fimm tungumálum.
í sömu andránni small aftur i fimm skotum
inni á sviðinu; það var skotkappinn Wainbúhl
kapteinn, sem var að æfa listir sínar og skaut
rós úr munninum á hinni undurfögru meyju, sem
hann hafði til aðstóðar sjer. Litli Poldi hallaði
sjer fram og stundi lágt.
— Madame, jeg get l>að ekki, svaraði hann. —
Madame, lietta hefir verið svona í ótján ár! Hvers-
vegna getur forstjórinn ekki sett mig á undan
kapteininum á skemtiskrána, jeg bað hann um
það og allsstaðar annarsstaðar hefir þetta verið
gert fyrir mig.
— Það þarf að stokka spilin — líka á sýning-
arskránum, er það ekki Poldi? sagði Grusinskaja
róleg.
Paola og dansmærin hans svifu inn á sviðið
alveg hjá þeim. Hljóðfæraslátturinn kom eins og
alda á móti þeim neðan úr hljómgrófinni, og
þegar Poldi hallaði sjer fram gat hann sjeð nokk-
urn hluta áhorfendasvæðisins og fólkið þar niðri
— liaus við liaus. Loks sagði hann:
Þetta hefir gengið svona í átján ár, madame,
jeg var tuttugu þá, tuttugu, eins og hann þarna
frammi! Hann benti á Paolo. — Þeir kölluðu það
sprengjuáfall og sendu mig heim í tvo mánuði.
Jeg hjelt þá, að jeg gæti aldrei leikið handfimi-
listir framar, jeg var skjálfhentur — altaf! Má-
ske ekki mikið, en þó svo mikið, að jeg gat ekki
leikið handfimilistir. En þetta batnaði og jeg verð
aldrei var við það nema þegar jeg heyri skot eða
sprengingar, þá verð jeg skjálfhentur og allur
kroppurinn titrar og svitinn hogar af mjer — jeg
er ekki eins og manneskja. Stundum •— já oft —
dreymir mig að jeg heyri skot, að jeg sje út í
miðju vítinu á nýjan leik, og þá vakna jeg æp-
andi og með andfælum og verð að hlaupa fram
á gólf og get ekki hugsað til meiri hvíldar þá
nóttina, það er sjerstaklega ef jeg hefi heyrl skot
daginn áður — er þetta ekki stirðbusaskapur af
forstjóranum að láta þetta ekki eftir mjer?
GRUSINSIvAJA lagði hvíta lioldmikla höndina
á öxlina á honum. — Jú, Poldi, víst er það
það! En — Poldi, maður getur svo margt þegar
maður vill. Viljinn er voldugt vopn í höndum
mannsins. Jeg skal einhverntíma segja yður mina
sögu •— liún skiftist í tvent, eins og yðar, og
tímamótin urðu árið 1918.
Jeg hefi einu sinni legið í dimmum kjallara,
innan um gamalt rusl, og rotturnar lilupu yfir
mig fram og aftur. Jeg fjekk hvorki vott nje þurt
í 6 sólarhringa. Þegar jeg slapp þaðan varð jeg
að ganga hundruð mílna á þunnum samkvæmis-
skóm — ganga á nótunni og fela mig í skúma-
skotum á daginn. Þá misti jeg röddina, Poldi.
Jeg misti hana, en livað ætli jeg liafi verið að
setja það fyrir mig, því livað hafði jeg við rödd
að gera — luin var eign sem jeg hafði átt einu
sinni, alveg eins og brilliantsdjásnin núna, jeg
liafði notað hana til að skreyta mig með og láta
dáðst að mjer fyrir. Það var ekki fyr en eftir
margar vikur að jeg uppgötvaði, að það var ó-
gæfa að liafa mist hana, Jeg komst til París,
soltin, aum og eins og tuska. Jeg var spurð:
„Hvað kantu? Geturðu dansað? Sungið. Hvað
kantu?“ — þá skildi jeg ógæfuna! En jeg hugs-
aði sem svo: Hversvegna er röddin horfin? Er
barkinn þinn og gómurinn og raddböndin öðr'u-
vísi i dag en þau voru fyrir þremur vikum? Nei,
þau eru það ekki! En þú hefir fengið taugaáfall,
það eru taugarnar, sem eru að leika á þig.
Röddin er til ennþá, en þú getur bara ekki not-
að hana eins og stendur ....
Og svo beitti jeg viljakraftinum, Poldi! Jeg
þvoði diska á veitingahúsi á kvöldin og lengst af
nóttinni ■—- til að lifa — og á daginn söng jeg.
söng og söng! Og viljinn sigraði. Röddin kom aft-
ur. Jég vann mig upp og nú, eins og þjer sjáið,
Poldi, syng jeg hjer og á öllum stærstu skemti-
stöðum heimsins. Gerið þjer eins og jeg, Poldi
— beitið þjer viljanum!"
Poldi litli andvarpaði, hann svaraði ekki strax.
Paolo og stúlkan hans voru enn að dansa inni á
á leiksviðinu. Loks sagði Poldi:
— Já, en madame — þetta liefir verið svona
um mig í átján ár!
Madame brosti ofurlítið og angurblítt, og aftur
lagði hún fallegu höndina á öxlina á Poldi og
sagði:
— Poldi, áður en jeg lá sex sólarhringa í kjall-
aranum, óður en jeg gekk liundruð mílna á
þunnu sainkvæmisskónum míilum, áður en jeg
þvoði diskana á veitingaliúseldhúsinu í París —
áður en alt. þetta skeði þá hafði jeg ekki svo
mikið sem reimað að mjer skóna mina — varla
helt í tebollann minn sjálf. Jeg hafði aldrei rent
grun í livað vinna var, eða hvaðan peningarnir
komu eða hvert þeir fóru. Jeg vissi eiginléga
ekki livað peningar voru, því að alt barst upp í
hendurnar á mjer af sjálfu sjer og alt var gert
fyrir mig. Þjer voruð circusmaður, Poldi, áður
en þjer urðuð fyrir áfallinu! Poldi, það er hvorki
flónska nje stærilæti, sem talar um minn munn
•— nei, Poldi, það er reynsla, dýrkeypt reynsla!
Maður getur það sem maður vill!
Paolo og slúlkan lians komu í faldafeyki út af
leiksviðinu og inn aftur — út og inn. Grusinska-
ja rjetti úr sjer, nú átti hún að fara inn á svið-
ið bráðum ....
Poldi varð rólegri meðan madame var að
syngja — mjúka, dimma altröddin var undur-
samleg. Hann var „jonglör" — hann varð að
vera liandviss, og ef skotkappinn, Wainbiihl
liefði ekki verið á undan honum, þá liefði ekk-
ert verið að óttast. Þessir draumar á nóttinni,
þegar honum fanst hann komin á ný út í skot-
hríðina — þá gat hann að vísu afborið, þó þeir
reyndu á hann — en liitt — að forstjórinn skyldi
ekki ....! Grusinskaja söng! Litli Poldi elskaði
söng, og guði sje lof fyrir sönginn hennar.
Hann lokaði augunum og sefaðist smám saman.
OKKRAR vikur liðu, Litli Poldi forðaðist
Grusinskaju; það var áreynslusvipur í and-
litinu eins og hann væri sífelt á verði, búinn í
stríð. Grusinskaja ljet liann í friði ....
Svo var það að byltingin í landinu braust út!
Það liafði ólgað lengi undir niðri, það höfðu
orðið uppþot i öðrum bæjum og úti í sveitunum,
fólk hafði verið drepið og margt hafði skeð
— allstaðar ólgaði og sauð og allir töluðu um.
að nú niundi skríða til skarar. Grusinskaja las
blöðin, bæði innlendu blöðin og frönsk, ensk og
þýslc, en litli Poldi átti nóg með að hugsa um
sjálfan sig. Hann hafði auðvitað heyrt um þessar
óeirðir, eins og allir hinir, en liann sinti því
ekkert, því að Poldi var einn af þeim, sem ekki
fær skilning ó hlutunum fyr en þeir eru komnir
fast upp að honum.
Grusinskaja var nú öðru hvoru að reyna að
ná tali af honum, en hann dró sig altaf í hlje
eins og feimið barn og oftast nær sást hann
hvergi allan liðlangann daginn. Hann Ijet duga
að mæta slundvíslega á sýningarnar. Ilún sá að
Poldi litli hlaut að búa yfir einhverju, einhverju,
sem hann vildi vera einn um, og þessvegna ljet
hún hann í friði.
Ekki langt frá fjölleikahúsinu var stórt gisti-
hús og þar bjuggu flestir fjölleikararnir. Þetta
var alls ekki glæsilegt gistihús, en það stóð á
fjölförnum stað í bænum og það mun hafa ráðið
mestii um örlög þess nóttina sælu ....