Fálkinn - 19.12.1941, Blaðsíða 51

JÓLABLAÐ FÁLKANS 1941
45
Svo að liann hjálpaði til að sópa
saman visnu laufi.
— Og jiegar fer að rjúka að gagiii
þá heldur fólkið að þetta sje al-
varlegur bruni og svo heyrist i
brunalúðrinum! sagði Eiríkur og
kveikti bálið á miðjum veginum.
Það iogaði illa, laufið varð vott,
þegar hrímið bráðnaði af því. En
reykurinn var þykkur og svartur
og teygði sig mikilúðlegur upp fyrir
girðinguna. Þetta var að takast.
Þá heyrðu þeir glamra i vagni.
— Þetta er á hinum veginum,
sagði Eiríkur öruggur og nú fóru
þeir báðir að tína þurra kvisti á
bálið. En þegar þeir sátu báðir í-
hognir og liorfðu á verkið, sáu þeir
tvo hesta koma samsiða uppi á
ásnuni; þetta var þá oddvitinn, á
leiðinni með kornhlass í mylluna.
Þeir þektu hann undir eins og hann
kallaði til þeirra:
— Biðið þið, skrattakollarnir
ykkar!
jpN HETJURNAR voru á flótta,
■*“"* og linuðu ekki á sprettinum
fyr en þeir voru lcomnir langt inn
í slcóg. Magnúsi fanst hjörtun í sjer
verða orðin tvö, annað í brjóstinu
og hitt utan á, svo mjög hamaðist
í honum blóðið.
Þeir vildu alls ekki tala sanian
um málið; þeir voru liræddir livor
fyrir sig, en vildu ekki láta á því
bera.
— Hann liefir ekki sjeð, liverjir
þetta voru, lield jeg, sagði Eiríkur
og' bar sig mannaiega. Og annað
var ekki sagt.
Á flóttanum höfðu þeir farið
framhjá greniskóginum, en þeir
tóku það til bragðs að taka á sig
krók meðan þeir væru að jafna sig,
og þeim kom saman um að fara
alls ekki inn í greniskóginn fyr en
farið væri að dimma, svo að ekki
sæist tii þeirra.
Æfntýrið og liættan hafði nú um
það bil náð Magnúsi á sitt vald;
á flóttanum hafði hann orðið jafn-
ingi Magnúsar, eldri fjelaginn hafði
alls ekki reynst hugrakkari en hinn.
Þetta var þó altaf eittlivað til að
vera upp með sjer af og hann not-
færði sjer það. Og það hjáipaði
lionum.
Og nú fanst Magnúsi kraftaverkið
vera að rætast á sjer, eða ælla að
fara til þess. Um skóginn rann
mjór, grýttur lækur; þeir höfðu alls
ekki tekið eftir honum á flóttanum,
en nú urðu þeir — eins og allir
drengir á þeirra reki — að drepa
timann með því að búa til fossa
og fyrirhleðslur. Og þegar leikur-
inn stóð sem iiæst — þeir urðu
svo hugfangnir af honum að þeir
gleymdu alveg hræðslunni áðan —
íieyrði Magnús skvamp og gutl fyrir
aftan sig. Hann leit við og nokkra
faðma frá sjer sá hann stóran lax,
sem var að berjast við að komast
á dýpra vatn.
Án þess vað hugsa sig um, en
fyrir tilverknað eðlishvatarinnar,
liljóp hann tii, greip fiskinn með
báðum höndum og kastaði honum
upp á land.
Þetta hafði gerst svo fljótt, að
Eirikur, sem var að hyggja brú
yfir iækinn, gerði sjer alls ekki
ijóst, hvað um var að vera, fyr en
hann sá álnarlangan fiskinn sprikla
fyrir framan sig.
Þetta var meira æfintýrið. Fisk-
urinn var langur eins og handlegg-
ur og breiðari en tvær þverhandir.
Eiríkur gapti: — Þú — það -— þú
— livernig náðirðu í hann?
— Eigum við ekki að skifta hon-
unT? var það eina, sem Magnús gat
sagt.
— Við inegum ekki taka liann;
iijerna má enginn veiða nema djákn-
inn. En, jæja, skitt með það!
—i Já, en við skiftum honum
milli okkar, sagði Magnús.
Eiríkur stóð stúndarkorn og hugs-
aði sig um. Honum var sama um
fiskinn — liann vissi, að liann átti
að fá steik á jólunum. En þetta
var mikið þrekvirki, sem Magnús
hafði unnið, og liann öfundaðist
yfir því. — Veistu, að laxinn er
dýr? Þú skalt selja liann!
— Hvað heldurðu að liann kosti?
— Jeg veit það ekki, en malarinn
þarna niðurfrá segir, að hann fái
þrjú mörk fyrir pundið.
— Hvað þungur lieldurðu að
liann sje?
Eiríkur tók laxinn og vóg liann
í hendi sjer; hann var þungur. Það
var nærri því merkilegt, að amlóð-
inn hann Magnús skyldi geta kast-
að honum upp á þurt.
— Fimtán pund, lnigsa jeg. En
hvað um það, Magnús, þú hefir
allan laxinn; við segjum bara að
við liöfum veitt hann báðír.
Eiríkur, liinn reyndi og fróði,
bjó sjer til burðarás, sem hann
stakk gegnum tálknin á fiskinum;
nú var það þó að minsta kosli
einhvers virði að vera tveir drengir
með öxi. Og þeir gengu þögulir upp
í iundinn, þar sem ungu grenitrjen
spruttu. Mag'núsi fanst mest til um,
live hljótt var þarna. Hann liafði
vaxið í áliti vinar síns. Efasemdirn-
ar um greinarmun góðs og ills voru
liorfnar.
En þegar þeir komu að nýskóg-
inum lá þeim við að stirðna af
hræðslu á ný. Nú hneggjaði nefni-
iega hestur og inni á milli trjánna
þektu þeir aftur oddvitann og vagn-
inn hans. Þeim kom þetta svo óvart,
að þeir gálu alls ekki Iiugsað til
flótta; þeir stóðu þar sem þeir voru
komnir með laxinn hangandi á
prikinu á milli sín.
Oddvitinn í þykka frakkanum kom
til þeirra. Hann var venjulega byrst-
ur á svip en nú virlist hann svo
Ijúfmannlegur.
— Þei, sagði hann, — þið megið
ekkert segja. Herverðirnir eru niðri
við mylluna; þeir mega ekki sjá
hvað jeg hefi meðferðis. Jeg verð
að híða lijerna þangað til þeir eru
farnir. Ef þið lofið mjer því að
þegja þá skal jeg gefa ykkur sinn
grjónapokann hvorum með ykkur
heim!
Það lá við að þeir kiknuðu, er
svona margt þýðingarmikið hlóðst
á þá; Eiríki lá við að segja, að þeir
tæki ekki greiða fyrir að þegja, cn
þá varð honum lilið á Magnús og
liann sagði ekki neitt. Fjelagi hans
stóð þarna og var að gráta. Hann
sagði ekkert og tárin runnu i lækj-
um niður kinnarnar á honum. Odd-
vitinn gekk að Magnúsi og klapp-
aði honum á öxlina:
— Þú skalt ekki vera hræddur
kunningi, jeg segi ekki neitt. Jeg
veit vel að það voruð þið, sem
kveiktuð bálið uppi á vegi, en jeg
segi ekkert.
Þá datt öxi Eiríks til jarðar. Hann
glotti frekjulega til oddvitans.
— Við æluðum að ná okkur i
jólatrje, sagði hann, — og svo
fundum við þennan lax í læknum.
Magnús sá hann og jeg lamdi hann
í hausinn.
— Þetta er svei mjer vænn lax.
— Já, og jeg hefi gefið Magnúsi
minn part.
Stafurinn rann ofan af öxlinni á
Magnúsi og laxinn hjekk á honum.
— Þú mátt fá hánn allan, sagði
liann kjökrandi og áður en þeir
gátu svarað nokkru orði var hánn
horfinn á harða spretli niður að
ströndinni.
W VO skeði ekki meira í skóginum
^ þann daginn. Þetta var aftalað
mál: syndararnir áttu að þegja hver
um annan. En þegar kvölda tók sat
Magnús einn á steini niður í fjöru
og reyndi að tala við drottinn, því
að hann var orðinn svo hræddur
við sjálfan sig — svo ósegjanlega
liræddur. Það var kanske heimska
að leggja svona á flótta, það var
kanske roluháttur. En þá varð liann
að sætta sig við að vera hræddur;
hann varð að sætta sig við það, til
þess að geta horfst í augu við hann
föður sinn þegar hann kæmi heim.
Og ef hann ætti að geta það þá
varð hann að játa syndir þessa
dags og fá þær fyrirgefnar.
— Góði guð, jeg skal aldrei gera
þetta oftar, heyrir þú jiað, jeg skal
aldrei gera það oftar! Aldrei oftar!
Þögn! — -— Aðeins aldan gjálp-
aði við fætur hans. Drottinn svaraði
ekki. — Heyr þú, jeg- skal aldrei
gera það oftar! En gef þú mjer að
jeg fái svo mikið fyrir laxinn, að
hún mamma geti borgað skuldina
hjá bakaranum. Og láttu hann pabba
koma heim með sprengjú! Og láttu
oddvitann færa lienni mömmu stór-
an poka af grjónum og fleskbita!
Og svolítið smjör. Og vertu ekki
reiður við mig!
En aftur tók þögnin við. Þetta sem
skeði í drengnum var það sama sem
skeður með fólki á settum aldri, að
það sjer fram á, að einungis með
því að syndga og fljetta syndir sín-
ar við syndir annara getur það
komist áfram í heiminum. Börn þola
ekki slíkar staðreyndir.
Magnús, sem altaf fór i kirkju
með móður sinni, mundi eftir sétn-
ingu, sem hljómaði svo fallega og
sem presturinn hafði sagt einu sinni,
— „í veröld syndarinnar“. Nú var
Magnús sjálfur að innlimast i þessa
veröld; áður liafði hann aðeins ver-
ið lieima hjá mömmu og unnið lijá
góðu fólki; nú var liann einn af
þessum í veröld syndarinnar.
Auðvitað livarflaði það að Magn-
úsi að kasta sjer í sjóinn og drekkja
sjer. En móður lians mundi taka
þetta svo sárt að hún mundi þá
enga ánægju hafa af peningunum
fyrir laxinn — svo að það mátti
hann ekki gera. Hvað átti hann að
gera?
Magnúsi varð dauðkalt, hann var
þreyttur og nú fór hann aftur að
gráta. En loksins hugkvæmdist lion-
um úrræði. Hann varð að flýta sjer
að hlaupa heim áður en dimmara
yrði. Nú hafði liann þrívegis beðið
guð að fyrirgefa sjer og hann ætlaði
að lialda áfram að gera það í kvöld,
þangað til hann sofnaði. Þá mundi
þetta vist takast. Og svo ætlaði
han til oddvitans á morgun og segja
honum upp alla söguna og hiðja
fyrirgefningar. Og svo vonaði hann
að Eiríkur tæki laxinn heim með
sjer og seldi hann vel, svo að mamma
gæti borgað skuldina við bákarann.
Hann ætlaði að segja Eiríki, að
þetta hefði verið vitleysa: að mamma
hans hefði nú samt sem áður ekki
efni á, að kaupa handa honum sex
vásaklúta; og hann ætlaði að segja,
að hann liefði orðið hræddur við
oddvitann og þess vegna hefði liann
flúið. Það var ekkert Ijótt í því.
Og mamma mundi kaupa jólatrje
fyrir laxpeningana. — Góði guð, jeg
þarf víst ekki að segja þeim hvað
að er, þá lilæja þau að mjer! Jeg.vil
ekki lifa í veröld syndarinnar og jeg
skal aldrei segja ósatt framar. En
þarf jeg að segja alt?
Hinn dularfulli kraftur endurtekn-
ingarinnar gaf honum frið og eng-
inn gelur álasað drengnum þó hann
frelsaði sig frá einum ósannindun-
um með því að ímynda sjer önnur
ný. Því að svona er heimurinn.
pN þegar jólin komu og alt hafði
■*“* farið eftir liinum ósýnilegu lög-
um kraftaverksins, sem Magnús
hafði trúað á þegar liann bað guð
um að láta krákurnar fljúga, til
merkis um að himnarnir væru hon-
um náðugir, var sál drengsins full
af óróa og kvíða. Hann þorði ekki
að trúa neinum fyrir leyndarmál-
um sínum — móður sinni ekki lield-
ur, en lá í rúminu þessa liátíðis-
daga og gerði sjálfan sig að mann-
eskju, af kviða við að verða það,
sem hann taldi vera syndara — sek-
an, meðsekan og meðvitandi.
Hann mun hafa þroskast of
snemma; hann liefði víst orðið of
góður maður á jarðríki. Pening-
arnir fyrir laxinn fóru fyrir lik-
kistuna hans. Hann liafði fengið
lungnabólgu þarna í fjörunni og
liann dó áður en nýja árið gekk í
garð — árið, sem hann hafði ætlað
að sýna í verkinu, að hægt væri að
-lifa frómu lífi í veröld syndarinnar.
Eiríkur kom til lians og heyrði
hann tala í óráðinu um sprengjuna
hans föður síns; Eiríkur iðraðist
svo eftir þetta tal um sprengjuna,
því að það hafði aðeins verið gort.
Bara að hann hefði ekki gortað
svona mikið, því Magnús gortaði
aldrei.

t'
J. JL>
JL,
4
4 4
Jt>
4
Jt>
4
4
4
X
4*
4*
X
T
4
4
4
4
4
4
4
X
X,
x>
JL>
4
JL>
x
X
Jt>
Pabbi -Fq vildi
!aS allir hefð'
HtLLUofti i
siofunni sinni
jeinsogviS#
<9^ 4
4 4
4 4
A ‘lT 4
4 4
4
4 4*
4 4*
r b
4
4 4
4
4 4*
4 4
,JL
4 ■J> T
‘í* 4*.
4 4
4 4