Fálkinn - 15.08.1962, Side 34

Mesti lygari . . .
Framhald af bls. 17.
ar, og oftast lá skurður meðfram þeim.
Sölutorgin voru alþakin kjöti af fugl-
um og veiðidýrum, fiski og ávöxtum,
svo að það er skiljanlegt að honum
hafi fundizt „gott að lifa í Kambúlak",
eins og hann kemst svo yfirlætislaust
að orði.
Umhveris torgin voru veitingastað-
ir, þar sem fram voru reiddar hinar
dýrustu krásir: Steiktir apar, tuttugu
gerðir af fuglahreiðrum, ófæddir
kiðlingar, smáfuglar, tveggja punda
perur, sem voru á bragðið eins og
bezta munngæti — og kryddað hrís-
vín af ýmsum tegundum.
Því miður vantar upplýsingar um
menningarlífið í hinu kínverska keis-
aradæmi á miðöldunum.
Þó getur Marco Polo þess, að íbú-
arnir séu vingjarnlegir, friðsamir og
ákaflega gestrisnir.
„Þeir taka ókunnum mönnuum, er
heimsækja þá í verzlunarerindum, af
miklum innileik og veita þeim alla þá
hjálp og leiðbeining, er þeir mega.“
„Maður gæti haldið, að fólk sem
býr við sömu götu, væri ein stór fjöl-
skylda, svo gott samkomulag er milli
allra og slíkur velvilji, bæði milli
karla og kvenna. .... Maður sem
dirfðist að reyna að fleka gifta konu,
væri álitinn argasti þorpari."
Landar Marcos gátu blátt áfram
ekki gert sér í hugarlund stærð Kam-
búlak. Borg, sem var tíu sinnum
stærri en Róm á stórveldisdögum
Rómverja!
Og hvernig hlýtur samtíð hans ekki
að hafa litið á alla þá furðulegu hluti,
sem hann var að lýsa fyrir þeim?
Ótaljandi frásanir eru af telekinese,
en það eru þau fyrirbrigði, er hlutir
geta hreyfzt um loftið, án þess að
Trúlofunarhringar
Fljót afgreiðsla.
Guðm. Þorsteinsson
gullsmiður
Bankastræti 12
Sími 14007
Sendum gegn póstkröfu.
34 FÁLKINN
nokkur mannshönd snerti við þeim.
Eru nútímavísindi mjög vantrúuð á
þessi fyrirbrigði, en vilja þó ekki neita
þeim með öllu. Enn í dag er fremur
litið á þau sem sjónhverfingar andatrú-
armanna, ímyndun eða sefasýki Allt
eru þetta skýringar, sem ekki þekkt-
ust á þeim tímum. Það er því engin
furða þótt Evrópumenn brygðust illa
við árið 1300, er Marco Polo skrifaði
annað eins og þetta:
„Töframennirnir í höll keisarans geta
framkvæmt hin mestu furðuverk. Er
hann situr við borð sitt, bera þjónarnir
fyrir hann gullbikara, fyllta víni og
krydduðum drykkjum. Þegar svo keis-
ari óskar að drekka, láta töframennirn-
ir bikara svífa gegnum loftið að vörum
hans, án þess nokkur mannshönd
snerti þá. Þetta hefur verið staðfest af
öllum, sem viðstaddir voru, en oft voru
yfir tíu þúsund manna staddir í höllinni
í einu.“
Kínverjar grafa svarta steina úr jörðu,
sem þeir svo brenna, og framleiða þeir
mikinn hita, segir Marco. Við sjáum í
anda hvernig kaupmennirnir í Feneyj-
um beygja sig dýpra yfir bikara sína,
til þess að dylja háðsbrosið — fimm
hundruð árum áður en Evrópumenn
vissu, hvað kol voru.
Og skyldu ekki hafa orðið umræður
um sagnir Marcos af sið þeim hinum
fui’ðulega, er tíðkast hjá austurlenzka
ættbálkinum í Júnnan:
„Þegar kona í Zaradandan héraði hef-
ur alið barn, er það laugað og vafið
reifum. Því næst klæðist móðirin og
gegnir sínum venjulegu heimilis-
störfum, en maður hennar leggst á
sæng. Er barnið lagt við hlið hans og
liggur hann rúmfastur í fjörutíu daga,
en vinir hans og ættingjar koma
að heimsækja hann og halda stórar
veizlur. Segjast þeir gera þetta sökum
þess, að konan hafi strítt í svo ströngu,
að ekki s'é nema réttlátt og sanngjarnt,
að karlmaðurinn taki sinn þátt í þján-
ingunum."
Nokkuð barnaleg skýring — en al-
kunnugt er fyrirbrigðið enn í dag.
MARCO POLO hefur séð dreka með
sínum eigin augum. Óskaplega stóra
og ofsagrimma. Hann sá þá í Carajan,
en þar veiddu íbúarnir þá vegna þess,
að þeir töldu gallið úr þeim gott lækn-
islyf, meðal annars gegn biti óðra
hunda. Nú er mönnum ljóst, að hér á
Marco við krókódíla — og það er ekki
honum að kenna, þótt dráttlistamenn
miðalda hafi fyrir hans hönd málað þá
með klofinni tungu, eldstroku úr nös-
um og heljarmiklum herðakambi.
Ég hef séð dýr með eitt horn í miðju
enni, segir Marco. Úr því skóp samtíð
hans furðudýr, einhyrninginn. Enginn
renndi grun í það þá, að það hafði ein-
faldlega verið nashyrningur, er Marco
Polo sá.
Sömu sögu er að segja um lýsingu
hans á ættbálki einum á eyjunni Anga-
manain, sem var með hundshöfuð. Nú
er það löngu vitað mál, að á sínum
tíma bjó sérkennilegur ættbálkur á
Andamanneyju, er líktist mjög hinum
loðnu Ainóum í Japan.
Sjálfsagt hefur líka verið flissað að
sögu hans um eyjarnar tvær undan
Indlandsströndum: Á annari þeirra
bjuggu einvörðungu karlar, en konur
einar á hinni. Sáu íbúarnir ekki hvorir
aðra nema um þriggja mánaða skeið
árlega, en þá komu karlmennirnir allir
í hóp til heimsókna á kvennaeynni. Nú
viðurkenna vísindin þessa frásögn án
þess að depla augunum, með tilliti til
kunnleika af kvennaþjóðflokkum þeim,
sem fundizt hafa í þessari álfu.
KÍNAKEISARI hefur fengið miklar
mætur á Marco Polo, og aðdáunin hefur
verið gagnkvæm. Því Marco lýsir keis-
ara svo, að hann hafi verið „hinn vitr-
asti og menntaðasti maður, mikill her-
foringi, hinn hæfasti til að stjórna
mönnum og stýra ríki, og eigi síður
hinn hraustasti maður, er nokkru sinni
hefur uppi verið meðal ættkvísla
Tatara.“
Sú er og án efa orsök þess, að hann
lýsir svo nákvæmlega dýrð þeirri og
dásemdum, er hvarvetna ríkti við hirð
keisarans.
„Keisarinn var borinn af fjórum fíl-
um, en á baki þeirra var reistur turn,
klæddur slegnum gullþynnum innan-
vert, en fóðraður utan með ljónshúð-
um. Þar sat þjóðhöfðinginn og stjórn-
aði ríki sínu, þegar hann var ekki á
veiðiferðum sér til ánægju.“
Samkvæmt þekkingu þeirri er við
höfum nú á fyrirkomulagi þeirra tíma,
verður að teljast trúlegra, að einn fíll-
inn hafi borið turninn og keisarann,
en á hinum hafi farangur hans og ferða-
skrúði verið reiddur. En það er bara
aukaatriði, því keisari átti sem sé yfir
sjö þúsundir tamdra fíla.
Og þannig mætti halda áfram. Marco
Polo hefur aðeins sagt frá því, sem
hann hefur séð og heyrt. Það sem fyrir
hann sjálfan kom, hefur yfirleitt allt
verið sannað. Sagnir þær, er hann hefur
frá öðrum, hafa ef til vill aflagazt í
meðförum manna á milli. Og er þó
kjarni af sannleika í ýmsum þeírra.
Hvort hann hefur sagt þær með nokkr-
um snefil af háði, er nútímamönnum of-
vaxið að segja með nokkurri vissu.
En er nokkuð við því að segja, þótt
Feneyjaborg útnefni Marco Polo opin-
berlega sem mesta landkönnuð, er
nokkru sinni hafi uppi verið? Þegar
það er vitað, að japönsku hermennirnir,
sem tóku Kanton herskildi árið 1938,
kusu hann sér fyrir verndarvætt. Hann
var nefnilega fyrsti maðurinn, sem
fræddi Vesturlandabúa um syni sólar-
innar, með hinum furðulegu frásögnum
sínum af „gullhöllunum í Japan“.
Hann þekkti þá — og þeir viður-
kenndu hann.
★