Fálkinn - 31.05.1965, Blaðsíða 33

„ÉG VEIT EKKI“
ÉG minnist kvölds nokkurs
fyrir fáum árum, er Nýja
Bíó sýndi mynd, sem nú er
löngu orðin Þjóðsaga í okkar
munni eins og annarra —
Hiroshima, mon amour.
Tveir stráklingar úr fram-
haldsskóla voru á leið til að
sjá myndina og ræddu um
hana meðan beðið var eftir að
hleypt yrði inn. „Hún er víst
andskoti klár, þau eru víst
meira og minna strípuð í rúm-
inu allan tímann, maður,“
Svo fóru þeir inn og andlitin
ljómuðu af ákafa, það lá við
að þeir sleiktu út um.
Ég sá þá aftur, er þeir komu
út. Andlitin voru eins og þau
hefðu verið tjörguð og fiðruð
og síðan skafin við þjáningu
svo allt svipmót var óskýrt og
útvatnað. En það var þó enn
bjarmi í augunum.
Við dyrnar vék sér að þeim
maður og spurði: „er þetta góð
mynd, strákar.“ — „Ég veit
ekki,“ var svarið, svo liðu þeir
eins og svefnenglar út í rökkr-
ið.
Ég man líka eftir stúlku
einni, er hafði séð myndina
utanlands og gat vart á heilli
sér tekið, er hún frétti, að
fyrir dyrum stæðu sýningar á
henni hérlendis.
Síðast, þegar ég spurði hana
um myndina, hafði hún séð
hana fjórum sinnum. Ég spurði
hana líka, um hvað henni fynd-
izt myndin helzt fjalla, og
svarið var „ég veit það ekki.“
Ég spurði hana enn: „Hvers
vegna sækirðu þá svona óskap-
lega eftir henni?“ — og svarið
var: „ég veit það ekki.“
Nú finnst mér varla við að
búast, að þið vitið, hvað ég er
eð fara með þessari frásögn,
og er því réttast að ég fari að
koma að efninu.
Flest ykkar munu kannast
við nöfnin Ingmar Bergman,
Alain Resnais, Michelangelo
Antonioni, Luis Bunuel, svo ör-
fá nöfn séu nefnd, sem þessu
máli koma við.
Flest ykkar munu þá jafn-
framt kannast við kvikmyndir,
sem bera nöfnin: Sjöunda inn-
siglið, Fyrir ári í Marienbad,
Ævintýrið, Viridiana — og geta
enn nefnt það, sem flestir kvik-
myndaunnendur þekkja og hér
hefur verið sýnt eða er á leið-
inni.
Hvað kemur ykkur fyrst í
hug, er þið hugleiðið þessi
nöfn?
Ég spurði vísan mann þeirr-
ar spurningar fyrir skömmu og
hann sagði: Ingmar Bergman
— „kynærður mannhatari,“
Alain Resnais — „maður, sem
notar ósköpin öll af filmu til
að segja ósköp lítið,“ Michel-
angelo Antonioni — „einn
mannhatarinn enn,“ Luis Bunu-
el — „veltir sér upp úr þeim
saur, sem sjúkur hugur hans
framleiðir.“
Penelope Houston segir þetta
á annan hátt: „Kvikmynd eftir
Bunúel er eins og hreint alkó-
hól, sem hellt er i opið sár,
nístandi, brennandi shock-lækn-
ing.“
„Ég veit það ekki,“ sagði
fólkið, sem ég minntist á fyrr.
Og lái bví hver. sem vill.
Sú öld er að miklu liðin,
er kvikmyndirnar voru þannig
uppbyggðar," að strákur varð
hrifinn af stelpu, stelpan var
hrifin af öðrum strák, fyrri
strákurinn sló þann seinni nið-
ur, stelpunni snerist hugur —
og þau áttu börn og buru.“
Tími einfaldleikans, þess ein-
faldleika, sem býr í einföld-
um söguþræði sögðum með
einföldum hætti, er ekki
aðalsmerki kvikmyndalistarinn-
ar um þessar mundir.
Meistarar listarinnar hyggja
meira að þeirh heildaráhrifum
sem eftir sitja, en einfaldri,
augljósri myndbyggingu, hvers-
dagslegum, línubeinum sögu-
þræði.
í stað þess að fella smíði sína
að smekk fjöldans, að skilningi
hans (sem alinn hefur verið á
hrámeti og þunnildum), að við-
teknum venjum og venjuvið-
brögðum, bjóða þeir skoðand-
anum að skyggnast bak við
tjöldin, kanna láfilstigu, skoða
veröldina — og eigin sál —
„innan frá.“
Margar bækur hafa v«rið
ritaðar um „þessa afglapa, sem
þykjast þess umkomnir að um-
skapa kvikmyndaiðnaðinn og
ala upp nýja kynslóð kvik-
myndaskoðenda." — Einnig
Framh. á bls. 42.
Nýkomnir
Margar gerðir — Glæsilegt úrval.
SKÓVERZLUN
PétufA tfhdi'éAJcnar
FÁLKINN
33