Tímarit iðnaðarmanna - 01.03.1927, Blaðsíða 15

T I M A R I T
IÐNAÐARMANNA
sýninguna 1911. Tilkostnaður var hlutfallslega miklu
minni en 1911, og fjöldi manna kom að skoða
sýninguna. Þess vegna varð fjárhagsleg niðurstaða
miklu betri en 1911. A fundi Iðnaðarmannafje-
lagsins 12. nóv. 1924 gaf formaður sýningarnefnd-
arinnar, Arni Sveinsson kaupmaður, skýrslu um
sýninguna. Tekjuafgangur varð 1972 krónur 55 a.,
og var samþykt tillaga frá nefndinni um að verja
þessu fje, til að stofna »sýningarsjóð« til þess að
styrkja iðnsýningar í framtíðinni.
Þegar Iðnaðarmannafjelagið hafði selt samkomu-
hús sitt, fóru fjelagsmenn að hugsa um að koma
sjer upp sjerstöku fundarherbergi í Iðnskólahús-
inu. Sveinn jónsson kom með tillögu um þetta á
fundi 8. april 1926 og var hún samþykt. Síðan var
málið rætt á fundi 11. nóv. sama ár, og var á-
kveðið. að gera fundarsalinn í baðstofulíkingu og
vanda sem mest til hans, svo að hann gæti orðið
til fyrirmyndar, og má því skoða baðstofu Iðn-
aðarmannafjelagsins sem einskonar sýningu.
Guðmundur Þorláksson gerði uppdrættina að
baðstofunni, Sigurður Halldórsson sá um smíðið,
]ón Haljdórsson og Co. smíðaði stólana, en Rík-
arður ]ónsson gerði allan trjeskurð.
Baðstofan var vígð hátíðlega 18. des. 1926, og
er hún síðan heimili fjelagsins.
IV. Líkneski Ingólfs.
Það er langt síðan, að menn fóru að hugsa um, að
reisa fyrsta landnámsmanni vorum, einhverskonar
minnismerki. Bæði Sveinbjörn Hallgrímsson og
Magnús Grímsson vöktu máls á því um miðja síð-
ustu öld. Sumir vildu láta skíra Reykjavík upp,
og kalla hana Ingólfsbæ, samkomuhús bæjarins
Ingólfsskála og svo framv. A fundi »Kvöldfjelags-
ins« í Reykjavík 3. jan. 1863, hreyfði ]ón Arna-
son bókavörður því að menn hugleiddu hvað gera
skyldi til minningar Ingólfi, er nú færi að líða að
því að þúsund ár væru liðin frá því hann kom til
íslands og nam land í Reykjavík. Urðu um þetta
nokkrar umræður.
Á fundi sama fjelags 30. jan. 1863, lagði Sig-
urður málari til »að gjört yrði eitthvað íþróttalegt
minnismerki um Ingólf á Arnarhóli*. (Lbs. 486 4to)
Nefnd var kosin til þess að hrinda málinu áfram.
Ekkert var þó gert að sinni, en sama ár hreifði
Halldór Friðriksson því í »Þjóðólfi« að reisa skyldi
hús yfir söfnin í Reykjavík til minningar um land-
nám Ingólfs, og skyldi því verki lokið á þúsund
ára afmæli Islands. Þetta varð til þess að í sama
blaði 12. ágúst 1864 kom grein sem nefndist
»Hugvekja út af þúsund ára landnámi Ingólfs«. í
henni standa þessi orð: »Heldur hefir mjer þar
á móti komið til hugar, að fremur ætti við, svo
að viðburður þessi yrði því ljósari og hátíðlegri í
augum landa minna og þeirra, er úr öðrum lönd-
um koma til Reykjavíkur, á miðjum Austurvelli
sem hinu helsta torgi bæjarins, að reisa gamla
Ingólfi Arnarsyni sem vorum fyrsta landnáms-
manni, og þeim, er fyrstur bygði Reykjavík, heið-
arlegan minnisvarða, þannig, að mynd hans í yfir-
náttúrlegri stærð væri gerð og steypt úr málmi og
væri sett upp á háan steinstöpul á miðju þessu
torgi, og það letur á rist, að minnisvarða þenna
hefðu Islendingar reist Islands fyrsta landnáms-
manni Ingólfi Arnarsyni árið 1874 í minningu
þess, að landið hefði bygt verið í þúsund ár, því
bæði væri slíkur minnisvarði mjög fögur endur-
minning þessa viðburðar, og gæti þar að auki í
margar aldir staðið landi voru og Reykjavíkurbæ
til sóma og prýðis, betur en nokkurt forngripahús,
þó vel væri vandað, eins og líka slíkt likneski eigi
þyrfti að kosta svo fjarska mikið, þó mjer reyndar
eigi sje fullkunnugt hve slík íþróttasmíði yrði dýr,
sem eigi víst er hægt að gera nokkra áætlun um.
Líkneski þetta ætti síðan við almenna hátíð í
Reykjavík, er þar bæri að halda i þessu efni á
hentugum tíma sumarið 1874, að afhjúpa (afslöre)
eins og venja er til erlendis, og mundi þá við
það tækifæri ræður snjallar haldnar verða. veislur
og gleðisamkomur, eins og best væri föng á«.
Hér kemur fyrst fram á prenti hugmyndin um
að reisa líkneski Ingólfs í Reykjavík. Undir grein-
inni stendur B., en höfundurinn er þó ef til vill
Sigurður málari. Frá honum er greinin að minsta
kosti komin, og rithátturinn bendir á að hann gæti
verið höfundurinn.
I sama blaði »Þjóðólfs« kom einnig önnur grein
um minnisvarða Ingólfs, undir greinina, sem dag-
sett er 30. júlí standa »Nokkrir Islendingar«, en
höfundur hennar mun vera ]ón Árnason lands-
bókavörður. Hann vill einnig láta reisa líkneski
Ingólfs, en hafa það á Arnarhóli. I greininni kemst
hann þannig að orði um Ingólf og minningu hans.
»Vjer verðum að sýna einhvern lit á að reisa
honum minnisvarða, eins og svo alment hefir tíðk-
ast og enn tíðkast með eldri og yngri siðuðum þjóð-
um, og er þá fyrst að íhuga, hvernig og hvar hann
á að vera. Vjer viljum þá fyrst snúa oss að því,
hvar hann á að vera, og virðist oss þá svarið
liggja beint við: þar sem forlögin vísuðu Ingólfi á
bústað, eður með öðrum orðum, þar sem öndvegis-
súlur hans ráku á land að Arnarhóli. Það munu
9