Fréttablaðið

Dato
  • forrige månednovember 2009næste måned
    mationtofr
    2627282930311
    2345678
    9101112131415
    16171819202122
    23242526272829
    30123456

Fréttablaðið - 19.11.2009, Side 46

Fréttablaðið - 19.11.2009, Side 46
 19. NÓVEMBER 2009 FIMMTUDAGUR6 ● ævisögur Sigurður Gylfi Magnússon, doktor í sagnfræði, hefur rannsakað íslenskar ævisögur, sjálfsævisögur og endur- minningarit í gegnum tíðina. Hann segir slíkar bókmenntir hafa haft mikla þýðingu fyrir samfélagið. „Fyrst og fremst eru þetta alvöru bókmenntir sem hafa haft mikla þýðingu fyrir samfélagið,“ segir Sigurður Gylfi Magnússon, doktor í sagnfræði, sem hefur rannsakað íslenskar ævisögur, sjálfsævisög- ur og endurminningarit í gegnum tíðina. Gylfi segir mikilvægt að gera greinarmun á ritum sem falla í ofannefnda flokka, því um ólíkar tegundir bókmennta sé að ræða. Ævisögur sem slíkar fjalli um líf tiltekins einstaklings sem er látinn. „Þar er blandað saman ævi þeirra og útgáfu heimilda sem tengjast þeim, svo sem löngum köflum úr bréfum eða dagbókum, án mikill- ar úrvinnslu. Það einkennir þess- ar tegundir bóka þar sem skrif- að er um Jón Sigurðsson, Hannes Hafstein eða Halldór Laxness, að þær eru mjög langar, eða allt upp í tvö þúsund síður sumar. Bresk bók um Wittgenstein eða Churchill er kannski á bilinu þrjú til fjögur hundruð síður, og rannsóknirnar þrælhugsaðar.“ Sigurður Gylfi segir að sjálfs- ævisagan hafi orðið mjög vinsælt bókmenntaform hér á landi. „Það er merkilegt að því leyti að fólk af öllum stigum ruddist fram og sagði sína sögu, oft án þess að hafa unnið sér nokkuð til frægðar. Í þessum skilningi má segja að sjálfsævisag- an hafi verið þjóðernispólitískt rit. Í langflestum tilfellum voru þetta karlmenn að segja frá því hvernig þeir stóðu sína plikt og unnu með hinu nýfrjálsa landi. Fram eftir 20. öldinni var ekki til mikil sagn- fræði og segja má að sögur alþýðu- fólks hafi fyllt inn í ákveðið tóma- rúm. Það var kallað eftir þessum sögum,“ segir Sigurður. Að hans sögn gerðist það svo um og eftir miðja 20. öldina að aðrir þjóðfélagshópar hafi komið fram á sviðið í samræmi við sérhæf- ingu samfélagsins á þeim tíma. „Þá verður til þetta bókmennta- form sem ég kalla endurminninga- rit, þar sem aðalpersónan vinnur með höfundi bókarinnar. Svo varð til hópur fólks sem sérhæfir sig í slíkum skrifum og þetta form hefur orðið æ vinsælla eftir því sem á líður.“ Síðari hluta 20. aldarinnar kall- ar Sigurður menningu játninganna. „Þar er keppst við að játa á sig allar syndir heimsins. Þetta er tími tólf spora- og sálfræðimeðferða. Þessar bækur eru líka mikil markaðsvara sem njóta gríðarlegra vinsælda og hafa alla tíð gert,“ segir hann. - kg Sögur af alþýðufólki fylltu inn í ákveðið tómarúm Sigurður Gylfi Magnússon segir endurminningarit vera markaðsvöru sem alla tíð hafi notið mikilla vinsælda. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON ● BOWIE LEITAÐI TIL SEIÐKONU Popparinn David Bowie nýtti sér þjón- ustu seiðkonu til að komast yfir ofsóknarbrjálæðið sem óhófleg neysla kóka- íns olli honum á 8. áratugnum. Þetta kemur fram í nýrri ævisögu Bowie sem skrifuð er af rokk-blaðamanninum Mark Spitz. Í bókinni segir Spitz frá því að kókaínneysla Bowie hafi gert það að verkum að honum kom ekki dúr á auga í margar vikur í senn. „Hann varð sannfærður um að nornir girntust sæði hans. Sæðið ætluðu þær að nota til að búa til barn sem þær gætu fórnað djöflinum,“ segir í bókinni. Seiðkonan Walli Elmlark frá New York var kölluð til hjálpar og gerði hún margar særingar á popparanum. Ekki fer sögum af árangrinum. ● STEINARNIR MEST LIFANDI: Af öllum „dauðum hlutum“ fannst mér steinarnir vera mest lifandi. Það var af því að þeir voru náttúrlegastir og mundu áreiðanlega lengst aftur. Það hafði enginn umskapað þá og neytt þá til að vera öðruvísi en náttúran hafði gert þá. En hinir „dauðu hlutirnir“ voru afmyndaðir af mönnum og ónáttúrleg- ir, og mér fannst þeir hefðu glatað miklu af sálu sinni, með því að vera gerðir svona, og týnt mikið minni. Hvað var ævi spíkara eða blýsökku eða hrífu í saman- burði við ævi steins? Úr Steinarnir tala eftir Þórberg Þórðarson. Í brekkunum var einn steinn sem mér sýndist fjörmeiri og furðulegri en allir aðrir steinar. MYND/WWW.HALI.IS

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar: 274. tölublað (19.11.2009)
https://timarit.is/issue/297817

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

274. tölublað (19.11.2009)

Handlinger: