Vikan - 19.03.1959, Blaðsíða 5

Hamingjusamasti maður
undir sólunni
HENRI VOILLERY
FLESTIR, sem eitthvað hafa fylgzt
með þróun mála í Frakklandi
eftir styrjöldina, munu telja
Charles de Gaulle gagnmerkan og
nauðsynlegan leiðtoga þjóðar sinnar.
Færri eru þeir sennilega, sem muna
enn, að 1941 vék franski sendifull-
trúinn hér á landi um stund úr em-
bætti, vegna stuðnings hans við de
Gaulle, en var skömmu síðar skip-
aður í það aftur að tilhlutan and-
stæðinga sinna í stjórnmálum.
Grunnhyggnir menn álíta Gaullista
ofstækismenn og kreddufulla and-
stæðinga lýðræðis og frelsis. Ein-
hverju sinni, nokkru áður en de
Gaulle fékk völdin í hendur í Frakk-
landi, átti sá, er þetta ritar, orð-
ræður við andstæðing hershöfðingj-
ans. Þá spurði hann mótlætarann, á
hverju hann byggði andúð sína á
de Gaulle. Sá svaraði, að það lægi
ofur ljóst fyrir af myndum, að de
Gaulle hefði nákvæmlega sömu
handahreyfingar, sem sá kynjakarl
Hitler hafði á sínum tima, og þar
af leiðandi væri hann hættulegur
maður! Honum fannst þetta hreint
frábær kenning og er því áliti hans
skotið undir dóm lesenda.
SÁ stuðningsmaður de Gaulle, sem
haldið hefur órjúfanlegri tryggð
við hann gegnum blítt og strítt,
og hér verður lítillega fjallað um, er
Sendiráðherra Frakka hér & landi,
Monsieur Henri Voillery.
Hann fæddist 14. maí 1895 í Dijou,
Cote-d’or, höfuðborg Bourgonge-hér-
aðsins í Frakklandi.
Foreldrar hans voru hjónin Mar-
guerite fædd Changariner og Ferdi-
nand Voillery. Faðir hans gegndi
embætti í póstþjónustunni, en afi
hans hafði verið vinbóndi í hinu
fræga héraði. Henri litli ólst upp
hjá foreldrum sínum, en var sett-
ur ungur til mennta og kunni því
vel, þótt hann segði síðar, að bezti
tíminn hefði ávallt verið, þegar hann
komst heim frá skólanum í leyfi.
Grunur leikur á, að Voillery hafi
langað til að nema læknisfræði, en
óvæntir atburðir heimssögunnar
komu gjörsamlega í veg fyrir það.
Heimsstyi'jöldin skall á 1914 og þá
var hann þegar kallaður í herinn, var
fyi-st óbreyttur hermaður, en við
stríðslok var hann orðinn lautenant.
Styrjöldin lék Voillery gi'átt, hann
missti bróður sinn í skotgröfunum í
Norður-Frakklandi og særðist einn-
ig sjálfur á hendi. Þar með vai'
honum mun erfiðara að sinna ein-
lægu áhugamáli sínu, fiðluleik, sem
hann hafði haft mikið yndi af.
1 stríðinu kynntist Voillery hörm-
ungum og tilgangsleysi vélráðra og
valdasjúkra landsdrottnara og hann
varð æðrulaus og sáttur við tilver-
una, þótt hann yrði vitanlega að taka
þátt i hinum tryllta hildai'leik, sem
kostaði milljónir manna lif og
heilsu og steypti heilum þjóðum í
eilífa gioL'.'n. Hann varð að sætta
sig við það örðuga hlutskipti að al-
ast að miklu leyti upp á vígvellin-
um, og sjá meðbræður slna falla allt
í kringum sig. Þessi ár eru áreiðan-
lega þau einu, sem hann iðrast að
hafa orðið að lifa, en er samt senni-
lega þakklátur hið innra fyrir dýr-
mæta lífsreynslu, þótt keypt væri
dýru verði, og kippir sér síðan ekki
upp við smámuni.
AÐ styrjöldinni lokinni gekk Voil-
lery í frönsku utanríkisþjónust-
una. Hann var á þeim árum i
Bremen, síðan í Karlsruhe, þá Diis-
seldorf, svo í Póllandi. Einnig var
hann í Rotterdam og þaðan lá leið
hans aftur til Parísar.
Árið 1938 var Voillery sendur hing-
að til lands og átti upphaflega aðeins
að vera hér skamma hrið. Hann kom
upp með Gullfossi gamla og fyrsti
Islendingurinn sem hann kynntist í
raun, var Sigurgeir heitinn Sigurðs-
son, síðar biskup. Urðu þeir mestu
mátar á skipinu og héldu æ síðan
góðum kynnum.
Voillery kom hingað til lands 29.
apríl 1938. Húsnæði sendifullti'úans
var þá ekki fullbúið til íbúðar og unnu
smiðir að lagfæringum. Voillery bjó
vitanlega á Hótel Borg. Sunnudaginn
30. apríl hugðist hann athuga sendi-
fulltrúabústaðinn. Sól var á lofti og
gott veður. Voillery opnaði sig inn
í húsið og ætlaði að taka myndir af
húsnæðinu og senda fjölskyldu sinni,
sem enn dvaldi í Frakklandi. Þegar
hann vai' staddur í einu herberginu,
feykti vindhviða dyrunum í lás og
vildi svo illa til, að lykillinn stóð í
að utanverðu og lokaðist sendifull-
trúinn þar inni i allri sinni mekt og
komst hvorki út um þær dyr né inn
um aðrar. Brennandi sólin steikti her-
bergið og gerðist æði óþægilegt að
vera þar til lengdar. Voillery reyndi
með öllum ráðum að komast út úr
herberginu, en allt fór á einn veg.
Þá varð hann að taka það til bragðs,
að brjóta glugga í herberginu, smokra
sér úr virðulegum jakkanum og
skriða út um gluggann. Hefur það
verið skemmtilega dapurleg sjón, að
sjá hinn virðulega fulltrúa Franka-
ríkis skríða út um sinn eigin glugga
eins og innbrotsþjófur væri þar á
ferð. Ut komst hann samt nokkurn
veginn óskaddaður, en þeir, sem unnu
í húsinu voru einlægt þess sinnis
daginn eftir, þegar þeir komu til
vinnu, að kræfur innbrotsþjófur hefði
verið þar á ferð. Sennilega mundi
Sendiráðherrann ekki treysta sér til
að endurtaka athöfn þessa nú, þótt
nauösyn krefði.
Árið 1943 varð Voillery Deligate
of the French Comittee for the Nat-
ional Liberation og við lýðveldis-
stofnunina árið eftir varð hann Deli-
gate of the Provisional Government
of the French. Sendiráðherra var
hann svo skipaður 1956. Sjálfsagt
hefur hann hlotið marg-
ar fleiri skipanir um
ævina, að ekki sé minnzt
á heiðursmerki allskon-
ai' og skjöl, sem eru víst
sjálfsagðir fylgifiskar
hárra embætta í utan-
ríkisþjónustunni.
HENRI Voillery kvæntist ungur
ágætri konu, Simone, fædd Del-
cayre sem reynzt hefur hon-
um farsæll lífsförunautur. Lengst af
búskap þeirra hefur hún verið án
heimilishjálpar nema við sjálfsögð
veizluhöld, og saumar og sníður Par-
ísartízkukjóla eins og beztu tízku-
kóngar. Hún er frábærilega smekk-
leg í matargerð allri og hin sann-
asta heimilisprýði. Þau hafa eignazt
fjögur börn: René, sem aldrei hefur
komið til Islands; Claude, sem starf-
ar í banka i Brtissel; Jacques, sem
nemur guðfræði í Róm og Marie-
Madeleine, sem gift er i Noregi. Svo
eru barnabömin orðin 6.
Heimilislífið er fágað og í hæfi-
lega föstum skorðum. Sendiráðherr-
ann er mikið heima við, les mik-
ið af kaþólskum trúarritum, einn-
ig kynnir hann sér íslenzku dag-
blöðin og les þau fyrirhafnarlaust,
en talar ekki íslenzku að neinu ráði,
þó vel skiljanlega. Það er af of-
ur eðlilegum ástæðum. Hann hef-
ur um áratugi starfað fyrir erlent
ríki, sem krefst mikillar vinnu og
langs vinnudags. Hann hefur lika
sjaldan haft hjálpai'hellur á skrif-
stofu sinni, oftast orðið að koma
miklu meira frá en eðlilegt mætti
teljast eftir stöðu mannsins og virð-
ingu. En hann er ólíkur flestum
stéttarbræðrum sínum hér á landi í
þvi, eins og mörgu öðru, þvi lifið
hefui' kennt honum að taká fullt
tillit til hins smæsta og snauðasta,
jafnt sem hins stærsta og auðug-
asta. Sennilega eru heldur ekki marg-
ir sendiherrar erlendra rikja hér á
landi, sem rækta salat í garði sin-
um, taka aðeins eina skyrtu með sér
í ferðalög og þvo hana sjálfir og
þykir jafngaman að flakka um
óbyggðir og öræfi, helzt einn sins
hðs.
HENRI Voillery var sendur hing-
að til lands til skammrar dval-
ar í upphafi, en hefur í raum
sezt hér að sem hálfgerður inn-
flytjandi og hér hefur hann viljað
veia, þótt honum hafi boðizt embætti
í stærri borgum, þar sem samkvæm-
islífið er fjölskrúðugra í fátækt sinni
en hér í þröngbýlinu. Hann er sér-
stakur fyrir þá sök, að hann hefur
verið hér öllum núverandi Sendiráð-
herrum lengur, því enginn þeiiTa hef-
ur einnig tileinkað sér jafn vel
ýmsa íslenzka siði og Venjur, sem
allir kunna ekki að meta, því að
hann er göfugur neftóbaksmaðm
og umgengst tóbakið af sönnu
diplómatíi, sem fáum er lagið.
Venjulega kaupir hann nokkrar
tóbakski-ukkur hverju sinni og geym-
ir vendilega. Svo biður hann kannske
einkaritara sinn að rétta sér eitt
„leyniskjal” og kýmir laumulega og
vill þá meina neftóbakskrukku, sem
er honum ef til vill jafn mikils virði
og raunveruleg't leyniskjal frá
heimulegum stjórnvöldum. Alþýðleiki
má það líka kallast, þegar opinber
embættismaður frá erlendu ríki held-
ui' fiðlutónleika i Dómkirkjunni, og
óneitanlega ber það skemmtilegri
kýmni vitni, þegar hann les listilega
upp á fundum Alliance-Francaise
franskar fagurbókmenntir og ljóð.
Sennilega hefði hann orðið frábær
leikari, að minnsta kosti gaman-
ieikari!
Framhald á bls. 06.
VIKAN
5