Vikan - 24.09.1959, Qupperneq 14

Djamm á Þingvöllum.
Nú er búið að eyðileggja djammið á Þingvöllum, svoleiðis að maður
skyldi halda, að það hefði verið sprengd þar vetnissprengja og almennilegt
fólk þyrði ekki að koma þangaö, afþví allt sé orðið geislavirkt.
Það er einsog sumir menn megi ekki vita um neitt agalegt ánþessað
þurfa endilega að rjúka I blöðin og skrifa um þaö.
Annars eru Það ábyggilega ekki þeir, sem skemmta sér á völlonum,
sern skrifa um það, og á því sést bezt, hvað lítið márk er takandi á svona
gapi. Ég þekki ekki einn einasta mann, sem hefur verið í tjaldgeimi á
Þingvöllum og rok-
ið svo í blöðin með
það. Og hafa Þeir
þó margir fariö
illa út úr því. Og
það er eins og
hvertannað píp að
það er einsog
það sé einmitt
þessvegna, sem þeir
skrifa ekki, þvi
fyrr má nú meiða
sig en maður geti
ekki skrifað.
Nei, það er sko bara ekki svoleiðis. Það eru aðskotadýrin, sem ekki
taka þátt í neinu og hafa þessvegna ekki hugmynd um, hvað þau eru að
gagga, sem alltaf rjúka til og skrifa í blöðin.
Ég hitti einmitt stúlku, sem ég hef þekkt, síðan hún var fimm ára.
Hún heitir Sigurbjörg og kölluð Skinnþóra, afþví hún var svo vond í
húöinni, þegar hún var um fermingu. Ég þekkti foreldra hennar mjög
vel fyrir þrjátíu árum og var heimagangur hjá Þeim, þegar hún var lítil.
Hún var með handlegg í fatla og sprungna vör. Og þegar ég spurði
hana, hvernig hefði verið á völlonum, þá sagði hún, að það hefði verið
alveg agalega góð stemmning. Hún var svo glaðleg, alveg einsog þegar
hún var lítil. Og þegar hún brosti, þá sá ég, að það vantaði í hana báðar
framtennurnar, alveg einsog þegar hún var fimm ára. Ég spurði, hvort
það hefði slegið hana Kani, en hún sagðist bara ekki vita, hver hefði
gert það. Það kom bara einhver, sem var í agalegu stuði, og rak bara
hendina svona í hana. Og það var svo mikið fjör og svo margt fólk, að
það var einsog í Þúsund og einni nótt.
Nei, hún var svo sannarlega ekki að kvarta, og það eru sko alveg
áreiðanlega ekki þeir, sem fara á vellina tiiað skemmta sér einsog almenni-
legt fólk um helgar, sem eru að rjúka upp og skrifa i blöðin. Ég skal sko
ábyrgjast, að þeir menn eru nákvæmlega einsog þeir í gamla daga, sem
voru á kvennafari allar nætur, afþví þeir gátu ekki sofið fyrir guðhræðslu,
og stóðu svo í því alla daga að drekkja skvísonum, sem þeir voru búnir
að skemmta sér með, í Drekkingarhyl. Og ég er á móti því.
Og ég spyr bara: Hvert á íslenzk æska að fara tilað skemmta sér
einsog aimennileet fólk um helgar, ef ekki á þennan fornhelga stað þjóð-
arinnar?
Drykkjuskapur fyrir fermingu.
Náttúrlega dettur ekki nokkrum dela með glóru i kollinum í hug að
halda því fram, að menn eigi að drekka rnjög mikið áfengi — og allra
sízt fyrir fermingu, svo nokkru nemi, og helzt sem minnst. En maður
getur orðið illa reiður að heyra fólk tala um, að bernskan í landinu sé
ölkærari nú helduren áður. Það stendur nú bara á blaðsíðu 86 í Egilssögu,
útgáfu Sigurðar Kristjánssonar, að Skallagrímur hafi ekki viljað taka
Egil með sér í fjölskyldugeim, þegar hann var Þriggja ára, vegnaþess
hvað hann var vondur með víni. Þetta var fyrir meira en þúsund árum,
og ég leyfi mér að halda því fram, að drykkjuskapur barna hafi ekki
aukizt síðan. Ég veit dæmi Þess, að menn hafa orðið að taka unga stráka
í karphúsið fyrir fyllirí á þessari öld. En það er áreiðanlega orðið langt
síðan menn hættu aö þúrfa að skammast sín fyrir að hafa þriggja ára
stráka með sér milli húsa, vegnaþess hvað þeir voru miklir leiðindadelar
með víni. Sannleikurinn í málinu er nefnilega sá, aðef einhverjir geta
lært eitthvað af einhverjum um uppeldi æskunnar á þessu landi, þá eru
það forfeður okkar, sem geta tekið okkur afkomendurna sér til fyrir-
myndar.
Hokkrar nÉliug'aiseiiidir
■iiu lueuu
ogr uisílef ui
Ég hef heyrt menn vera að tala um þaö, að forsetinn eigi ekki að
vera að þvælast útí skipum, þó einhver bjóði honum þangað, afþví að
hann sé þjóðhöfðingi. Svonalagað finnst mér einsog hvert annað kjaftæði,
sem Þarf að kveða niður. Einsog það sé nokkur þjóðhöfðingi, sem ekkí
má fara þangað, sem hann langar sjálfan, og það komi nokkrum við,
nema þá kannski þeim, sem *eru alltaf með rövl, hvort sem er, og ekki
hafa vit á neinu.
Svo var þetta svosem ekki heldur neinn dallur, sem hann fór um
borð í, ílaggskip Sænsku Ameríkulinunnar, hvorki meira né minna.
Og það var svosem heldurekki neinn spíssari, sem bauð honum þangað,
heldur sjálfur forstjórinn, og það var sendur sérstakur bátur eftir honum
í land.
Með svona skipum ferðast heldurekki meiri aular í bransanum en
svo, að þeir hafa einhvernveginn getað grætt milljón. Og það hefur
margur reynt að græða minna ánþessað geta það. Ég lield mönnum væri
nær að hugsa úti það, að forstjórinn býður ekki neinum gabbardín-gæjum
um borð í flaggskip á svona milljónerasiglingu og lætur hann setjast við
skipstjóraborðið. Nei, það er sko alveg ábyggilegt, að svoleiðis boð fær
enginn, sem ekki er alveg gulltryggt, að kann að borða súpuna sína einsog
á að borða hana. Það þori ég aö hengja mig uppá, — enda eins víst,
að það hafi frétzt frá einhverjum fótboltamanninum eða dægurlagasöngv-
aranum, sem forsetinn hefur boðið heim til sín.
Menn, sem eru að þenja sig um svonalagað, ættu að mínum dómi að
skammast sín og þegja, því ég er vissum, að það er mikill vinningur i
þvi fyrir þjóðina, að forsetinn skuli fara um borð í svona skip, og það
er einmitt svona landkynning, sem okkur vantar í deilunni við Breta.
__________{
Er fínt að vera leiðinlegur?
Ég þekki þingmann, sem er svo leiðinlegur, að hann var dreginn á
löpponum útúr samkvæmi á Röðli í vetur og kastað út i poll. — Fólkið
sem lét kasta honum út, bar það fyrir rétti, að það hefði ekki verið
vegna þess, að hann gekk að borðinu til Þess og drakk frá því viskí-
sjússana, heldur bara vegna þess, hvað hann hafi verið leiðinlegur. Þessi
Þingmaður náði ekki kosningu i sumar.
Ég segi írá þessu þeim til viðvörunar, sem
halda ennþá, að það sé fínt að vera leiðin-
legur, og vegnaþessað menn átta sig oft ekki
á því, fyrren það er orðið of seint, að menn
vilja ekki hafa svoleiðis menn við borðið
hjá sér.
Það var líka eitt af ungu skáldonum á
síld I sumar. Svo lágu þeir í brælu inná Seyð-
isfirði, og skáldið fór að lesa upp Ijóö eftir
sig, og þeir börðu hann og báru það fyrir
rétti, að kvæðin hefðu verið svo leiðinleg.
Björn-Björn, yfirlögregluþjónn á Seyðisfirði,
lét hann lesa kvæðið fyrir sig og sleppti svo
mönnonum, sem börðu hann.
Náttúrlega er þetta kannski ekki nein
sönnun fyrir Því, að það geti ekki verið fínt
og skáldskapur að vera leiðinlegur. En það er
að minnstakosti sönnun fyrir því, að flug-
menn vilja ekki hafa svoleiðis menn við borðið
hjá sér, þegar þeir eru að skemmta sér, og
Skagamenn vilja ekki kjösa þá á Þing, og yfir-
lögregluþjónninn á Seyðisfirði slepptir þeim,
seni berja þá.
Ríki maðurinn á hjólinu?
Sumir halda því fram, að það sé ekki allt fengið með þvi að eiga
nóga peninga. Þeir, sem segja þetta oftast, eru venjulega blankir sjálfir
og flestir meiren lítið vitlausir, því það veit hvert skólabarn, að það er
margt, sem hægt er að fá fyrir peninga. Og ég veit ekki um neitt, sem
maður getur fengið blankur, sem ekki er hægt að fá, þó maður eigi pen-
inga, ef maður fer bara dult með það.
Ríkasti maður, sem ég þekki, er líka sá nízkasti, sem ég þekki. Honum
hefur samt tekizt að fá á sig orð fyrir örlæti — og Það meirasegja
ókeypis. Hann á húsið, sem hann býr í uppí Holtum, og leigir neðrihæðina
með garðinum. Leigjandinn hefur rófugarð á bakvið húsið. Sá ríki á
líka Opel-Station bíl, en notar hann aldrei, nema hann fari útúr bænum,
afþvi hann er hræddur um, að kunningjarnir komist aðþví, að hann á
bíl, og fari að biðja hann að lána sér hann, og ef hann neitaði þeim um
hann, mundi hann missa orðið, sem hann er búinn að fá á sig fyrir
örlæti.
Hann fer allt innanbæjar á hjóli. Hann segist gera það vegna þess,
að þó maður fari fótgangandi, geti vel verið, að maður eigi bíl. En sá,
sem fer á hjóli afþví hann þarf að flýta sér, hann eigi áreiðanlega ekki
bíl. Og þessvegna fer hann á hjóli, tilþessað allir sjái, að hann eigi ekki
bíl. Og þegar hann fer á hjólinu ofan Meðalholtið, kallar hann til krakk-
anna og segir þeim að fara bara í garðinn heima og fá sér rófur, og ef
einhver banni þeim það, þá skuli þau bara segja, að hann hafi leyft það.
Og þegar leigjandinn kvartar yfir því, að* hann hleypi krökkum í
rófubeðin hjá sér, þá hristir hann bara höfuðið yfir því, sem krakkar láti
sér detta í hug að segja, og heldur örlætisorðinu. Þessi skrifstofustjóri
er bæði forríkur og svo nízkur, að hann hef-ur aldrei gefið eyrisvirði,
og hefur samt fengið á sig orð bæði fyrir fátækt og örlæti. Og svo eru
menn að spangóla með, að Það sé eitthvað, sem menn geti ekki fengið,
ef þeir eigi nóga peninga.
Reykjavik, 17. ágúst 1959.
J. M. 8.