Vikan - 05.11.1959, Blaðsíða 14

NICO DE BRUYN, sem gróf eftir gimsteinum
og fékk tuttugu skildinga i daglaun, hafði loks
rekizt á gimstein með haka sínum. Hann lá þarna
í kvarzdyngjunni, og það geislaði af honum.
Gimsteinaleitarmennirnir unnu undir eftirliti
lögregluþjóns úr suður-afrísku riddaralögreglunni.
Þeir grófu upp malarás, og til að sjá var eins og
maurasægur mjakaðist upp hæðardragið, þar sem
þeir stóðu kengbognir með haka sína og hrífur,
klæddir brúngráum kakífötum. Það var ríkið, sem
átti þessa gimsteinanámu við Alexandersflóa.
Verkamennirnir voru allir haldnir gimsteinaæði
að meira eða minna leyti. Það var eingöngu þess
vegna, að þeir höfðu farið úr sæmilega góðri
vinnu við þægilegar aðstæður til þess að strita
eins og þrælar í brennandi sólskininu í Namaqua-
landi. 1 sex mánuði samfleytt urðu þeir að búa við
sömu skilyrði og glæpamenn í þvingunarvinnu,
innan hárra gaddavírsgirðinga og undir ströngu
eftirliti þrautþjálfaðra og skarpskyggnra lögreglu-
manna.
Og allt þetta lögðu þeir á sig fyrir þá von eina,
að þeim mætti auðnast að finna nokkra gimsteina
og smygla þeim út fyrir girðinguna þrátt fyrir
stöðugt lögreglueftirlit og nýtízku-varúðarráðstaf-
anir, eins og til dæmis gegnumlýsingu, og að þeim
mætti siðar, þegar hinn samningsbundni starfs-
tími þeirra I námunum væri úti, takast að selja þá
fyrir of fjár.
Auk þess sem þeir voru búnir hökum og járn-
hrífum til starfsins, hafði hver þeirra um sig litla
skjólu meðferðis, og var svo til ætlazt, að þeir
létu í þær þá gimsteina, er þeir kynnu að finna,
— og hvergi annars staðar. En á þessum hrjóstruga
stað, þar sem ríkisstjórnin hafði efnt til gimsteina-
náms fyrst og fremst i því skyni að lækka verðið
á alþjóðlegum markaði, var tiltölulega auðvelt
fyrir verkamennina að komast yfir einn og einn
af Þessum geislandi steinum.
NICO DE BRUYN laumaði gimsteininum I vasa
sinn, þar sem þrír aðrir voru þegar fyrir.
Nú er komið nóg af svo góðu, hugsaði hann og
tók að róta í kvarzdyngjunni með hrífu sinni. Það
er ekki vert að reyna að skjóta mörgum undan í
einu. Þá kemur bunga á vasana ,og lögregluþjón-
arnir geta veitt því athygli. Að bera þá svo á
sér, — það er ekki um svo marga felustaði að
ræða, sem lögregluþjónunum er ekki þegar
kunnugt um. Látum okkur nú sjá, — hvað skyldi
ég geta fengið fyrir þá þessa á svarta markaðin-
um? Fimmtíu sterlingspund fyrir karatið, það er
gangverðið þar, og ætli þessir fjórir steinar vegi
ekki alltaf tvö hundruð karöt samtals? Það mundi
gera tiu þúsund sterlingspund. Hamingjan sanna
— það er þess vert að leggja dálítið í hættu fyrir
slíka upphæð. Ég gæti keypt mér húseign eða
jörð, ef til vill gerzt einn af aðalhluthöfunum í
einhverju gróðavænlegu fyrirtæki . . . og eftir
það gæti ég svo notið lífsins i ró með fallegri
stúlku. — En hvernig á ég svo að fara að þvi að
smygla „geislaglitinu" út fyrir girðinguna?
Nico dreymdi um mikil
auðæfi eins og alla aðra
sem fengust við að grafa
eftir demöntum.
En hann lét sér ekki nægja
að dreyma dagdrauma —
hann byrjaði á ráðagerð
NÚ kom bíllinn með hádegisverðinn. Snögg-
klæddur lögregluþjónn sat við stýri.
Mennirnir heilsuðu honum með fagnaðarhrópi,
vörpuðu frá sér hökum og hrífum og þyrptust að
til að fá hver sinn skammt af brauði og osti og
krukku af lútsterku kaffi.
Nico de Bruyn settist í forsælu undir tré og tók
að jóðla brauðið og sötra í sig kaffið. Nokkrir af
vinnufélögum hans komu til hans og tóku sér
sæti hjá honum.
— Nú áttu ekki nema mánuð eftir hérna, sagðl
einn þeirra við hann. — Hvað ætlastu svo fyrir?
— Hann hugsar ekki um annað en komast sem
fyrst til stelpugæsanna í Jóhannesarborg, mælti
annar 1 gamni. — Sérðu það ekki kannski á augna-
ráðinu?
Nico brosti, en sagði ekki neitt.
Ég veit ósköp vel, að þið eruð allir að glíma við
lausn sama vandamáls og ég, hugsaði hann með
sér. Ætli ég fari ekki nærri um það, að þið gangið
allir með einn eða fleiri gimsteina á ykkur —
eða hafið komið þeim fyrir á einhverjum felustað.
Og ætli „löggan" fari ekki líka nærri um það?
Allir þeir lögregluþjónar, sem hérna starfa, verða
áður að hafa verið á sérstöku námskeiði, þar sem
þeir eru látnir kynna sér öll hugsanleg brögð til
gimsteinasmyglunar. Jú, „löggan" fer nærri um
það, að við höfum allir skotið undan nokkrum
gimsteinum. Og hún veit lika, að það fer svo, að
við gröfum þá aftur í jörð, áður en við förum
héðan, vegna þess að Það er ekki nokkur lífsins
leið fyrir okkur að smygla þeim út fyrir girð-
inguna.
EINS og til staðfestingar þessum þönkum hans
fór einn af félögunum að ræða þetta mál, sem
var stöðugt á dagskrá hjá þeim, gimsteinaleitar-
mönnunum, þegar þeim gafst tóm og næði til að
tala saman.
— Það var náungi, sem tókst að smygla gim-
steini á sér gegnum röntgenskoðunina, skömmu
eftir að ríkisstjórnin hóf hér námuvinnslu, sagði
hann.
— Ekki legg ég neinn trúnað á það . . .
— Þú neyðist nú til þess samt. Taktu eftir því,
sem ég segi. Það var einn af þeim í „löggunni",
sem sagði mér það. E'ns og þið vitið, þá koma
þeir, nokkrum dögum áður en samningstími manns
er runinn út, koma fyrirvaralaust og fara með
mann rakleitt úr vinnunni inn i gegnumlýsingar-
klefann Maður verður að klæða sig úr hverri
spjör, svo taka þeir röntgenmyndir af manni hátt
og lágt og rannsaka fötin. tusku fyrir tusku.
— Jú, maður hefur hevrt það. Ætli það verði svo
ýkjalangt, þangað til Nico verður að ganga í
gegnum þann hreinsunareld?
— Jú, kemur heim. En þessi náungi, sem ég er
að tala um, hann hafði gimsteininn enn á sér,
þegar hann kom út úr gegnumlýsingarklefanum.
— Og hvernig í fjáranum fór hann að því?
— Já. það er ein,vntt það. Hann hélt bara á
honum f hendinni — allan tímann. Þeim datt aldrei
í hug að taka röntgenmynd af hendinni á honum,
þótt þeir mynduðu hann og leituðu á honum alls
staðar annars staðar. Hann hélt bara á honum i
lauskrepntum lófa . . . sisvona. Og um leið og
þeir fengu -honum fötin, laumaði hann honum
aftur í vasann.
— Og tókst svo að sleppa með hann?
, — Nei, það var nú meinið, og fyrir það varð
bragðið uppvíst. Nei, sko, — einn af „löggunum"
komst að raun um það. þegar hann skoðaði fötin
hans, að það var örlítið gat á einum vasanum.
Og hvað haldið þið, að hann geri? — Hann stækk-
ar gatið. Og þar sem það var einmitt i þessum
vasa, sem náunginn hafði alltaf borið gimsteininn,