Vikan - 28.07.1960, Blaðsíða 33

Ennþá eitt tækifæri
Framhald af bls. 31.
fyrir hana? Að minnsta kosti fyrir pabba.
Hann eyðilagði kvöldið fyrir okkur öllum.
— Ekki pabbi þinn, Anna. Það gerðir þú
sjálf. i
Það var eins og liann hefði slegið mig í
andlitið. Ég gat engu svarað og Páll hélt áfram
í rómi, sem var álika kaldur og tilfinninga-
laus og dómari væri að tala:
— Þú reyndir að vera með tilgerð, en fjöl-
skylda þin vildi ekki taka þátt i þvi. Pabbi
þinn og ammma og Margit voru ósviknar og
heiðarlegar manneskjur, — eins og ég hélt
að þú værir lika, — þangað til núna í kvöld.
Fjölskylda þin kom eðlilega fram við mig, af
því þau eru sjálfstæðar persónur og kemur
ekki til hugar að skriða fyrir neinum. Og þú
skammaðist þin fyrir þau.
Páll hafði á réttu að standa. Ég skildi það.
Ég hafði skammast mín fyrir foreldra mína
og systur, gleymt allri ást þeirra og umhyggju
fyrir mér. — Ég fyrirvarð mig fyrir þau vegna
þess, að þau lifðu öðru lífi og höfðu kannski
aðra hætti, en Páll var vanur heima fyrir.
Ég fór að geta litið á þetta allt með augum
Páls, og nú var það ég sjálf, sem skammaðist
mín fyrir.
Páll ók mér heim aftur, stöðvaði bifreiðina
og fylgdi mér upp að dyrunum.
— Þetta var allt saman satt, sem þú sagðir,
Páll, hvíslaði ég þegar ég áttaði mig aftur. •—
Það var ósköp skiljanlegt, að þú fyrirlitir mig.
— Það geri ég ekki, svaraði hann. — Það
er bara eins og endaskipti hafi verið höfð á
öllu. Mér finnst eins og ég hafi verið ástfanginn
af stúlku, sem aldrei var til .
—- En ég er til, Páll, andmælti ég grátandi.
— Úr því ég nú veit, hversu illa ég hefi kom-
ið fram, heldurðu þá ekki að ég geti orðið
eins og þú villt að ég verði?
Hann starði fram á myrka götuna, án þess
að virða mig viðlits.
— Það mun koma í ljós, Anna, sagði hann.
— Við verðum að bíða og sjá hvað setur.
Orð hans hljómuðu stöðugt fyrir eyrum mér,
jafnvel eftir margar vikur. Kvöld eftir kvöld
sat ég inni í herberginu sem við höfum saman,
systurnar, Margit og ég, — og hugsaði um
hann. Ó, þú hamingjusama Margit. Hún hafði
sinn Árna og engar áhyggjur. Hún var furðu
lostin þegar ég lánaði henni fallegustu tösk-
una mína eitt kvöld, þegar hún ætlaði út með
aonum.
— Þú ert engill, Anna litla, sagði hún. —
Þú skalt ekki láta þér leiðast hitt, sagði hún í
trúnaðarrómi. — Hann hringir til þín, skaltu
vita. Ég hefi það á tilfinningunni.
Og Margit reyndist getspök. Fyrir nokkrum
dögum var hringt til mín, -— og það var
Páll: — Anna, viltu koma og aka með mér
spottakorn í kvöld?
Feginstárin komu fram i augun á mér, þegar
ég heyrði rödd hans, og inér tókst að hvísla:
— Já, Páll, ég er tilbúin undir eins.
Þegar ég heilsaði honum niðri við bílinn,
fann ég að hann hafði fyrirgefið mér. Hödd
hans var sú sama og hér áður fyrr, og augna-
tillitinu mun ég aldrei gleyma.
Þetta var löng ökuferð, og i henni skýrði
ég Páli frá þvi, að ég sæi nú, hve hræðilega
ég hefði gert honum rangt til, er ég fékk þá
flugu í höfuðið, að hann vildi ekki af mér
vita, eftir að vera búinn að sjá heimili mitt
og foreldra. Ég viðurkenndi að liafa verið bæði
uppskafningur og asni, og sagðist svo sem
hafa átt að geta skilið það, að hann væri
ekki einn af þeim, sem leggja höfuðáherzluna
á ytri aðstæður..
Allt þetta las ég yfir Páli. Hann svaraði engu,
en brosti — og kyssti mig. *
VIKAN
Miami Beach
Framhald af bls. 7.
fyrir utan glæsihverfin, þar sem verðið er
ósköp sanngjarnt, meira að segja meðan mesti
ferðamannastraumurinn er, og það sem rneira
er, þegar mesti ferðamannastraumurinn er að
hverfa, lækkar einnig verðið i stóru gistihús-
unum. Herbergið, sem forstjórinn borgaði 50
dollara fyrir i febrúar, er nú opið fyrir einka-
ritara hans fyrir 12 dollara i júli, og við borð-
ið þar sem forstjórinn drakk kampavinið sitt,
getur hún nú setið og sötrað í sig gosdrykk.
Það var ekki fyrr en á sjöunda tug siðustu
aldar að akfært var til Miami. Árið 1894 var
járnbrautin ekki komið lengra suður en til
Palm Beach. Bæði það ár og árið eftir skadd-
aðist ávaxtauppskeran í Flórída af frostum.
í Miami voru ekki teljandi ávaxtaplantekrur,
en kona nokkur, þar búsett, að nafni Julia
de Forest Sturtevant Tuttle sendi af einskærri
hugsunarsemi nokkra blómstrandi appelsinu-
kvisti til vinar síns, Henry Morrison Flagler,
sem sá þegar í stað fyrir sér hversu arðbær
appelínurækt og önnur ávaxtarækt gæti orðið,
þar sem aldrei frysi. Flagler var sjálfur að
vinpa að gerð járnbrautar, svo að hann lét
nú hendur standa fram úr erumum og lét
járnbrautina liggja eins langt suður og frekast
var unnt. Með járnbrautinni komu ávaxta-
bændur og ávaxtaræktin færði þeim velmegun
og allsnægtir.
Þótt einkennilegt megi virðast, lét hugsjóna-
maðurinn Flagler eitt sinn þau orð falla —
Miamibúum til mikillar skemmtunar — að
„Miami yrði aldrei annað en lítið fiskiþorp!“
★
Hvað óttist Þér
Framhald af bls. 15.
jafn hræddir, en þeir verða mjög sennilega
ekki hræddir við sama hlutinn. Illa gefinn
maður óttast jafnvel ekki, er raunveruleg hætta
er á ferðum, vegna þess að hann gerir sér
ekki grein fyrir henni. Hann hræðist það,
sem hann skilur, og ef til vill annað, sem ekki
er hættulegt. Gáfaður maður veit, að hann
þarf ekki að óttast það, sem ekki er hættulegt,
en hins vegar gerir hann sér grein fyrir miklu
fleiri hættum. Hann hræðist einnig óskaðlega
hluti — hann getur orðið dauðskelkaður, sjái
hann snák, sem hann veit ofurvel, að ekkert
getur gert honum.
Reynsla seinni heimsstyrjaldarinnar stað-
hæfir, að viðbrögð tveggja einstaklinga séu
aldrei hin sömu gagnvart sömu hættu. Það
er einnig staðreynd, að óttinn er aðalorsök
þess, að margir hermenn, sem voru þjálfaðir
sem flugmenn, fengu ekki að fljúga eftir að
þeir höfðu lokið prófi. Einnig var mörgum
færum flugmönnum bannað að fljúga, þar
sem ýmsar imyndanir þeirra komu i veg fyrir,
að þeir gætu tekið réttar ákvarðanir. Nokkrir
voru svo hræddir að stökkva i fallhlíf, að þeir
kusu fremur að nauðlenda. Öðrum var bannað
að fljúga, þar sem þeir urðu flugveikir eða
jafnvel blindir, er þeir höfðu orðið vitni að
hræðilegum atburðum.
Erum við hræðslugjarnari en forfeður okk-
ar? Brezkur læknir, sem tók þátt i báðum
heimsstyrjöldum, segir, að vissulega hafi
margir hermenn verið óttalausir. Hugrekkí
þeirra stafaði af gáfnaskorti. Þjáning her-
mannanna i siðustu heimsstyrjöld var ekki
meiri vegna þess, að styrjöldin væri háð af
meiri hörku, lieldqr vegna þess, að þeir voru
tilfinninganæmari, höfðu minni viðnáms-
þrótt gegn óttanum. Það hefur átt sér stað
óljós breyting i mannssálinni, sem ekki er
striðinu að kenna, heldur þjóðfélagsháttum
fyrir stríðið.
Ýmsir hafa verið á þeirri skoðun, að ótt-
inn sé afleiðing þeirrar þvingunar, sem menn-
ingin leiðir yfir okkur. Við reynunj stöðugt að
lifa samkvæmt almenningsálitinu og ná sem
lengst i lífinu. Heimskunnur sállæknir, Erich
Fromm segir: -—- Ýmsir þættir hins tækni-
menntaða nútímasamfélags ala af sér mann-
gerð, sem finnur sig kraftlausa, einmana,
hrædda og óörugga.
Óttinn rikir alls staðar. í landi, þar sem
lifskjörin eru bettri en nikkru sinni áður í
sögu mannkynsins, hefur sala róandi lyfja
aukizt óhugnanlega hratt. Nú á dögum er vis-
indin hafa náð nokkrum tökum á sjúkdómum
eins og lömunarveiki, sykursýki og breklum,
höfum við meiri áhyggjur af heilsu okkar en
nokkru sinni áður, og þrátt fyrir það að með-
alaldurinn hefur hækkað um 20 ár frá aldamót-
um, þá höfum við alið með okkur slikan
ótta við dauðann, að við tölum helzt ekki um
liann.
Hvaða vopnum skulum við beita gegn ótt-
anum, þessari nöðru meðal vor? Læknarnir
hafa ekki lengur trú á, að við náum tökum
á honum með þvi að þvinga okkur til þess að
horfast í augu við hann, eins og t. d. að
setjast aftur á hest, sem nýlega hefur kastað
manni af baki. Einn þeirra segir: — Ég held
ekki að óttinn hverfi þannig. Jafnvel þótt við
neyðum okkur til þess að gera eitthvað, sem við
tímanum skaðleg áhrif. Lítið skynsömum aug-
um á málið og segið við sjálf ykkur, að óttinn
sé aðeins ein h]ið lífsins, sem taka verði eins
og hverju öðru hundsbiti.
Val sálnahirðisins
Framhald af bls. 10.
unum og eftir öllu að dæma er aðgangurinn
mun harðari en hér eru dæmi um, ef marka
má frásögn blaðsins:
„Áróðurinn hefur mikil áhrif á kosning-
una og sömuleiðis það, hvaða stjórnmála-
skoðanir frambjóðendur kunna að hafa. Sem
betur fer eiga prestarnir eða prestsefnin
Oftast engan þátt í þessari kosningabaráttu.
í blöðunum birtast langar lofgerðargreinar
um vissa frambjóðendur og áskoranir um að
taka þátt í kosningunni. Þó er það ekki
eins og þegar menn eru hvattir til þátttöku
i þingkosningum, heldur eru menn aðeins
hvattir til að kjósa þann eina rétta. í sjálfri
sókninni er kalda striðið enn harðara. Frá-
leitum söguburði er komið af stað og hvar
sem menn koma saman, er prestskosningin
á dagskrá. „Það er sagt að hann sé kommún-
isti“ ■— „Hann er í sértrúarsöfnuði“. —
Slikar setningar eða annað, sem menn telja
enn verra er haft i munni.“
Frá sjónarhóli hlutlauss áhorfanda eru
slíkar stipmingar oft harla broslegar og þeim
mun meira, þegar það er haft í huga, að
hér er verið að vinna fyrir kristni og kirkju.