Vikan - 10.11.1960, Blaðsíða 9

Sófaborð og stóll, — hvort
tveggja með grind úr járni.
1 boröinu er járnið kantað,
og fer fiað vel við skarpar
línur viðarins í plötunni.
Sófaborð úr járngrind
og tekkplötu. Járnið
er kantað, og hillum
undir því er úr
grennri teinungum.
Svefnbekkur úr harðviði og
sófaborð úr sama efni.
Stóll úr smíðajárni, léttur
og einfaldur að gerð. 1 bak
og setu er vafið rafmagns-
vír.
Sami stóll, í- hér með
yfirdekktum svamp-
púðum í setu og á
baki. öll þessi hús-
gögn hafa þeir brœð-
ur teiknað og fram-
leitt.
Skrifborð úr tekki.
Platan er mjórri öðr-
um megin og skúff-
ur þar undir. Takið
eftir því, aö grópin
til þess að opna skúff-
urnar er á hlið þeirra.
Svo segja fróðir menn, að íslend-
ingar tali meira um gáfur en aðrir
menn og dragi hver annan í dilka
eftir þvi mati. Hins vegar virðist
þetta gáfnahugtak svífa hálfvegis í
lausu lofti. Það er hlutur, sem erf-
itt er að höndla og gefa nákvæma
lýsingu á. Hér á íslandi er sá ungl-
ingur gáfaður, sem fær háa einkunn
í skóla, enda þótt þar sé aðeins um
minnisgáfu að ræða og sá hinn
sami unglingur reynist til flestra
hluta óhæfur, þegar út í lífsþarátt-
una kemur. Til þess að teljast gáf-
aður áfram er nóg fyrir hann að
halda áfram bókagrúski, læra utan
að nokkrar setningar úr íslend-
ingasögum og Hávamálum, að ekki
sé talað um það, ef menn hafa
spurnir af þvi, að hann skrifi eitt-
hvað, hversu vitlaust sem það ann-
ars kann að vera. Ef þessi „gáfu-
maður“ hefur vit á því að fá sér
þykk liornspangagleraugu — með
rúðugleri, ef með þarf, — og reykja
pipu, þá er hann gulltryggður. Jafn-
vel þótt hann fari á hreppinn fyrir
allsherjar-getulerysi, þá er það bara
sökum þess, að hann er of gáfaður
fyrir venjulega lífsbaráttu.
„Löngum hlær litið vit“, var einu
sinni sagt. Kannski er það þess
vegna, að gáfumönnum leyfist ekki
að bregða grönum á íslandi. Gáfu-
svipnum verða þeir að halda, þung-
brýndir og strengdir í andliti. Bros
eyðileggur þá stemmningu að sjálf-
sögðu, hvað þá glaðvær hlátur.
Örfáir hafa fengið undantekn-
ingu frá þessari reglu og eru taldir
gáfaðir, þótt þeir geri að gamni
sinu, samanber Helga Sæmundsson
og Sigurð Þórarinsson.
Smiðurinn, sem allt leikur i hönd-
nm á, er ekki gáfaður, ef hann litur
ekki í bók. Formaðurinn, sem verð-
ur hæstur á vertíðinni, er hálfgerð-
ur asni, éf hann gleymir alvöru-
svipnum. Tamningamaðurinn, sem
gerir gæðing úr bikkjunni, er
„ósköp þunnur“, ef liann liefur ekki
gaman af ljóðum. Kaupmaðurinn,
sem mokar inn peningum fyrir hag-
stæð viðskipti, er að minnsta kosti
ekki nokkurn skapaðan hlut gáf-
aður, ef hann les ckki Time eða
Newsweek.
Þegar hinn enskumælandi heimur
talar um gáfaðan eða „intelligent“
mann, þá þýðir það, að sá hinn
sarrp er vpl viðræðuhæfur um
flesta hluti. Hann hefur heilbrigða
skynsemi í ríkum mæli og er
skemmtilegur. Honum leyfist jafn-
vel að brosa.
Danir leggja svipaða merkingu
í þetta orð. Þeir hafa lika lýsingar-
orðið „begavet“, sem nánast þýðir
„gáfaður“. Þeir talp hins yegar um
„liöjt begavet person“ pða „alsidig
begavelse“, þegar þeim finnst mik-
ið við þurfa, ,,En begavet kunstner‘‘
Þannig lítur hinn sanni gáfumaður
ut samkvæmt íslenzku mati.
Dr. Aspirín:
GÁFUR
þýðir það, að listamaðurinn er
snjall i sinni grein, en það segir
ekkert um hann að öðru leyti. Ef
við töluðum um gáfaðan listamann,
bá segði það ekkert um list hans,
heldur mundum við af því ráða, að
listamaðurinn væri búinn þessum
dularfulia og óræða eiginleika, sem
við nefnum gáfur.
' Það er aikunna, að stærðfræði-
séní á ef til vill mjög erfitt með
malanam, að tonsnillingurinn er
litblindur, að skákmeistarinn er
ekki sendibréfsfær og söguhestur-
inn getur ekki lagt saman tvo og
tvo. Einn einstakur hæfileiki dugar
hins vegar til þess hér á íslandi.'að
hlutaðeigandi er dreginn í flokk
hinna útvöldu gáfumanna, svo
framarlega sem hæfileikinn er i
ætt við bókieg fræði.eða skólanám.
Annað er athyglisvert í sambandi
við gáfnatal okkar: Maður, sem stil-
ar snoturlega, er oftast nær talinn
gáfaður, en annar, sem heldur álíka
góða ræðu, blaðalaust, á bað engan
veginn víst að fá þann dóm. Hann
hefur bara kjaftavit, og það hefur
miklu lægra gengi.
„Hefur hver til sins ágætis nokk-
uð“ og „Fár er svo illur, að einugi
dugi“ stendur á gömlum bókum,
skrifuðum af gafuðum mönnum _______
vonandi. Það eru snjöll spakmæli,
sem tvíhenda öxina i höfuðið á
heimsknlegu gáfnahugtaki nútima
Islendinga. Þegar öll kurl koma til
grafnr, eru flestir talsvert gáfaðir,
— aðeins hver á sínu sviði. Og það
er fráleitt að gera svo upp á milii
hæfileikanna sem gert hefur verið
og telja einn öðrum æðri. Við þurf-
um, hvort eð er, á þeim öllum að
halda fyrir gróandi þjóðlif. *
Einstein hlýtur að hafa verið fífl
fyrst hann dirfðist að spilla gáfu-
svipnum. Eða var hann bara að gera
grín að þeim, sem skildu ekki afstæð-
iskenninguna f
VltsAtó 9