Vikan - 02.03.1961, Page 13

Konan
að baki
mannsins I.
Hfisfreyjan í
Gljúfrasteini
Viðtai yið fru
Auði Laxness
Efri myndin:
Frú Auður Sveinsdóttir að heimili
sínu f Gljúfrasteini. Við hlið henn-
ar er „applíkeraður“ púði eftir
hana sjálfa með gömlu tréskurðar'-
mynztri. Svart steinbítsroð er saum-
að niður á hvítt „boy“ með silfur-
vír.
Þarna er frú Auður fyrir framan
fallegt teppi, sem hún hefur einnig
sjálf saumað og tekið eftir gömlu
mynztri. Því miður náði ljósmynd-
arinn ekki meiru með af teppinu.
Einn lygnan vetrardag eftir mikla umlileypinga
lögðum við leið okkar upp að Gljúfrasteini, húsi
skáldsins, en ekki til að hitta það að máli, heldur
konu þess, frú Auði Laxness. Sá fyrsti, sem við liitt-
um á hænum, var stór, loðinn og svartur liundur,
sem fagnaði okkur með áköfu gjammi. Síðan, eftir
að við höfðum knúið dyra, tók frú Auður á móti
okkur, lágvaxin, dökkhærð og hrosmild kona, sem
fyrst i stað hafði nóg að gera við að hemja for-
vitnar telpur og stugga hundinum í burtu. Okkur
var tjáð, að hundurinn væri ekki heimilisfastur
þarna, væri af næsta bæ, en kæmi daglega í heim-
sókn.
Telpurnar sýndu okkur mikinn áhuga. Þeirri
eldri, Siggu, svipar mjög til föður síns, en þeirri
yngri, Dunu, meira til móðurinnar. Þótti þeim
það einkar forvitnilegt, að blaðamennirnir skyldu
að þessu sinni vilja tala við mömmu, en ekki
pabba. Að lokum tók vinnustúlkan þær í sínar
hendur, þýzk stúlka, sem augsýnilega var þeim
mjög hugþekk.
— Þér hafið alltaf vinnustúlkur, er ekki svo?
— Jú, og hef alltaf verið ánægð með þær, þannig
að ég hef ekki mikið af því að segja, hve erfitt
sé að halda vinnustúlkur. Annars hef ég einhvers
staðar heyrt það, að ekki séu til skemar vinnu-
stúlkur, aðeins slæmar húsmæður. Ekki veit ég
hve mikið satt er í því, en ég minnist þessa oft,
þegar við á, og hjá mér hefur þetta alltaf gengið
eins og í sögu. Það gæti líka stafað af því, að
hingað koma ekki nema rólegar stúlkur, hinar
gætu ekki verið svona langt frá skemmtanalífinu.
— Er nú ekki erfitt að halda hús, bæði svona
fjarri bænum og þar sem óhjákvæmilega er mikill
gestagangur?
— Nei, það er það ekki. Ég hef eigin bíl til af-
nota og fer auðvitað mjög oft i bæinn til að verzla.
Mjólk og egg fáum við á næsta bæ og kaupfélag
er hér rétt hjá. En þetta var óneitanlega erfiðara,
þegar við höfðum hvorki rafmagn né hitaveitu
það er að segja, við höfðum rafmagnsmótor, en
nú hef ég flest nútímaþægindi. Þar að auki eru
húsverk hvorki erfið né þreytandi, ef maður hefur
einhvern áhuga fyrir þeim og leggur sig fram við
þau. Ég lærði fljótt, að það borgar sig að taka
til höndunum jafnóðum á þann hátt verður meira
úr tímanum.
— Munduð þér ekki heldur kjósa að búa í
bænum?
— Nei, alls ekki. Ég kann vel við mig hér, og
fólkið hérna i sveitinni er svo indælt. Fyrst voru
þetta auðvitað dálítil viðbrigði, en nú vildi ég
ekki skipta.
— Eruð þér þeirrar skoðunar, að ungar stúlkur
eigi að mennta sig, eftir þvi sem þær geta, stunda
sjálfstætt starf og jafnvel vinna úti eftir giftingu?
— Já, mér finnst sjálfsagt að stúlkur mennti
sig eftir því sem tök eru á og þær langar til og
séu þær giftar finnst mér þær eigi að vinna við
sitt starf eins lengi og þær geta heimilisins vegna.
En þetta fer auðvitað eftir heimilisaðstæðum. Sjálf
vann ég úti fimm fyrstu árin eftir að ég gifti mig,
en til lengdar var óframkvæmanlegt að stunda
vinnu og búa svona fjarri bænum, og þar að auki
reyndist æ meiri þörf fyrir mig heitpa.
— Hvaða menntun hafið þér og við hvað unnuð
þér, áður en þér giftuð yður?
— Ég varð fyrst gagnfræðingur, en lærði svo að
taka röntgenmyndir og vann lengi við það. Svo,
eftir að ég giftist, var ég einn vetur í handavinnu-
kennaradeild Handiðaskólans og hef þannig rétt-
indi til að vera barnakennari i handavinnu. Nú
er búið að sameina þetta nám Kennaraskólanum.
— Þér saumið þá mikið, tii dæmis á telpurnar?
— Nei, ég hef ekki gaman af því að sauma fatn-
að. Ég vil helzt sauma út og þykir gaman að
„applikera“, en þá vil ég teikna mynztrin sjálf,
því að ég hef enga ánægju af þvi að fá þetta allt
upp i hendurnar, litaröðun og mynzturteikningu.
— Listiðnaður er þá aðaláhugaínál yðar?
— Já, einn vetur vann ég á Þjóðminjasafninu
við að gera við gamlar hannyrðir, og þar sá ég
margt og lærði, sem mér er ómetanlegt.
—■ Við sjáum, að hér eru mynztur í veggteppum
og'púðum tekin upp úr gömlum hannyrðum.
— Já, sum eru meira að segja tekin eftir göml-
um tréskurði. Það mætti gera meira af því að
varðveita þessi gömlu mynztur, því að þau eru
bæði falleg og listræn.
— Hefur yður aldrei langað til að verða málari?
— Nei, mér finnst fristundamálun vera hálf-
gerð móðgun við málaralistina, því að þeir, sem
fást við að mála i tómstundum sínum, vilja helzt
aldrei viðurkenna, að málverk þeirra séu verri
en góð listaverk.
— Eruð þér í einhverjum sérstökum félags-
samtökum?
— Ekki svo heitið geti. Ég er reyndar i
kvenréttindafélaginu, en tek ekki virkan þátt í
starfseminni, einkum þar sem mér er nokkuð
óhægt um vik. Svo er ég i kvenfélaginu hér í sveit-
inni og þar eru margar konur, sem gott hefur
verið að kynnast og vinna með.
— Takið þið ekki mikinn þátt í samkvæmis-
lífinu?
— Jú, en ekki úr hófi, þannig að okkur verði
það leiðigjarnt. Og það væri mjög erfitt fyrir
okkur, ef við hefðum ekki íbúð í bænum, sem við
gistum í öðru hverju.
Framhald á bls. 35.
VIKAN 1 3