Vikan - 17.08.1961, Blaðsíða 15

Janúar 1945: Örvakrossliðar hafa ungan Gyðing að skotmarki,
er hann reynir að flýja yfir Dóná.
Það varð Iöng ferð, sem þeir
Wallenberg og hinn tryggi
bílstjóri hans, Langfelder
verkfræðingur, voru neyddir
til að takast á hendur.
5júkrahússvist minni lauk í
ágústmánuði, og ég hófst taf-
arlaust handa um aðstoð við
föður minn í eftirgrennslun-
um hans varðandi hvarf þess
manns, sem við höfðum dáð öllum
öðrum framar.
Þá var ekki enn lagt neitt bann
við því, að fólk hefði samband við
þær erlendar sendisveitir, sem
höfðu aðsetur sitt i borginni, og
okkur heppnaðist að komast yfir
nokkrar upplýsingar, auk þess sem
við heyrðum fjölda sögusagna, sem
ekki var nokkur leið að fá staðfest-
ar, hvorki þá né siðar.
Meðal þeirra upplýsinga, sem
virtust svo áreiðanlegar, að taka
mætti þær sem staðreyndir, voru
þessar helztar: Hinn 16. janúar
1945 hafði fulltrúi Sovétríkjanna,
Dekanozov, tilkynnt sænska am-
bassadornum i Moskvu, að sam-
kvæmt tilkynningu frá Tsérnittsév
hershöfðingja nyti Wallenberg
verndar Sovétríkjanna.
Hvernig hefðu menn örvakross-
hreyfingarinnar þá átt að geta
myrt hann hinn 17. janúar?
Seinna heyrði ég svo frásögn af
atburðum, sem hlýtur að teljast á-
reiðanleg með tilliti til þeirra upp-
lýsinga, sem siðar hafa komið fram.
Kona Giinthers, sænska utanrikis-
málaráðherrans, var stödd í heim-
sókn hjá frú Kollontai, þeirri frægu
konu, sem þá var ambassador
Sovétrikjanna i Stokkhólmi, og lét
frú Ivollontai þess þá getið i sam-
tali, að Wallenberg væri staddur i
Sovétríkjunum, þar sem honum liði
svo vel, að ekki væri nein ástæða
til að liafa áhyggjur hans vegna.
En hvernig stóð á því, að þessi
maður, sem bjargað hafði manns-
lifum, svo hundruðum þúsunda
skipti, skyldi vera sendur til Sovét-
ríkjanna, án þess að honum gæfist
tækifæri til að hafa áður nokkurt
samband við fjölskyldu sína? Þess
var beðið með eftirvæntingu bæði
i Stokkhólmi og Búdapest, að Rúss-
ar gæfu einhverja skýringu á þessu.
En Rússar þögðu, eins og þeim er
lagið.
Og opinberlega ríkti stöðugt dul-
arfull órofaþögn um Wallenbergs-
málið, — unz ungverski sendiherr-
ann i Stokkhólmi, Wilmos Böhm,
skýrði blaðamanni einum, sem átti
tal við liann, frá þvi hinn 28. júni
1946, að fundizt höfðu blóðug fata-
slitur á þjóðveginum frá Búdapest
til Debrecen, og mætti af því ráða,
að það hefðu verið þýzkir nazistar,
sem myrtu Wallenberg og hina
rússnesku fylgdarmenn hans.
Þegar blaðamaðurinn lét i Ijós
nokkurn efa varðandi þessar upp-
lýsingar, gerðist Böhin sendiherra
reiður og sagði þá meðal annars:
— Wallenberg hafði unnið mikið
starf og gott. En eftir frelsun lands-
ins tók hann hins vegar að blanda
sér i mál, sem komu honum ekki
við. Wallenberg er dauður, og hann
átti það skilið.
Ef til vill eru þessi orð eins kon-
ar lykill að lausninni á þeirri dul-
arfullu gátu, sem hvarf Wallenbergs
hefiir orðið mönnum.
Framhald á næstu blaðsiðu.
Sænska forsætisráðherranum, Tage Erlander, voru sýndar
margar og miklar verksmiðjur r Rússlandi — en hann fékk
ekki að sjá Raoul Wallenberg.
Krushtjov — lét taka Beria Molotov — veitti honum að-
af lífi. stoð ... þá ...
Bulganin, sem nú er einnig í
ónáð, tók þátt í samsærinu
gegn Beria.
Og Beria, sem einn vissi um
örlög Wallenbergs, varð því
miður ekki spurður.
VtKAN 15