Vikan - 08.02.1962, Blaðsíða 3

VIKAM
00 tsskvui
Faðir „njósna“-
myndavélanna.
Minox-ljósmyndavélin þýzka er
fræg um allan heim. Hún er ekki
nem 8,2 cm á lengd, 2,8 cm á breidd
og 1,6 cm aS þykkt, svo hún verSur
hæglega borin í vasa og falin í lófa
án þess nokkur veiti því athygli.
Engu aS síSur er hún svo fullkomin
aS allri gerS, aS hún þolir fyllilega
samanburS viS fullkomnustu Ijós-
myndavélar af stærri gerS, og enda
þótt hún sé rándýr, tekst verksmiSj-
unum varla aS fullnægja eftirspurn-
inni. Ekki verSur þetta samt kölluS
njósnaljósmyndavél í þröngum
skilningi, þar sem hún er fáanleg
á frjálsum markaSi. En aftur á móti
er þetta svo „fín“ myndavél, aS hún
er skoSuS sem hálfgildings aðals-
merki á baðstöðum, og annarsstað-
Á búgarði einum litlum á Skáni
eiga heima tvö aldurhnigin syst-
kin, börn rokkasmiðsins Níelsar
Péturssonar, sem bjó þar allan sinn
búskap og var kunnur um nálæg
héruð fyrir hagleik sinn. Einkason-
ur hans, Magnús, sýndi snemma að
honum brá i ættina. Hann var ekki
gamall, þegar liann tók að renna
rokka af furðulegum hagleik og
snilli — en það var einkennilegt
við hann, að hann hafði mest gaman
af að smíða örlitla rokka, sem þó
voru nákvæm eftirliking af þeim
stóru. ÞaS kom líka brátt í ljós
að hann mundi ekki sætta sig við
að feta í fótspor föður síns. Seytján
ára gamall hélt hann til Stokkhólms
og réðist þar í læri í símtækja-
smiðju, en undi þar ekki, hélt til
Þýzkalands, kallaði sig nú Magnús
Niéll, innritaðist í tækniskólann i
Þýzka Minox-dvergmyndavélin
heimsfræg völundarsmíð.
Öldungurinn, Magnús Níéll með
dvergmyndavélina, sem hann smíð-
aði árið 1903.
ar þar sem auðugt og fint fólk kem-
ur saman.
Japanskir myndavélaframleiðend-
ur hafa að sjálfsögðu líkt eftir þess-
ari þýzku dvergmyndavél, og eru
nú fáanlegar japanskar dverg-
myndavélar, stórum mun ódýrari en
sú þýzka, og því vitanlega ekki
nándarnærri eins „finar“, enda þótt
séu tiltölulega vandaðar. Auk
Dvergmyndavél Magnúsar, smíðuð
árið 1903, sýnd í samanburði við
venjulegan eldspýtustokk. Hún tók
25 rnyndir, en seinna smíðaði hann
enn smærri inyndavélar.
þess er vitað að bæði bandariskir
og rússneskir myndavélaframleið-
endur smíða ótrúlega litlar og ótrú-
lega vandaðar ljósmyndavélar, sem
einkum eru ætiaðar í gervihnetti,
og ef til vill — en sleppum þvi; þær
myndavélar fást að minnsta kosti
ekki á frjálsum markaði.
Cothen og lauk þar prófi um alda-
mótin sem vélaverkfræSingur. Þar
sem hann naut ekki neinnar fjár-
hagslegrar aðstoðar að heiman,
vann hann fyrir sér með náminu
með ýmsu móti — meðal annars
klippti hann út svartmyndir af gest-
um á skemmtistöðum og gat sér
frægðarorð fyrir.
Einn af skólabræðrum Magnúsar
var belgiskur og átti vellríkan föð-
ur, sem hafði mikinn áhuga á ljós-
myndun. AS námi loknu varð Magn-
ús þessum skólabróSur sínum sam-
ferða til Belgíu, og smíSaði þar
fyrstu „dvergmyndavélina“, sem
sögur fara af; keypti fyrrnefndur
auðmaður liana fyrir talsvert fé,
sem Magnús notaði til Bretlands-
ferðar, þar sem hann smíðaði aðra
slíka myndavél, eða svipaða, og fékk
einkaleyfi á þeirri gerð. Hún tók
25 örsmáar myndir á eina „hleðslu“,
sem síðan mátti stækka furðumikið.
Þetta var árið 1903.
Árið eftir er Magnús kominn til
Bandaríkjanna. Þar hóf hann smiði
á raunverulegum „njósnamyndavél-
um“, sem voru eins og vasaúr að
lögun og stærð — og enginn veitti
því atliygli þótt maður drægi úrið
upp úr vasa sinum og gætti á það.
Magnús gerði það einu sinni sjálfur
í viðurvist lögregluþjóns á stað, þar
sem harðlega var bannað að taka
myndir, tilkynnti honum að hann
hefði brotið bannið og sýndi hon-
um myndavélina. En lögregluþjónn-
inn hugði að liann væri að gera
gabb að sér, er hann fuilyrti að hann
hefði tekið Ijósmynd með litlu vasa
úri og rak hann brott.
Magnús Níéll græddi offjár, bæði
á þessari uppfinningu sinni og öðr-
um vestur þar. Á tímabili átti þessi
sonur „rokkasmiðsins á Skáni“ eina
íbúð í New York, aðra í Florida,
þriðju í París, fjórðu í Stokkhólmi
og þá fimmtu í Nizza, sigldi tólf
sinnum fram og aftur yfir Atlants-
hafið og tvívegis umhverfis jörð-
ina, en er nú setztur að á föðurgarði
sínum á Skáni, 87 ára að aldri, þar
.gefandl: Hilmir h.f.
ábrii
______ i
JóhanneB Jiirnndsson.
Kraink væindanLjóri:
Hllmar A. Kristjánsson.

— ■ ••
Eitstjórn og auglýsingar: Sldþholti
'33. Simarp.35320; 35323,. 35322. Póst- > í
hólf. -149. i Afgreiösia og dreifing: ...
Blaöadreiíing; Miklubraut 3.5,. sími .
. 36720. Dremngarstjóri: öskar Karls- '
son. Verö í lausasölu kr. 3.5. Áskrift- . .
arverC er 200 kr. ársbriBjungsIega,;
greiðist- fyrirfram. Prentun: I'"
h.f; Myndamót: Rafgraf h.f.
.

í næsta blaði verður m. a.:
¥ Gísli Sigurbjörnsson, forstjóri í aldarspegli.
¥ Eins og ungt dýr. Grein með mörgum myndum um Brigitte
Bardot, hina nýju týpu, sem ungar stúlkur um allan heim
stæla og orðin er ímynd kvenlegrar fegurðar á vorum dögum.
V Ný kvikmyndasaga: Með lausa skrúfu. Aðalhlutverk: Frank
Sinatra.
¥ Launráð leyndra hvata. Grein um sálkreppur og sálgreiningu
eftir Dr. Matthías Jónasson.
V Minnismissir. Eftirminnileg saga.
¥ Þátturinn hús og húsbúnaður: 125 fermetra raðhús, sem eins
mætti byggja sjálfstætt sem einbýlishús. Því fylgir mjög grein-
argóð teikning í fullu perspektívi.
* Það varst þú, sem snertir mig fyrst. Hugljúf ástarsaga, eftir
Par Rádström.
* Fegurðarsamkeppnin byrjar eftir viku. Sagt frá allri tilhög-
un við fegurðarsamkeppnina 1962.
* Heilsa eiginmannsins. Grein, sem allar eiginkonur ættu að lesa.
V Bókaþáttur, Bergþóra skrifar um konur og karla, f fullri
alvöru, Vikan og tæknin, pósturinn, bridge, krossgáta, Ungfrú
Yndisfríð, Blóm á heimilinu, myndasögur og mataruppskriftir.
sem hann býr með yngstu systur
sinni af fjórum, sem hann átti.
Ef Magnús Niéll væri nú upp á
sitt bezta, mundi hann áreiðanlega
geta sér heimsfrægð 1 sambandi við
smíði þeirra tækja, sem gervihnertt-
ir eru búnir. Þar væri verkefni fyr-
ir svo „dverghagan" uppfinninga-
mann.
Ný gerð bátahreyfla.
Bandarlkjamenn og Bretar eru nú
farnir að framleiða bátahreyfla af
nýrri gerð — það er að segja, hreyf'Í-
arnir eru sjálfir af eldri gerð, en
driforkutæknin er ný. Hún er nán-
ast hiiðstæð þeirri driforkutækni,
sem gerð þotuhreyflanna byggist á;
munurinn þó sá, að það ct þrýsti-
vatnsútstreymi sem knýr bátinn
áfram, en hugmyndin sú sama.
Báturinn sem sést á meðfylgjandi
mynd er smíðaður af Dowty
Turbocraft á Bretlandi. Hann er
gerður úr plasti, en hreyfillinn er
70 hestafla umbyggður bátahreyf-
ill af Fordgerð. Hann sogar vatnið
upp um op aftarlega á botni báts-
ins, og knýr það siðan með háum
þrýstingi út um mjóan, hreyfanleg-
an stút á skutnum. Bátur þessi nær
27 hnúta hraða, og fyrir hreyfan-
leik stútsins þarf hann ekki að vera
búinn sérstöku stýri. í Bandaríkj-
Framhald á bls. 38.
„Vatnsþotan“ frá Dowty Turbocraft.
Bátar þessir eru mjög grunnskreiðir
og allt driforkukerfið mjög einfalt.
VIKAN 3