Vikan - 15.03.1962, Blaðsíða 8

FlugvélamóSurskipiS brunaði suðaust-
ur Atlantshaf með okkur þessa tuttugu
Þjóðvcrja sem fanga og við vissum í raun-
inni ekkert, hvert ferðinni var heitið.
Aðeins eitt vissum við: Að við vorurri ó-
frjálsir menn og við yrðum varla látnir
lausir fyrr en að stríðinu afloknu. Það
var næstum hlægilegt, hversu vandlega
við vorum passaðir og þó vissu þeir, að
við gátum ekkert gert. Það varð til dæmis
að fylgja okkur vopnaður hermaður, þeg-
ar við þurftum að fara á salerni. Það
var siglt einhverjar krókaleiðir og tveir
tundurspillar fóru á undan. Það var sökum
kafbátahættunnar. En það kom ekkert
fyrir og við komum til Glasgow og vorum
settir út í smábát. Hann sigldi norður
með ströndinni og að lokum vorum við
settir á land þar sem heitir Glembrander
kampur. Þar voru fangabúðir; braggar
og há gaddavírsgirðing utan um.
Þetta voru frekar litlar fangabúðir á
móti mörgum öðrum. Bragginn sem við
íslandsmenn vorum látnir í, var stór og
ekkert þiljaður sundur. Við sváfum á
hálmpokum á gólfinu og höfðum teppi
ofan á okkiir. Það var hægt að kynda
með kolum og spýtum, en þess þurfti
tæpast, því þetta var að sumarlagi. Eins
og að Ííkum lætur var lífið ekki ýkja til-
breytingarríkt eða skemmtilegt þarna, en
það þýddi ekkert að láta það á sig fá.
Við reyndum að vera kátir og gera að
gamni okkar. Á morgnana fengum við
hafragraut og kaffi, en hádegisverðurinn
var lítið annað en vatn. Það var súpugutl,
sem maður varð saddur af í bili, en jafn
svangur eftir stutta stund. Við gátum
gengið um innan girðingarinnar, og þegar
veður var lilýtt og gott, lágum við á gras-
f'öt. Á þessum stað vorum við í tvo mán-
uði.
Félagar minir voru allir búnir að vera
nokkuð lengi á íslandi og við töluðum
ýmist þýzku eða íslenzku saman. Ekki
höfðum við neitt að lesa og yfirleitt ekk-
ert til þess að drepa tímann með.
Konstantín í fangabúðum á eynni Mön. Hann þurfti ekki
að hafa númer eða vera í fangaklæðum þar sem hann var
pólitískur fangi. ,
í stríði við fjögur heimsveldi.
Síðasti hluti.
ÍFANG-
ELSI HJA
BRETUM
FIMM ÁR
GÍSLI SIGURÐSSON skráði.
í greinunum í tveim síðustu blöðum Vikunnar hefur Konstantín Eberhardt,
sagt frá uppvexti sínum, þátttöku í fyrra stríðinu í Rússlandi og Frakklandi,
búferlaflutningi til íslands, giftingu þar og loks því er Bretar komu og tóku
hann fastan 5. júlí 1940 og fluttu hann ásamt öðrum Þjóðverjum til Skotlands.
Hér segir Konstantín frá fimm löngum árum í fangelsum í Englandi og Mön.
g VIKAN
Það kom að því, að við skyldum fluttir
í aðrar fangabúðir og hópurinn fór með
farþegabíl til Glasgow. Farangur okkar
var víst ek'ki fyrirferðarmikiil. En við
misstum af test og fengum eina nótt til
viðbótar á hálminum í Glembrander
kampi. Það voru brezkir offisérar með
okkur en þeir lentu á fylliríi og einn
úr þeirra hópi týndist.
Við vorum fluttir til eyjarinnar Mön.
Hún er í hafinu á milli írlands og Eng-
lands. Þar voru margar fangabúðir og
sumar stórar. Sums staðar voru herfang-
ar; þýzkir hermenn, sem teknir höfðu
verið til fanga á vigstöðvum. Þeir voru
í fangaklæðum og báru númer. Svo voru
pólitiskir fangar eins og við. Þeir fengu
að ganga í sínum borgaralegu klæðum
og þurftu ekki að bera númer.
Við íslandsmenn héldum enn liópinn
og vorum látnir í sama húsið, en þar voru
fieiri fyrir, aðallega Gyðingar. Ég veit
ekki, hvers vegna þeir voru látnir sitja
inni, en mér féll sæmilega við þá, enda
vorum við á sama báti.
Það var öllu viðfelldari blær á þessu
fangelsi: við sváfum á járnrúmum og
höfðum madressur. Það var stór munur.
Tvisvar í viku mátti ég skrifa heim og
það gerði ég. Hvert bréf mátti vera 24
línur og það var allt lesið áður en það
var sent. Ég féklc lílca bréf að heiman
og það var líka ritskoðun á þeim. Eng-
in skylduvinna var þarna á Mön, en ég
hef alltaf verið mjög starfsamur og mér
leiddist aðgerðaleysið. Ég fór heldur í
eldhúsið og vann þar við uppvask, enda
þótt ég fengi aðeins nokkra shillinga fyr-
ir. Ég sendi það allt heim, því ég vissi,
að þar var þörfin nóg. Á mánuði hverj-
um fékk ég eitt pund frá þýzka ríkinu
fyrir miltigöngu svissneska konsúlsins og
konan min fékk eitthvað smávegis líka.
Eftir ])ví sem ég komst næst, var mjög
þröngt í búi hjá henni. Hún minntist
samt ekki á það í bréfum sinum; hefur
líklega ekki viljað hryggja mig með þvi,