Vikan - 05.04.1962, Blaðsíða 33

Bók vikunnar:
„Þangað
liggja rætur... “
ÍSLENZKIR ÞJÓÐHÆTTIR
eftir séra Jónas Jónsson frá
Hrafnagili. Einar Ól. Sveins-
son bjó undir prentun. Þriðja
útgáfa. Útgefandi ísafoldar-
prentsmiðja h.f. Reykjavík,
1961.
Gott verlc og þarft vann fræða-
þulurinn, séra Jónas Jónsson frá
Hrafnagili, þegar hann ritaði hið
mikla verk sitt um islenzka þjóS-
hæfti. Það er eitt af þeim yfiriætis-
lausu afrekum, sem aldrei verða
fullþökkuð. Og gott verk og þarft
vinna útgefendurnir einnig með því
aS sjá svo um að samtíðin eigi yfir-
leitt kost á að eignast þetta fróð-
lega ritverk í því formi, og með
þeim frágangi er því sæmir. Þetta
er vönduð bók og vel út gefin i
alla staði, prýði i hverju heimilis-
bókasafni, bæði að ytra útliti og
innihaldi.
Þótt þarna sé fyrst og fremst um
þjóðlegan fróðleik áð ræða, fer þvi
svo fjarri sem hugsast getur að
bók þessi sé þurr eða þreytandi
aflestrar. Séra Jónas var ekki að-
eins þjóðlegur lærdómsmaður, held-
ur gáfaður og snjall rithöfundur og
sagnaskáld gott og kunni vel að
segja frá. Svipmyndir þær, sem hann
bregður upp af lifi og lifskjörum
pjóðarinnar, eða þeirrar kynslóð-
ar hennar, sem var að liða undir
lok þegar hann samdi þetta rit-
verk, og tók hina gömlu hætti með
sér í gröfina, eru svo ljósar og
lifandi að lesandanum hlýtur aS
finnast sem hann horfi aftur i aldir,
þangað sem rætur nútima menning-
ar vorrar iiggja — þrátt fyrir ailt.
Ekki dregur það heldur úr gildi
bókarinnar, að einn af fjölfróðustu
og skemmtilegustu lærdómsmönnum
okkar nú, dr. Einar Ólafur Sveins-
son, hefur séð um útgáfuna og rit-
að að lienni greinagóðan formála,
þar sem segir meðal annars frá
ævi og störfum höfundar. Þá er
bókin og prýdd fjölda mynds og
teikninga, efni og frásögn til skýr-
ingar.
í bók þessari segir ekki aðeins
frá lifnaðarháttum þjóðarinnar á
liðnum árum, atvinnulífi hennar og
störfum, heldur og frá viðhorfi
hennar til lífsins, bæði þessa heims
og annars, trú og þjóðtrú, vlsdómi
og hindurvjtnum, eins og þetta birt-
ist í siðum og siðvenjum, hvers-
dagslegum og hátíðlegum. Þar er
ekki aðeins lýst atvinnutækjum og
amboðum, mataráhöldum og híbýla-
búnaði, klæðnaði, mataræði og öll-
um hversdagsleg'um aðbúnaði, held-
ur og veizlusiðuin, hátiðahaldi, leik-
um og skemmtan, lækningaaðferð-
um og galdrakukli. Og þannig er
frá öllii þessu sagt, að maður les
það öilu fremur sem lystilega sögu
en sagnfræði; gleymir sér bókstaf-
lega eins og um skáldrit sé að ræða.
Engu að síður er þarna um að ræða
hið áreiðanlegasta fræðirit.
Þjóðin hefur lika sýnt að hún
kann að meta þetta verk — þær
bækur eru teljandi, sem komið hafa
út í þrem útgáfum á síðustu ára-
Framhald á bls. 35.
LA
ÍSAFQLDAR
JS bJD
53 ©
m -m u
‘SJ ©
03 bO
4*1 :«
-O ©5 w 2
•■eð <3 4s5
© vx
u •
© ’aí
•■l-l
s o m u cð m
cö vO m © A
pQ Ö
ct u Jh ©
u • iM U
© eð
A 2

F j "©
C3
*© c3
© m
>i—j
Verð áður Nú
Ágúst i Ási, Hugrún, innb........................................... 50,00 25,00
Á förnum vegi, sögur, Stefán Jónsson, heft ......................... 25,00 25,00
Arfur, skáldsaga, Ragnheiður Jónsdóttir, innb........................ 20,00 20,00
Á bökkum Boiafijóts, Guðm. Daníelsson, innb................... 100,00 50,00
Á bökkum Bolafijóts, Guðm. Danielsson (Smábækur) .................... 35,00 20,00
Árni á Arnarfelli, skáldsaga, Simon Daiaskáid, innb. .............. 48,00 30,00
Árni á Arnarfeili, skáldsaga, Simon Dalaskáld, heft .............. 40,00 20,00
Á valdi hafsins, Jóhann Kúld, innb................................... 20,00 15,00
Á veraldarvegum, sögur, Þórir Bergsson, heft ..................... 55,00 30,00
Á veraldarvegum, sögur, Þórir Bergsson, innb..................... 65,00 40,00
Evudætur, skáldsaga, Þórunn Magnúsdóttir, innb....................... 20,00 15,00
Eyrarvatns-Anna I, Sig. Helgason, innb............................... 40,00 40,00
Eyrarvatns-Anna II, Sig. Helgason, innb.............................. 80,00 40,00
Frá liðnum kvöldum, sögur, Jón H. Guðmundsson, heft ........... 20,00 20,00
Frá morgni til kvölds, sögur, Þórir Bergsson, innb................. 65,00 40,00
Gestir á Hamri, unglingasaga, Sig. Helgason kennari, innb............ 12,50 10,00
Hafdís og Heiðar I, skáldsaga, Hugrún, innb.......................... 30,00 20,00
Hafdís og Heiðar II, skáldsaga, Hugrún, innb......................... 40,00 20,00
Hafið bláa, Sig. Ilelgason, shirt ..............................,... 25,00 15,00
Hlustað á vindinn, smásögur, Stefán Jónsson, innb.................... 60,00 35,00
Heldri menn á húsgangi, Guðm. Daníelsson, skinnb. ................... 28,00 20,00
í Rauðarárdalnum I—II, ,1. M. Bjarnason, innb........................ 51,00 40,00
Leikur blær i laufi, Guðm. L. Friðfinnsson, innb..................... 95,00 60,00
Lifendur og dauðir, smásögur, Kristján Bende-r, heft ................ 12,50 10,00
Lífið er leikur, Rósa B. Blöndal .................................... 10,00 10,00
Máttur lífs og moldar, skálds., Guðm. L. Friðfinnsson, innb.......... 50,00 50,00
Verð áður Nú
Á bernskustöðvum, Guðjón Jónsson, innb.............................. 30,00 25,00
Á hvalveiðistöSvum, endurm., Magnús Gíslason, innb................. 40,00 25,00
Á kafbátaveiðum, endurm., Njörður Snæhólm, heft ................... 17,50 15,00
Á sal. Heiðnar hugv. og mannaminni II, Sig. Guðm., heft ........... 75,00 75,00
Á sjó og landi, endurm. Ásm. Helgasonar frá Bjargi, innb. ......... 50,00 40,00
Aftur i aldir II., Oscar Clausen ................................... 15,00 10,00
Byggð og saga, próf. Ólafur Lárusson, innb.......................... 65,00 50,00
Byron, ævisaga, A. Maurois, Sig. Einarsson þýddi, skinnb............ 60,00 40,00
Dr. Jean Baptiste Charcot, frú Thora Friðriksson, heft ............. 15,00 10,00
Eirikur á Brúnum, ritverk, heildarútgáfa, skinnb.................... 60,00 40.00
Elísabet Englandsdrottning, ævisaga, J. E. Neale, skinnb. .......... 65,00 35,00
Endurminningar Gyðu Thorlacius, Sj. Jónsson þýddi, innb............. 35,00 25,00
Fenntar slóðir, Bergsteinn Kristjánsson, iieft ..................... 35,00 25,00
Fingrarím. Útgáfan 1739, ljósprentuð, heft ......................... 25,00 20,00
Fornsöguþættir IV, innb............................................ 5,00 5,00
Gamalt og nýtt, minningarþ., sögubrot og ltersögli, S. Þorst........ 25,00 25,00
Grímur Thomsen, Thora Friðriksson, heft ........................... 10,00 10,00
Harmsaga ævi minnar, æviminningar Jóh. Birkiland, heft ............. 40,00 20,00
Helga Sörensen, ævisaga rituð af Jóni Sigurðssyni, innb............. 48,00 30,00
Huganir, fyrirlestrar og tækifærisræður, Guðm. Finnb., innb......... 35,00 35,00
Hugsjónir og hetjulíf, frásagnir og æviþ., Pét. Sig., heft ......... 25,00 15,00
ísi. fræði (Studia Isíandica) V, Björn Þórðarson .................. 2,50 2,50
ísl. fræði (Studia Islandica) IX, Alexander Jóh. ................... 15,00 15,00
Jón Sigurðsson, Páll E. Ólason, innb................................ 60,00 60,00
Komandi ár I, ritg.safn, Jónas Jónsson frá Hriflu, innb............. 60,00 30,00
Lífið og ég I—III, æviminningar Eggerts Stefánssonar, söngvara, lieft 150,00 90,00
Lögreglan í Reykjavík, Guðbr. Jónsson próf., heft ................. 7,50 7,50
Manneldi og heilsufar í fornöld, dr. Skúli Guðjónsson, hefl ....... 35,00 15,00
Meistari Hálfdan, Jón Helgason, heft ............................... 20,00 20,00
Minningarrit Thorvaldsensfélagsins, 70 ára, heft ................... 25,00 20,00
Minningar, Sig. Briem, fyrrv. póstmeistari, innb.................... 60,00 30,00
Pétur mikli I—II, ævisaga, A. Tolstoj skinnb....................... 120,00 80,00
Pétur mikli I—II, ævisaga, A. Tolstoj, heft ........................ 80,00 50,00
Reykjavíls fyrr og nú, Ljósmyndir, innb............................. 80,00 55,00
Saga Eiriks Magnússonar, Dr. Stefán Einarsson, heft ................ 25,00 25,00
Sagnir og þjóðhættir, Oddur Oddsson frá Eyrarb., heft............... 12,00 12,00
Sagnaþættir, Gísli Konráðsson, heft ................................ 15,00 15,00
Samtið og saga I—IV, nokkrir háskólafyrirl., heft ................. 105,50 60,00
Setið hef ég að sumbli, endurm. M. Magnússonar ritstj., heft ....... 50,00 40,00
Sjómannasaga, Vilhj. Þ. Gislason, innb............................. 125,00 70,00
Sjósókn, endurm. Erl. Björnss., J. Thorarensen skráði, rexin........ 80,00 40,00
Skarphéðinn, 1910—’50 minningar, Ingimar Jóhanness., innb........... 80,00 60,00
Slettireka, leikm.þ. um forn. kveðskap, H. Hálfdánars., innb........ 65,00 35,00
Staðarbræður og Skarðssystur, Óskar Einarsson, innb................ 40,00 40,00
Stiftamtmenn og amtmenn á íslandi 1750—1800, M. Ketilsson ...... 20,00 15,00
Stýrimannaskólinn i Reykjavík 1891—1941, sögul. yfirlit, heft ...... 15,00 15,00
Strandamannabók, gam. og nýr fróðleikur, P. J. f. Stökkum, skb. .... 60,00 40,00
fSAFOLDARPRENTSMIBIA
4, „4- eð
2 £ bo
> g€
a so
qi h W
2 © e
S JA S
«o EB ©
:®-ö *
Ö.§g
bjo‘5 Æ
:© x)
m m
cð
XO X
h m
© .
U-
cð
$
Éö
©
xo
ca ig
S "O J®
cs
cj
Sh
u
»3 §o2
2 :© ©
fí eð c3
eð bc w
Xíl
O
. '©
g'Cð
bfipq 2
©
u
'V
©
©
©s
bc
U
:©
bc c3
OJ -4^
CC
« ijta
W s © 03
?? ©5 03 M
-»A bjo)§
rt aZ h
^ OJ S