Vikan - 18.12.1969, Blaðsíða 16

séð frá þróunarsögu dýranna,
og hefur haldizt óbreytt í mjög
langan tíma. Taugekerfi kol-
krabbans er mjög frábrugðið
taugakerfum spendýra og upp-
byggingin er allt önnur.
Þrátt fyrir þetta hefur kol-
krabbinn marga eiginleika sem
gera hann samkeppnisfaeran við
æðri dýr. Til dæmis hefur hann
einstaklega góð augu, en augu
hans eru allt öðru vísi að upp-
byggingu og hafa þróast á mjög
frábrugðinn hátt frá augum
spendýranna.
Þá syndir hann mjög vel, eltir
uppi bráð sína, hefur fastan
bústað og spúir bleki, eins
og allir vita. En það sem
er einna skemmtilegast við
kolkrabbann er það, að hann
getur skipt um lit á mjög stuttum
tíma. Hann er alls ekki eins og
kamelljónið, sem þarf allt upp
í hálfa klukkustund til að skipta
4 Kolkrabbinn er skemmtilegur og
getur skipt um Iit á örtáum mínútum.
Brýn þörf ó
rannsóknaradstödu
í sdlfrædi
vid Hdskólann
4 Augun eru mjög trábrugðin og hafa
þróazt á gjörólíkan hátt.
um lit, heldur fer þessi breyting
fram á örskömmum tíma. í húð
hans eru litfrumur sem drag-
ast saman og þegar það skeð-
ur, þá skiptir húðin um lit. Þess-
ir sem við vorum með, voru ljós-
brúnir, eða gráleitir, en ef ein-
hver stærri hlutur kom í sjónar-
svið þeirra þá fölnaði öll húðin
nema að í kringum augun mynd-
uðust dökkbrúnir hringir og eins
hringinn í kringum armavefinn.
Þá raðaði dýrið sér í hringlaga
form, þannig að armarnir komu
út undan armavefnum og end-
arnir innundir aftur.
Þetta gerði það að verkum að
dýrið sýndist mun stærra og við
létum okkur detta í hug að þetta
væri varnarstelling og þá er
einnig hugsanlegt að dýrið geti
tjáð sig (kommúnikerað) með
Allt lætur maður nú vcra hvað hann
er „sér“ svona eins og sálfræðingar
virðast vera yfirleitt. -ap-
til einhvers gagns fyrir mann-
inn?“
,,Ja, þetta eru undirstöðurann-
sóknir, ekki satt? Auðvitað má
deila um hagnýtt gagn þeirra, en
þær hafa tvímælalaust sitt gildi.
Þessir vísindamenn sem ég var
að vinna með hafa þegar prófað
ýmsar dýrategundir með tilliti
til sömu eða svipaðra mæli-
stærða í hegðuninni. Það er
spurt um alls konar flókna hluti
í sambandi við það hvernig þau
læra og hvað hver einstök dýra-
tegund getur lært. Þannig finnur
maður muninn á milli tegund-
anna. Þetta er sem sagt liður í
samanburðarrannsóknum á lær-
dómshæfileikum hinna mismun-
andi dýrategunda.
Kolkrabbinn er á margan hátt
mjög athyglisverð dýrategund.
Þetta er feikilega gömul tegund,
. .. dýrið raðaði sér þannig að arm-
arnir komu út undan armavefnum og
endarnir inn undir aftur....