Vikan - 21.01.1971, Page 23

rétt vera að byrja þá finnst mér
ráðlegra að vera ekkert að þenja
mig á opinberum vettvangi. Yfir-
leitt spila ég fyrir sjálfan mig á
hverju kvöldi, eða alltaf þegar ég
hef tíma. Einu sinni kom ég af
balli um nótt, og fór að spila á
sítarinn. Aður en ég vissi af var
kominn morgunn og ég hafði
aldrei stoppað, en daginn eftir
var ég alveg eins og nýr maður,
endurnærður og frískur þó ég hafi
lítið sem ekkert sofið.
Það er gott við sítarinn líka, að
formið er svo frjálst. Þá heitir al-
gengasta formið raga; það er
melódían sjálf, en maður getur
frelsað sig undan þeim takmörk-
Engilbert Jensen, eini meðlimur
Hauka sem til er mynd af hér á
stassjón.
Rakarinn frá Lón'p
Sjálfsagt velta því einhverjir
fyrir sér hvað hefur orðið um
Engilbert Jensen, eftir að hann
hvarf úr sviðsljósinu sem hafði á
hann skinið I mörg ár og það
verðskuldað. Frá honum hefur
komið ein tveggja laga plata sem
var ágæt og hefur notið vinsælda,
en það sem hann leggur fyrir sig
nú er trommuleikur og söngur
með hljómsveitinni HAUKAR, en
hún var fastráðin I Sigtúni í Reykja-
vík til skamms tíma. Ekki alls fyrir
löngu brá ég mér á dansleik í
Sigtúni og hlustaði á Hauka og
söngkonuna Helgu, og það verð
ég að segja að ef menn vilja fara
á dansleik til að skemmta sér
fyrst og fremst og leik skemmti-
legrar hljómsveitar, þá finnast þaer
um með því að fara yfir í annað
sem heitir dhun, og er í rauninni
ekkert annað en útvíkkun á raga-
forminu, þannig að maður bland-
ar saman mörgum raga, eða meló-
díum.
Annars er ég allur I þessari ind-
versku tónlist núna, og verð sífellt
hrifnari eftir því sem ég kynnist
henni betur. Nýlega las ég til
dæmis ævisögu Ravi Shankar, og
þar er örlítil kennsla í sítarleik,
svo mér hefur tekizt að læra að
lesa indverskar nótur að nokkru
leyti. Þó kann ég ekki að lesa
þessar venjulegu, þó ég geti sjálf-
Framhald á bls. 36
KARL 0. RUNÖLFSSON
ÆVAR R. KVARAN
ÞORBERGUR ÞÖRÐARSON
varla betri en áðurnefnd Hauka-
hljómsveit.
Þau leika svo gott sem allt á
milli himins og jarðar, og er ekk:
úr vegi að geta þess að eitt vin-
sælasta lagið sem hljómsveitin er
með á efnisskránni er ,,Rakar:”n
frá Lóni", eða „Sjúddíralliírei" eins
og það er yfirleitt kallað í gleð-
skap. Er þetta yfirleitt margleikið
á hverjum dansleik hljómsveitar-
innar við mikil fagnaðarlæti áhe”r-
enda og gesta, enda miög I stíl
íslenzkrar menningar.
Auk Engilberts eru í hpssari
ágætu hljómsveit, Guðmundur Ino-
ólfsson, einn sniallasti píanó- oq
oraelleikari hérlendur, kona hans
Helqa Sigþórsdóttir, sönakona,
Gunnlauaur Melsteð, bassaleikari
og Helgi Steingrímsson, gítarleik-
ari — sem iafnframt sér nm að
halda fólki við efnið með hnvttn-
um og skarplegum kynningum á
lögum.
Stuttu eftir að ég lenti á bessum
dansleik með Haukum hitti én
Helga á förnum vepi oq krafði
hann sagna um hljómsveitina, en
hann vildi ekkert seqja. ,,Éq var
einu sinni f hljómsveit sem hét
ERNIR," sagði hann, ,,og það var
svona nokkurskonar „milligrúppa",
þá var ég með gömlu Hauka op
nú þessa nýju og ég hef aldrei
verið fyrir neitt auglýsingabrask
eða umtal. Við erum f þessu af
þvf okkur þykir gaman að því oq
það nær ekkert lenqra."
Þess vegna fylgir ekki mvnd af
Haukum með þessum línum. bví
bau siá hreint enoan tilqann í bvf
að eiga mynd af hljómsveitinni oq
var mér meira að segia hótað e'tt-
hveriu Ijótu ef ép sendi liósmvnd-
ara á þau.
En, mér þótti hljómsveitin það
skemmtileg, að ég aat hreint ekki
stillt mig um að minnast aðeins á
hana.
Einhvern tíma las ég hlaðaviðtal við Harald Ólafsson, forstjóra Fálkans,
þar sem hann sagði eitthvað á þá leið að þð væri stefn fyrirtækisins að
gefa út poppplötur tii að standa undir kostnaði við þcirra ær og kýr, það
cr að segja klassíkina. FÁLKINN gefur út töluvert magn af poppi, og yfir-
leitt góðum plötuin, en þeir halda einnig áfram að gcfa út klassískar plöt-
ur, og nýlega bárust mér þrjár slíkar í hcndur, cn þær komu allar út fyrir
jólin. Allar eru þær 33ja snúninga (LP); FÖRUMANNAFLOKKAR ÞEYSA,
úrval úr tónverkum Karls lieitins O. Runólfssonar, ÍSLENZKAR ÞJÓÐ-
SÖGUR, lesnar af Ævari Kvaran, og ÞÓRBERGUR ÞÓRÐARSON lcs úr
eigin vcrkuin.
Platan mcð tónverkum Karls kom út rétt eftir dauða hans, en tæplega
held ég að liún hafi verið gcfin út til minningar um þann mikla listamann;
ef svo ætti að vcra væri val verkanna heldur bágborið, þó á henni séu
nokkur af hans beztu verkum, eins og til dæmis forlcikurinn að Fjalla-
Eyvindi. Það er flutt af Sinfóníuhljómsveit íslands, undir stjórn Páls
Pampichlers Pálssonar. Var verkið hljóðritað á hljómleikum Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar í Háskólabíói sl. vor, og er ágætlcga gert. Á þeirri sömu síðu
eru og Sex vikivakar, fluttir af Sinfóníunni undir stjórn Bodan YVodisco,
hljóðritað af Ríkisútvarpinu.
Á hinni síðunni eru 7 sönglög, allt góð lög, og hljóðrituð hér og þar, á
mismunandi tímum, elzta hljóðritunin var gerð á Akureyri árið 1933 og
annað var hljóðritað í Mílanó árið 1954. Vitaskuld geldur platan þessa, en
er engu að síður eiguleg. Ekki veit ég hvort til eru fleiri upptökur með
verkum Karls, en það væri vænn fengur ef mcira væri gefið út cftir liann,
og þá ekki síður íslenzk þjóðlög sem hann útsetti.
★
Á plötunni með Ævari Kvaran, þar sem hann lcs fslenzkar þjóðsögur, er
að finna grunntóninn í íslenzkri menningu og þjóðtrú, lesið af einum fær-
asta manni þjóðarinnar á sviði framsagnalistar og fyrirlestrahalds. Valið á
sögunum er gott, og ánægjulegt að Fálkinn skuli hafa hafizt handa við
þessa útgáfu. Meira ætti að fylgja, en þá vcrður að gæta þess að vclja
sögurnar af nákvæmnl og helzt að grafa upp einhverjar svo til óþekktar
sögur. Þessi plata er kjörin til að nota við íslcnzkukcnnslu í skólum, cn
því liefur oft verið haldið fram að sá þáttur menntakerfisins væri hvað
dauðastur.
Á plötunni eru fjórar sögur: Vcrmennirnir og álfabiskupinn; Bóndinn á
Reynistað og huldumaðurinn; Geirlaugarsaga og Henglafjallaferðin. Eins og
nöfnin bcnda til fjalla sögurnar allar um það sama sem hefur verið talið
ríkt £ íslenzkum: Trúna á álfa og huldufólk og þarf enginn að scgja mér
að sú trú sé útdauð.
★
Og svo er meistari Þórbergur Þórðarson kominn á plötu. Sannarlega var
tími til kominn. Hann hcfur oft, og ekki að ástæðulausu, verið kallaður
„höfuðsnillingur fslenzkrar tungu". Það er, eíns og segir á baksíðu plötu-
umslagsins, „sannarlega tímabært og lofsvert að hefjast handa um að varð-
veita orð og rödd Þórbergs Þórðarsonar á hljómplötu".
Hann lcs þarna eina frásögu, draugasögu — cins og við er að búast —
og hluta af tveimur bókum sínum. Draugasagan er „Vélstjórinn frá Aber-
deen“ cn bókarkaflamir cru „Brúðkaupsveizlan þríheilaga“, upphafið á bók-
inni „Steinarnir tala“ og „Upphafningin mikla", upphafið á bókinni „ís-
lenzkur aðall".
Er ekki að efa að þessi plata verður til að auka áhuga á verkum Þórbergs
— og um leið islcnzkri tungu — og hvatning þeim scm ekki hafa lesið Þór-
berg, um að gera svo hið snarasta.
Þessar þrjár plötur eru mjög hentug fjölskyldueign, og skora ég hér með
á lescndur mína, sem sjálfsagt eru flestir heldur af yngri kynslóðinni, að
reyna að komast yfir þessar plötur, því þær eru ekki einasta skemmtilegar,
heldur og merkilegar og koma til með að vcröa sfðar meir eftirsóttar.
Umslögin eru öll hin smekklegustu, hæfa innihaldinu, og þeir sem skrif-
að hafa aftan á þau, þeir Kristinn E. Andrésson, sem skrifaði mjög skemmti-
lega aftan á „Þórberg", Baldur Andrésson sem skrifaði á „Karl“ og Sölvi
Eysteinsson, sem skrifaði aftan á „Ævar“, hafa gert sínu hlutverki hin
heztu skil og eiga þakkir skilið. ★
Framhald á bls. 43.
3. tbi. VIKAN 23