Vikan - 30.08.1973, Page 28

Smásaga eftir
Guy de Maupassant
Þrjú blöð
úr dagbók
veiðimanns
Hann drap hana og síðan sjálfan sig á eft-
ir, svo að hann hlýtur að hafa elskað
hana. En hvaða máli skiptir hann eða
hún? Ástarharmleikur þeirra kemur mér
til að rifja upp einkennilega minningu um
ævintýri i veiðiför . . .
Ég hefi nýlokiö aö lesa um
ástarharmleik á meöal hinna
almennu frétta í dagblaöinu
mfnu. Hann drap hana og siöan
sjálfan sig á eftir, svo að hann
hlýtur að hafa elskað hana.
Hverju máli skiptir hann eöa
hún? Þaö er aðeins ást þeirra,
sem skiptir mig nokkru. Og ég hef
ekki áhuga á ástarharmleik
þeirra vegna þess, aö hann komi
mér til þess aö vikna eöa fyllast
undrun vegna þess, aö hann geri
mig viðkvæmari eöa veki mig til
umhugsunar, heldur eingöngu
vegna þess, aö hann kemur mér
til þess aö rifja upp eina æsku-
minningu mína, einkennilega
minningu um ævintýri i veiöiför,
þar sem hin dýrlega Ast birtist
mér ljóslifandi, líkt og kross
Krists birtist hinum fyrstu
kristnu mönnum á miöri
festingunni.
Ég var fæddur meö allar eölis-
hvatir og skynjanir hins frum-
stæöa manns, sem voru deyföar
af röksemdafærslu og aöhaldi siö-
menningarinnar. Ég hef sérlega
gaman af veiöum, og þó kippist
hjarta mitt viö og viröist næstum
stanza, er ég sé hina særöu fugla,
blóöiö á fjöörum þeirra og hönd-
um minum.
Þetta ár kólnaöi veöriö mjög
skyndilega seinni hluta haustsins,
og Karl de Rauville, einn af
frændum minum, bauö mér aö
koma meö sér að skjóta endur Uti
á mýrunum i dögun.
Frændi minn var kátur náungi um
fertugsaldur, rauðhæröur, mjög
feitur og skeggjaður. Hann var af
yfirstétt sveitanna, nokkurs
konar aöalsmaður, vingjarnlegur
og óheflaöur. Hann var gæddur
þeirri frönsku klmnigáfu, sem
gerir jafnvel meöalmennskuna
viöfelldna I augum vorum. Hann
bjó á setri, sem var nokkurs
konar sambland af sveitabæ og
aöalssetri. Þaö lá I viöum dal,
sem á liðaðist eftir. Hæöirnar
voru skógi vaxnar á báöa bóga,
þéttar af glæsilegum trjám, þar
sem hægt var ennþá aö finna hina
sjaldgæfustu veiöifugla i öllu
Frakklandi. Stundum voru ernir
skotnir þar. Og farfuglar, sem
sjaldan hætta sér inn yfir þann of
þéttbýla hluta Frakklands,
skutust á milli þessara risavöxnu
eika, likt og þeir þekktu þarna
aftur einhverjar frum-
skógaleifar, sem heföu oröiö
þarna eftir til þess aö skjóta yfir
þá skjólshúsi, meöan á þeirra
stuttu næturdvöl stóö þar.
I dalnum voru stórar engjar,
sem ræstar voru fram meö
skuröum og aöskildar meö lim-
giröingum. Þar fyrir handan
breiddi áin allt I einu úr sér og
myndaöi geysistór mýrafen.
Þessi mýrafen voru bezti veiði-
staðurinn, sem ég hef nokkurn
tima vitað um. Þetta landsvæöi
heyröi undir landareign frænda
mins, og hann friöaði þaö fyrir
ágangi annarra. 1 gegnum sefiö,
sem skrjáfaði i, lágu dýpri
skuröir, þar sem sefið haföi veriö
skorið I burt. Eftir þessum
skuröum var hinum flatbotnuöu
bátum ýtt og stýrt með stöngum.
Þeir liöu hljóölega áfram eftir
hinu dauða vatni, strukust viö
sefiö og komu fiskunum til þess
aö flýja inn i sefiö og hinum
ótömdu fuglum til þess að stinga
sér snögglega niöur i vatniö.
Ég elska vötnin og sjóinn,
sjóinn, þó að hann sé of ómælis-
stór og hvikull, árnar, sem eru
svo fagrar, en liða áfram og
viröast flýja i burt. Og umfram
allt elska ég mýrarnar og fenin,
sem iöa af öllum hinum litt kunnu
og ókunnu vatnsdýrum. Heimur
mýranna og fenjanna er i
rauninni alveg sérstæöur heimur
út af fyrir sig i jaröheiminum.
Þaö er ólikur heimur, sem hefur
sitt eigið llf, sina föstu ibúa og
gesti, sem dveljast þar aöeins um
stund til hvildar á sinu eilifa
flakki, sinar sérstöku raddir og
hljóö umfram allt sinn sérstæöa
leyndardóm. Ekkert er
áhrifameira, ekkert fyllir mann
meiri óróa og jafnvel stundum
hræöslu en fen. Hvi skyldu óljósar
ógnir hvila yfir þessum lág-
sléttum, sem þaktar eru vatni?
Er það hiö létta skrjáfur I sefinu,
sem þvi veldur? Eða eru þaö hin
einkennilegu mýraljós, þögnin,
sem rikir þar á kyrrum nóttum,
hiö kyrra mistur, sem liggur yfir
fenjunum likt og likklæði? Eöa er
þaö þetta sifellda skvamp, sem er
svo lágt, aö þaö heyrist varla, en
samt stundum þrungið meiri ógn
en fallbyssur mannanna eöa
þrumur himinsins, sem gerir
þessi fen lik löndum, sem mann
hefur dreymt um, - löndum ógna,
sem bjuggu yfir ókunnum og
hættulegum leyndardómum?
Nei, þau fela I sér eitthvað enn
meira, annan leyndardóm, ef til
vill hinn mikla leyndardóm
sjálfrar sköpunarinnar! Var þaö
ekki I úldnu og forugu vatni, mitt
á meöal hinnar þungu gufu frá
votlendinu undir sólarhitanum,
aö fyrsti lifsneistinn, fyrsti frjó-
anginn, kveikti lif heimsins og
ruddi brautina fyrir dögun lifs-
ins?
Ég kom til seturs frænda mins
um kvöldið. Þaö var grimmdar-
gaddur.
Frændi minn, klæddur
selskinnsjakka, liktist sjálfur ein-
hverju einkennilegu dýri frá
köldu landi, þar sem hann sat i
stóru stofunni sinni, sem þakin
var fuglshömum meö útbreidda
28 VIKAN 35. TBL.