Vikan - 21.10.1976, Page 27

Ödauðleg bréf.
Ástarbréf eru kapítuli út af fyrir
sig. Flestir hafa einhvern tíma
skrifað ástarbréf. Já, ef við leitum
vel, eigum við kannski einhvers
staðar bréfabunka, sem bundið er
utan um mcð rauðu silkibandi.
Bréf, sem einu sinni voru svo
óendanlega mikilvxg.
Sígilt dxmi um ástargréf eru
línurnar, sem Napóleon skrifaði
Josephine de Beauharnais snemma
morguns: ,,Þegar ég vakna, snýst
hugur minn um þig eina. Myndin
af þér og minningarnar um ham-
ingju gxrdagsins fylla huga minn.
Þú fagra og ólýsanlega Josephine,
hve mikil áhrif hefur þú ekki haft á
hug minn og hjarta. Er ást min þér
til byrði? Leiðist þér, hve uppá-
þrengjandi ég er? Ef svo er, fyllist
sál min af sorgum — elskhugi þinn
mun þá aldrei framan finna ró.”
Ástarbréf verður að skrifa í
hrifningu stundarinnar. Rithöf-
undurinn Margaret Drabbe segir:
— Fegursta ástarbréfið er skrifað
á nokkrum mínútum, þegar ástar-
xvintýri er að hefjast, bréfið, sem
verður að skrifa vegna þess, að
elskendurnir hafa ekki sést klukku-
stundum saman. Þegar fólk er
nýástfangið, virðist því allt vera svo
óraunverulegt, og það setur svip
sinn á bréfin. Ástarbréf eiga ekki að
vera vel stíluð. Þau eiga að skrifast
beint frá hjartanu. Þau eiga helst að
vera samhengislaus. Þannig skilja
elskendurnir hvorn annan best.
Miklir rithöfundar hafa að sjálf-
sögðu einnig verið ástfangnir og
skrifað ódauðleg ástarbréf. Þannig
skrifaði Victor Hugo Adele sinni,
þegar hann fékk að vita, að faðir
hennar hafði samþykkt jáyrði henn-
ar við bónorði hans:
.,Ég er enn vakinn af þessum
fagra og guðdómlega draumi. Ó,
bara þú vxrir mín. Þú ert mín... Ég
fx þá að lifa himneska sxlu hér á
jörðinni. Ég sé þig fyrir mér sem
unga eiginkonu, unga móður —
alltaf hina sömu, alltaf Adela mína.
Jafndásamleg alla tíð, jafndýrðleg í
erfiðleikum hjónabandsins og á
fyrstu dögum ástarinnar...”
Honore de Balsac skrifaðist á við
pólsku greifynjuna Hanska í mörg
ár — cn hans biðu þau dapurlegu
örlög að deyja þremur mánuðum
eftir að þau komu úr brúðkaups-
ferðinni. Hér er bréf, sem hann
skrifaði henni eftir að hann heim-
sótti hana til Okraínu:
,,Mér finnst sem ég geti hvergi
lifað nema hjá þér. Fjarvistir frá þér
eru mérsem dauðinn. Ó, hve sxll ég
var, þegar við gengum saman í litla
garðinum í áttina að brúnni yfir
Troisk... Mér finnst hann fegursti
garður Evrópu, þegar þú ert þar,
stjarnan mín svo langt í burtu og þó
svo nxrri. Treystu mér eins og sjálfri
þér. Ég mun ekki bregðast þér.”
Einnig eru til frxg nýleg ástar-
bréf. Eitt þeirra sktifaði George
Jackson Angelu Davis úr Soledad-
fangelsinu, þegar hann beið dóms
síns, sem allt eins gat orðið
dauðadómur:
,,Ástkxra Angela (þú, þú hin
eina)... hve ég varð hrifinn, þegar
ég fékk myndirnar af þér.”
Einhver rómantlskasta ástarsaga
allra tíma er sagan af Robert Brown-
ing og Elizabcth Barrett. Browning
var frxgt enskt skáld á nítjándu öld.
Hann varð ástfanginn af Elizabeth,
mjög einmana og fatlaðri konu.
Hann bjargaði henni frá því að
einangra sig I lítilli og óhreinni íbúð
I London og fór með hana til hinnar
sólríku Italíu. Þau gifiu sig þar, en
stuttu seinna varð hann að snúa
aftur til London og dveljast þar um
tima. Þá skrifuðu þau hvort öðru
mörg bréf á dag. Hér er eitt frá
Elizabeth:
,,Ástin min, ef þú hefur ein-
hvern tima ástxðu til að kvarta yfir
því, sem ég geri eða er, þá vil ég, að
þú svíkir mig með öllum öðrum
konum, þvi að þá er ég þin alls
óverðug. Það er svar mitt við þvi,
sem þú skrifaðir í gxr, að þú vildir
verabetri við mig. Hvað er betra en
að vera lyft upp af jörðinni og vera
borin út í sólskinið og lífið? Ég er
þin, og þú átt rétt á mér, en ekki
sú, sem þú hefur fengið (og þó er ég
kannski það einnig, ástin mín) —
því það, sem þú hefur bjargað og
endurnýjað, er vitaskuld þitt. Ég á
þér allt að þakka — hvort sem ég
hef nokkuð að gleðjast yfir í
framiðinni eða ekki, er það þér að
þakka. Það veistu vel...”
Bónorðin verða stöðugt
einfaldari.
Ástarbréf fara aldrei úr tísku, en
hitt er staðreynd, að bónorðin eru
stöðugt að verða einfaldari i snið-
um. Með rannsóknum hefur verið
sýnt fram á, að nú á dögum byrja
flest ástarsambönd I aftursxtum
bifreiða.
I Japan var lengi siður, að vildi
ungur maður kvxnast ungri stúlku,
hengdi hann grxna grein á dyrnar á
húsi foreldra hennar. Ef greinin var
ekki hreyfð í marga daga, vissi ungi
maðurinn, að hann gat ekki gert sér
neinar vonir um að fá stúlkuna. En
ef greinin var tekin inn, vissi hann,
að hann var sjálfur einnig vel-
kominn.
Japanir eru flestir hxttir þessum
ástarforleik. Nú trúlofast japanir
yfirleitt með þvi móti, að kxrustu-_
parið undirritar trúlofunarheit í
votta viðurvist, þegar foreldrar
þeirra hafa skriflega sannfxrt hvorir
aðra um heilbrigði barna sinna. Svo
er drukkið kampavín og borðað
eitthvert snarl með. Allt sem þarf
til trúlofunarinnar, trúlofunarheits-
eyðublað, heilbrigðisvottoð, gjafir,
kampavín og tilheyrandi fxst i
öllum vöruhúsum i Tókió í svoköll-
uðum ,,trúlofunarpökkum”, og
þeir kosta frá tíu til fimmtán
þúsund krónur.
Margar siðvenjur af þessu tagi eru
nú óðum að deyja út. Til dxmis var
það siður i Týról, að ef stúlku
geðjaðist að pilti, gaf hún honum
brennivínsflösku, en það merkti, að
henni var ekki á móti skapi, að
hann heimsxkti sig.
I fjallaþorpi I Sviss voru stofnuð
samtök, sem piltarnir I þorpinu
gengu i, þegar þeir höfðu náð
vissum aldri. Markmið samtakanna
voru þau að halda piltunum í
þorpinu, svo að þeir leituðu ekki til
annarra þorpa í kvennaleit. Félagar
I samtökunum þurftu ekki annað
en segja ákveðið markorð, og þá
fengu þeir óhindrað að klifra inn
um glugga stúlknanna. Kannski
þeir hafi hjálpað hverjir öðrum við
að halda stiganum. Piltar úr öðrum
þorpum vissu ekki, hvert markorðið
var, svo þeir fengu ekki aðgang að
gluggum stúlknanna. Foreldrar
stúlknanna höfðu ekkert á móti
þessum heimsóknum, ef þxr fóru
fram með friði og spekt.
Fyrir fjölda mörgum árum við-
gekkst sá siður í Wales og i stöku
héraði á Skotlandi, að kxrustupörin
fcngu að taka smá forskot á
hjónabándssxluna. Þau fengu að
^ofa I sama rúmi, en alklxdd,
gjarna i loðfeldum. Góðir vinir
þeirra gxttu þess alla nóttina, að
þau fxkkuðu ekki fötum.
Erfitt að vera rússneskur
biðill.
Sá siður var í Rússlandi, að
brúðguminn átti að koma á heimili
brúðarinnar og afklxðast algerlega
frammi fyrir tengdaforeldrum sin-
um tilvonandi. Þau skoðuðu hann
síðan I krók og kring til að athuga,
hvort ekki vxri einhvers staðar lýti á
likama hans, þó ekki vxri nema ein
varta, því að ekkert í veröldinni er
fullkomið. Foreldrarnir vildu þess
vegna vera vissir um, að dóttir
þeirra fengi mann, sem skxri sig
ekki úr, hvað þetta sncrtir.
I Norður-Júgóslavíu var það sið-
ur, að ástfangni ungi maðurinn átti
að koma til hátíðamálsverðar heima
hjá þeirri heittelskuðu. Þar var etið
og drukkið og skeggrxtt um hugs-
anlegt hjónaband. Vesalings piltur-
inn var á nálum út alla máltíðina.
þvi að hanri fékk ekki svarið fyrr en í
kaffinu eftir matinn. Ef sykur hafði
verið settur I kaffið, var svarið við
bónorðinu jákvxtt, en ef kaffið var
sykurlaust var svarið neitandi.
Kannski er það helsta einkenni
ástarinnar, að þótt erfitt sé að finna
um hana orð, er hxgt að tala Un’.
hana i það óendanlega. Og munið
að kenningin stenst ekki alltaf
raunveruleikann. Reynið þvi sjálf.
♦
43. TBL. VIKAN 27