Vikan - 29.04.1982, Blaðsíða 22

Texti: Paula Newcomer
LAUGAR
Það er nærri komið myrkur þegar
Lea beygir út af þjóðveginum inn á
malarveginn sem liggur að hvita býlinu
um hálfan kílómetra frá veginum. J.L.
situr við hliðina á henni. Hann er þögull
núna eftir að bærinn er kominn í Ijós í
einmanalegum trjálundinum. Þau hafa
fylgt kortinu sem Anna teiknaði af
mestu nákvæmni, þau hafa fundið
nautavaðið til vinstri eftir að þau komu
yfir skarðið og nú eru þau næstum
komin. J.L. sléttar úr kortinu á hné sér
og færir löngu lappirnar frá Leu og
horfir út um gluggann. Hún veit að
þetta þýðir láttu mig i friði, þetta eru
gamalkunnug geðbrigði og hún þegir
líka.
Einu sinni ferðuðust þau saman
megnið af árinu. Þau fóru á karnivöl og
útihátíðir þar sem hann seldi leðurmuni
sína og hún seldi útsaumuðu fötin sín,
en nú hittir Lea hann aðeins af og til og
óskipulega. „Komdu með mér,” sagði
hann þegar hún hleypti honum úr
bílnum á þjóðveginum. „Við verðum
saman aftur, verðum sigaunar." Svo var
hann horfinn. Hann var alltaf að fara —
eftir eigin duttlungum, eftir breyttum
árstíðum.
Þau hafa sólarlagið á eftir sér og ská-
höll birtan fellur á bóndabæinn og báru-
járnsþökin á útihúsunum. Á báða vegu
við afleggjarann eru nýplægðir og sáðir
akrar. Allt annað er purpurarautt,
framandleg birta sem teygir langa
skugga af hverri misfellu i landslaginu
allt upp að fjöllununt handan við bæinn.
Þetta er eins og á póstkorti. Þetta er
einmitt staður eins og Lea þarfnast, eitt-
hvað villt en ekki gróft — með virðuleik
fegurðarinnar. Hún hefur unnið allt of
lengi í borginni, hún hefur verið marga
mánuði að undirbúa þcssa ferð.
„Komdu með mér,” sagði hún, þegar
J.L. skaut óvænt upp kollinum heima
hjá henni í Denver, og hann brosti, þáði
með þokka, eins og hann væri þakk-
látur, í minningu um hið liðna. Hún
þarfnaðist þess að komast í burtu en
þetta var meira en það. Hún ætlar að
komast að því hvers vegna vegirnir toga
svona í hana ennþá. Þetta er meira en
skemmtiferð, þessi ferð.
Þau eru með allt sem þau þurfa i bláa
fólksvagninum og þegar Lea beygir af
þjóðveginum kemur draslið í aftur-
sætinu í veg fyrir að þau geti litið til
baka. Það byrjar að sudda á þau.
Heima á bænum kemur lverson-
konan út til að taka við greiðslunni.
„Anna Hemmings sendi okkur,” segir
Lea. „Hún vonaði að þú myndir eftir
henni.”
„Ó, já, Anna,” segir frú lverson og
hnýtir i flýti hvíta skuplu undir hökuna.
„Við eigum mynd eftir hana. Hún
málaði hana þarna upp frá.” Hún bendir
í átt til fjallanna. Til þess koma þau öll
— fyrir laugarnar. Það eru sjö laugar í
allt sem hvila í mikilleika fjallanna.
Iverson bóndi kemur út úr hlöðunni
til að líta yfir hlaðið á bílinn og þá sem í
honum eru. Þetta er roskinn maður I
samfestingi og hann ýtir hattinum aftur
á hnakka til að strjúka sér um ennið.
Hann lítur á þau i bilnum með hægu,
skeytingarlausu augnaráði.
Börnin spretta fram undan runnum
og veðruðum húsunum sem standa í
hálfhring um hlaðið. Þau eru mögur og
það er sultarsvipur á þeim, þau eru með
síða lokka og holdskörp andlit og hand-
leggirnir þaktir í moskitóbitum. Þau
snerta fólksvagninn með fjarrænu
augnaráði og vísa henni eins og svefn-
genglar inn i rjóðrið.
Vindurinn hefur skúrað smáhúsin grá
og flest eru með fúasvip næst jörðinni.
Dyrnar standa opnar og svefnpokarnir
og pappakassarnir inni benda til þess að
síðustu gestir hafi ekki skilið sem best
við. Einhvers staðar er eitthvað að
gerast — í felum, svo lítið ber á: reykur
frá báli, baðföt og handklæði hanga grá
og rök á snúru í suddanum, opið skýli
með stólum raðað í hring. 1 miðju er
sundlaug, veggir hennar að innan
málaðir perlubláir, hún er hrein og ný og
stingur í stúf við steinsteypta búnings-
klefana.
Lea stöðvar bílinn, horfir út um
gluggann á blómskrúðið og illgresið og
vínviðinn sem stingur grönnum, var-
færnum sprotum inn í sprungurnar á
veggjum búningsklefanna. Hún er að
svipast um eftir næturliljunum.
Appelsínugul blóm, sagði Anna, sem
opnast aðeins á nóttunni og senda frá sér
hógværan ilm. „Ástarblóm,” sagði hun.
Börnin banka á bílrúðurnar — forvitin,
ekki óþolinmóð. J.L. urrar að þeim og
gerir klær úr höndunum. Börnin garga
af hlátri og hlaupa burtu.
„HÉR GILDA ENGAR reglur,”
segir pilturinn. Hann er i sundskýlu,
með hvítt handklæði kæruleysislega um
hálsinn. Hörund hans er mjög dökkt
móti handklæðinu og hann horfir
ögrandi á Leu og J.L., eins og hann búist
við erfiðleikum með þau. Við hlið hans
er J.L., óþveginn og fölur. Ef J.L. færi í
laugina, hugsar Lea, yrði hárið gullinn
og úfinn rammi um andlitið, en það er
enginn tími til þess núna. Pilturinn segir
þeim að öll smáhúsin séu upptekin og
þau hafa þegar tekið pjönkur sínar á
bakið til að klifa upp i fjöllin. Það er létt
yfir Leu. Dimm smáhúsin með opnu
dyrunum eru viðvörun, ekki fagnandi.
Þau heyra vatnsnið og ganga á
hljóðið. J.L. er sterkur eins og dýr —
líkaminn þéttur og þróttmikill og
æðarnar á framhandleggjunum eru
þrútnar. Hann gengur léttilega við hiið
Leu. Hann er eins og innfæddur og
stiklar með dýrslegri fimi upp hlíðina.
„Komdu,” segir Lea. „Fylgjum þessum
stíg.” Fururnar eru háar og beinar og
umlykja þau — aðeins glittir í tunglið.
J.L. stansar til að fá sér sopa úr vín-
flösku.
Það er barrnálateppi á stígnum sem
Lea hefur fundið. Allt í einu finnst henni
að dempað fótatak þeirra eigi við þessa
annarlegu, votu nótt. Tvær uglur kallast
lágt á yfir höfðum þeirra: Hér eigum við
heima, hér eigum við heima.
Lea sér hvítu veifurnar sem vjsa
veginn. Hún skynjar að J.L. er ekki
ánægður þegar hún hleypur á undan.
Hún er orðin áköf. Veifurnar eru
bundnar á trén, eins og i barnaleik, og
þýða það eitt að hún verður að fylgja
þeim áfram. Þetta eru merki.
„Ég ætla að snúa við,” segir J.L., en
hún heldur áfram og hann kemur dræmt
á eftir henni. Veifurnar eru farnar að
verða þéttar. Ein hefur dottið á jörðina
og þegar Lea tekur hana upp tekur hún
nokkrar barrnálar um leið. Hún lætur
þær renna niður eftir sér og lítur um öxl
á J.L. Hann fer sér hægt og er i fýlu á
eftir henni.
Siðasta veifan er bundin á hengirúm
milli tveggja trjáa. Hinum megin er eins
og Lea vonaði. Laugin hvílir í djúpri lág,
nákvæmlega hringlaga, glitrandi. Létt
læða hvílir yfir henni og Leu flýgur allt í
einu í hug að þetta sama tungl, sem lýsir
hér ofan í botn i lauginni, speglast sam-
tímis i þúsundum vatna. Þetta hér er
gjöf til þeirra, bara þeirra, allar þessar
milljónir vatna, tjarna, lauga, lækja,
fljóta, speglast bara til þeirra i þessari
einu, földu laug.
Hún fer úr fötunum og rennir sér ofan
í vatnið. Hlýtt, dimmt og umlykjandi
strýkur það hana upp að brjóstum og
gjálfrar hungrað við handarkrikana þar
sem hún stendur. Hún dýfir sér ofan í
það, leggur höfuðið á flauelsmosann og
lokar augunum móti háum skugga-
myndum furutrjánna I kring, hún lokar
au£'stnum móti gullnum líkama J.L. sem
ligtnr í hengirúminu.
Þegar hann kemur til hennar og
snertir hana gleypir svart vatnið gullna
tunglið sem speglast í lauginni yfir
mjúkum, hvítum kvið Leu.
ÞAU KOMA SÉR upp ákveðnu kerfi
— sínu kerfinu hvort, en vinnukerfi. Á
morgnana fer J.L. ofan fjöllin til að
vinna að leðuriðju sinni í opna skýlinu
niðri við bæinn. Lea fer upp i fjöllin að
laugunum sem standa hæst. Þar baðar
hún sig. Þetta eru eftirlætislaugarnar
hennar, fjórar alls, falla og minnka ofan
eftir hliðinni og síðasta og neðsta laugin
er lítil hringiða. Botnarnir eru sléttir og
núnir, hafa mótast af öllu því fólki sem
hefur komið á undan Leu og horft á
sólina rísa handan dalsins, hún er ein af
því, nafnlaus, sviplaus og hljómlaus;
hún er ein. Vatnið verður óbærilega
heitt eftir að sólin er komin upp yfir
fjöllin. Þá kemur fólkið en Lea er farin.
Hún reikar um skóginn. Hún krýpur
og skoðar, hún uppgötvar marga
leyndardóma — nýlendur risarauð-
maursins, bein og grafir. breiður af rósa-
knúppum. Hún uppgötvar sérstaka
menningu.
Hún tekur að nota fyrirmyndir úr
náttúrunni við vinnu sína. Þar sem þau
hafa komið sér fyrir situr hún og saumar
út. Þetta er hennar eina haldreipi, það
sem hún lifir af. Hún rekur sína eigin
saumastofu nú orðið heima í Denver, á
hana og rekur með Önnu vinkonu sinni.
Það sem hún er að sauma fer inn í fram-
leiðsluna hjá þeim þegar hún kemur
heim. Þetta eru góð munstur, hugsar
hún. Hún sýnir J.L. þau þegar hann
kemur um kvöldið en hann verður bara
ringlaður — saumastofan hennar og það
sem hún er að segja honum um hana,
þessi nýja ábyrgð í lifi hennar, skipu-
lagningin. Hann hefur komið sér upp
hirð — aðdáendum þar sem hann
vinnur niðri í skýlinu. Og á kvöldin fer
hann að tala um hirðina sína — hikandi,
kvíðafullur. „Þetta er gott fólk,” segir
hann. „Þau eru á sendiferðabil og
ferðast saman. Þau hafa séð þig og
langar aðkynnast þér.”
22 Vikan 17. tbl.